Covishield: કોવિશિલ્ડનું ઉત્પાદન કરતી કંપની લંડન સ્થિત એસ્ટ્રાઝેનેકાના નિવેદન પછી ભારતમાં વિવાદોનો બોક્સ ખુલ્યો છે અને સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચા તેજ થઈ ગઈ છે કે કોવિશિલ્ડ વેક્સીન લેનારા લોકો જોખમમાં છે. જ્યારે વૈજ્ઞાનિકોનું માનવું છે કે જે લોકો કોરોના વેક્સીન કોવિશિલ્ડ લે છે તેઓ સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત છે અને ડરવાની જરૂર નથી.
ICMRના ભૂતપૂર્વ મહાનિર્દેશક, ડૉ. બલરામ ભાર્ગવે, કોવિશિલ્ડ રસી લેનારાઓને ખાતરી આપતાં કહ્યું કે તેની આડઅસર રસી લીધા પછી વધુમાં વધુ ત્રણથી ચાર અઠવાડિયા સુધી જ રહી શકે છે. જ્યારે ભારતમાં આ રસી અઢી-અઢી વર્ષ પહેલા દાખલ કરવામાં આવી હતી. નોંધનીય છે કે એસ્ટ્રાઝેનેકા, જેણે કોવિશિલ્ડ રસી વિકસાવી છે, તેણે લંડનની કોર્ટ સમક્ષ સ્વીકાર્યું છે કે તેના વપરાશકર્તાઓને ભાગ્યે જ કિસ્સાઓમાં લોહીના ગંઠાવાનું (થ્રોમ્બોસિસ થ્રોમ્બોસાયટોપેનિયા સિન્ડ્રોમ – ટીટીએસ) થવાનું જોખમ હોઈ શકે છે.
કોવિડ પછી, કેટલાક એવા કિસ્સાઓ હતા જેમાં યુવાનોના હૃદયના ધબકારા પણ એક સમયે બંધ થઈ ગયા હતા. તેને કોવિડ સાથે જોડવામાં આવી રહ્યું હતું. કોરોના સમયગાળા દરમિયાન, ICMR ના મહાનિર્દેશક તરીકે, ડો. બલરામ ભાર્ગવે, જેઓ રસીના વિકાસ અને તેની આડઅસરોની તપાસમાં નજીકથી દેખરેખ રાખતા હતા, તેમણે જણાવ્યું હતું કે કોવિશિલ્ડ લીધા પછી, TTS અથવા અન્ય કોઈપણ પ્રકારના જોખમો આડઅસર મહત્તમ ત્રણથી ચાર અઠવાડિયા માટે જ શક્ય છે, તે પણ દુર્લભ કિસ્સાઓમાં.
તેમના જણાવ્યા અનુસાર, ભારતમાં કોવિશિલ્ડના 180 કરોડ ડોઝ આપવામાં આવ્યા છે. પરંતુ તેની આડઅસર બહુ ઓછા કિસ્સાઓમાં જોવા મળી હતી અને તે પણ સામાન્ય સારવારથી ઠીક થઈ ગઈ હતી. તેમણે સ્પષ્ટતા કરી હતી કે, બે-અઢી વર્ષના વહીવટ પછી રસીની આડઅસરનું કોઈ જોખમ નથી અને તેનાથી બિનજરૂરી રીતે ડરવાની જરૂર નથી. જ્યારે ભારતમાં રસીકરણ પર દેખરેખ રાખવા માટેની સર્વોચ્ચ સંસ્થા નેશનલ ટેકનિકલ એડવાઈઝરી ગ્રુપ ઓફ ઈન્ડિયા (NTAGI) સાથે સંકળાયેલા એક વરિષ્ઠ વૈજ્ઞાનિકે કહ્યું કે TTS એક દુર્લભ રોગ છે. પરંતુ તે ભારત સહિત દક્ષિણ એશિયાના લોકોમાં પણ ઓછું જોવા મળે છે.
તેમના મતે યુરોપના લોકોની સરખામણીએ એશિયાના લોકોમાં આ રોગ થવાનું જોખમ દસમા ભાગનું છે. એસ્ટ્રાઝેનેકાએ લંડનની કોર્ટમાં યુરોપિયનોમાં કોવિશિલ્ડનું સંચાલન કર્યા પછી ભાગ્યે જ કિસ્સાઓમાં TTSનું જોખમ સ્વીકાર્યું છે, જે ભારતીય પરિસ્થિતિઓને લાગુ પડતું નથી.
તેમણે કહ્યું કે કોરોના વેક્સીન બાદ મોનિટરિંગ દરમિયાન પણ આ હકીકતની પુષ્ટિ થઈ છે. જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે રસીકરણ પછી કેટલા સમય સુધી કોઈને કોરોનાથી સુરક્ષિત રાખવામાં આવશે, ત્યારે વરિષ્ઠ ICMR વૈજ્ઞાનિકે કહ્યું કે હવે સમગ્ર દેશ કોરોનાથી સુરક્ષિત છે અને નવી રસી લાવવાની જરૂર નથી.