S Jayshankar : વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે જવાહરલાલ નેહરુ અને કોંગ્રેસ પાર્ટી પર પ્રહાર કરતા કહ્યું કે પાકિસ્તાન અધિકૃત જમ્મુ અને કાશ્મીર (PoK) પર નિયંત્રણ ગુમાવવું એ કોઈની નબળાઈ અથવા ભૂલ દર્શાવે છે.
‘વિશ્વબંધુ ભારત’ નામના કાર્યક્રમમાં જયશંકરને ચીનની સંભવિત પ્રતિક્રિયા વિશે પૂછવામાં આવ્યું હતું કે જો ભારત ‘લક્ષ્મણ રેખા’ પાર કરીને PoKને ભારતીય સંઘમાં જોડે છે, કારણ કે ચીન-પાકિસ્તાન ઈકોનોમિક કોરિડોર પાકિસ્તાનના કબજાવાળા ગિલગિટ બાલ્ટિસ્તાનમાંથી પસાર થાય છે.
વિદેશ મંત્રાલયે ભારતની ક્રિયાઓને મર્યાદિત કરતી ‘લક્ષ્મણ રેખા’ની કલ્પનાને નકારી કાઢી અને કહ્યું, “મને નથી લાગતું કે ‘લક્ષ્મણ રેખા’ જેવી કોઈ વસ્તુ છે. મને લાગે છે કે PoK ભારતનો એક ભાગ છે અને કોઈની નબળાઈ અથવા ભૂલને કારણે તે અસ્થાયી રૂપે અમારી પાસેથી છીનવી લેવામાં આવ્યું છે.
ચીનમાં ભૂતપૂર્વ રાજદૂત તરીકેના તેમના અનુભવને દોરતા, જયશંકરે પાકિસ્તાન સાથે બેઇજિંગના સહયોગની ટીકા કરી, ખાસ કરીને ચીન-પાકિસ્તાન આર્થિક કોરિડોરના સંદર્ભમાં.
તેણે આગળ કહ્યું, “હું ચીનનો રાજદૂત હતો અને આપણે બધા ચીનના ભૂતકાળના કાર્યો વિશે જાણીએ છીએ, પાકિસ્તાન સાથે મળીને કામ કર્યું છે. તેનો લાંબો ઈતિહાસ છે. અમે તેમને વારંવાર કહ્યું કે આ જમીન પર ન તો પાકિસ્તાન કે માત્ર ચીન દાવો કરે છે. જો ત્યાં કોઈ છે, તે સાર્વભૌમ દાવેદાર છે, તે ભારત છે, તમે કબજો કરી રહ્યા છો, તમે ત્યાં મકાન બનાવી રહ્યા છો, પરંતુ કાનૂની માલિકી મારી છે.
એસ. આ તરફ ઈશારો કરતા જયશંકરે કહ્યું કે બેઈજિંગ અને ઈસ્લામાબાદ વચ્ચે 1963નો સરહદી કરાર થયો હતો, જેમાં પાકિસ્તાને ચીનને 5000 કિલોમીટરની સરહદ આપી હતી.
એસ. જયશંકરે કહ્યું કે વર્ષ 1963માં પાકિસ્તાન અને ચીન વચ્ચે મિત્રતા વધી અને પાકિસ્તાને આ પાકિસ્તાની કાશ્મીર વિસ્તારની કમાન ચીનને આપી દીધી. તે કરારમાં લખવામાં આવ્યું છે કે આખરે ચીન સન્માન કરશે કે આ વિસ્તાર પાકિસ્તાનનો હોય કે ભારતનો. કેટલીકવાર લોકો ફક્ત પ્રદેશ કબજે કરે છે, અને પછી તેને કેવી રીતે ઉકેલવું તે નીચે આવે છે.
