Electoral Bonds: સુપ્રીમ કોર્ટે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સ્કીમની તપાસ માટે સ્પેશિયલ ઈન્વેસ્ટિગેશન ટીમ (SIT)ની રચના કરવાની માંગને ફગાવી દીધી છે. રાજકીય પક્ષો અને કોર્પોરેટ વચ્ચેના દાનની કથિત લેવડદેવડની તપાસની માગણી કરતી અરજી સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવી હતી. હવે સુપ્રીમ કોર્ટે આ અરજીઓ પર સુનાવણી કરતા આ માંગને ફગાવી દીધી છે અને અરજીઓને ફગાવી દીધી છે. નોંધનીય છે કે સુપ્રીમ કોર્ટે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સ્કીમ પર પહેલાથી જ પ્રતિબંધ લગાવી દીધો છે.
જેના આધારે સુપ્રીમ કોર્ટે અરજીઓ ફગાવી દીધી હતી
ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલા અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની બેંચે કહ્યું કે બંધારણની કલમ 32 હેઠળ આ તબક્કે દખલગીરી અયોગ્ય અને બાલિશ હશે. સર્વોચ્ચ અદાલતે જણાવ્યું હતું કે તે કરાર પરસ્પર લાભ પર આધારિત હોવાની ધારણા પર ચૂંટણી બોન્ડની ખરીદીની તપાસનો આદેશ આપી શકે નહીં. બેન્ચે કહ્યું કે ‘કોર્ટે ચૂંટણી બોન્ડને પડકારતી અરજીઓ પર વિચાર કર્યો કારણ કે ન્યાયિક સમીક્ષાનું એક પાસું હતું, પરંતુ ફોજદારી ગેરરીતિઓ સાથે સંકળાયેલા કેસ કલમ 32 હેઠળ ન આવવા જોઈએ, જ્યારે અન્ય ઉપાયો કાયદા હેઠળ ઉપલબ્ધ છે.’
એનજીઓ સહિત આ લોકોએ અરજીઓ કરી હતી
સુપ્રીમ કોર્ટ એનજીઓ – કોમન કોઝ એન્ડ સેન્ટર ફોર પબ્લિક ઈન્ટરેસ્ટ લિટીગેશન (CPIL) અને અન્યો દ્વારા દાખલ કરવામાં આવેલી અરજીઓની સુનાવણી કરી રહી હતી. ઉપરાંત અન્ય બે અરજીઓ ડૉ. ખેમ સિંહ ભાટી અને સુદીપ નારાયણ તામનકર અને જયપ્રકાશ શર્મા દ્વારા દાખલ કરવામાં આવી હતી. પીઆઈએલમાં, બંને એનજીઓએ આરોપ મૂક્યો હતો કે ચૂંટણી બોન્ડ યોજનાની આડમાં રાજકીય પક્ષો અને કોર્પોરેટ વચ્ચે પરસ્પર લાભ માટે વ્યવહાર થયો હતો.
સુપ્રીમ કોર્ટે તાજેતરમાં ચૂંટણી બોન્ડ યોજના પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો અને કહ્યું હતું કે આ યોજના બંધારણની કલમ 19(1)નું ઉલ્લંઘન કરે છે. સુપ્રીમ કોર્ટે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સ્કીમની પારદર્શિતા અને નિષ્પક્ષતા પર પણ સવાલો ઉઠાવ્યા હતા. ઉપરાંત, ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ જારી કરતી બેંક સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાને નવા બોન્ડ ઈશ્યુ કરવાથી રોકી દેવામાં આવ્યા હતા.
