National News:સુપ્રીમ કોર્ટે બુધવારે રાજ્યોને ખનીજ અને ખનિજથી સમૃદ્ધ જમીન પર ટેક્સ લગાવવાનો અધિકાર આપ્યો છે. આ 1 એપ્રિલ 2005થી લાગુ થશે. દેશના ખનિજ સમૃદ્ધ રાજ્યો માટે આ આદેશ અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે. નવ ન્યાયાધીશોની બેન્ચે 25 જુલાઈએ આ મામલામાં પોતાનો ચુકાદો આપ્યો હતો. આજે કોર્ટે તેની શરતો નક્કી કરી છે. ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ ધનંજય વાય ચંદ્રચુડની આગેવાની હેઠળની બેંચે આદેશ આપ્યો હતો કે રાજ્યો 1 એપ્રિલ, 2005 થી લાગુ કર લાદી શકે છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે આદેશ આપ્યો છે કે ખાણકામ કંપનીઓએ આગામી 12 વર્ષમાં રાજ્યોને ચૂકવણી કરવી પડશે. આનાથી ઝારખંડ, ઓડિશા, છત્તીસગઢ અને રાજસ્થાન જેવા રાજ્યોને અપેક્ષિત લાભ મળશે. જો કે, રાજ્યો ભૂતકાળની માંગણીઓ માટે દંડ અથવા વધારાનું વ્યાજ લાદી શકતા નથી. પોતાનો આદેશ આપતી વખતે બેન્ચે કેન્દ્ર અને ખાણ કંપનીઓની વિનંતીને ફગાવી દીધી હતી.
તમને જણાવી દઈએ કે 2004માં કેસોરમના ચુકાદામાં પાંચ જજોની બેન્ચે ખનીજ અને ખનિજથી સમૃદ્ધ જમીન પર ડ્યૂટી વસૂલવાના રાજ્યોના અધિકારની પુષ્ટિ કરી હતી. ચુકાદાએ 1989માં ઈન્ડિયા સિમેન્ટ્સના કેસમાં સાત જજની બેન્ચના નિર્ણયને સ્પષ્ટ કર્યો હતો, જેણે ખાણ અને ખનિજ (વિકાસ અને નિયમન) અધિનિયમ, 1957 (MMDR એક્ટ) હેઠળ ડ્યૂટી વસૂલવાના કેન્દ્રના વિશિષ્ટ અધિકારની તરફેણમાં ચુકાદો આપ્યો હતો.
25 જુલાઈના રોજ, નવ ન્યાયાધીશોની બેન્ચે ઈન્ડિયા સિમેન્ટ્સ કેસના ચુકાદાને રદબાતલ કરતા કેસોરામના નિર્ણયને સમર્થન આપ્યું હતું. 1 એપ્રિલ, 2005 થી શરૂ થતા નાણાકીય વર્ષને કટ-ઓફ તરીકે પસંદ કરીને, સુપ્રીમ કોર્ટે સ્પષ્ટ અને વાજબી સમયમર્યાદા બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું હતું.
બુધવારે કોર્ટનો આદેશ ઝારખંડ, ઓડિશા, ઉત્તર પ્રદેશ, છત્તીસગઢ અને રાજસ્થાન જેવા રાજ્યો માટે નાણાકીય વરદાન તરીકે આવ્યો છે, જેમણે ખનિજ કરવેરા પર કાયદો ઘડ્યો હતો. તે ઉદ્યોગો માટે પણ એક પડકાર છે જે ખનિજો પર ખૂબ જ નિર્ભર છે.
