ISRO: ચંદ્રયાન-3 ચંદ્ર પર ઉતર્યાને એક વર્ષ પૂર્ણ થવા જઈ રહ્યું છે. આ પહેલા પણ ઈસરો એટલે કે ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ઈસરો)ના ચેરમેન એસ સોમનાથ ખૂબ જ સારા સમાચાર આપી ચૂક્યા છે. તેમણે મંગળવારે જણાવ્યું હતું કે સ્પેસ એજન્સીએ ચંદ્ર મિશનના આગામી તબક્કા – ચંદ્રયાન 4 અને 5 માટે ડિઝાઇન પૂર્ણ કરી લીધી છે અને આ સંદર્ભમાં સરકાર પાસેથી મંજૂરી મેળવવાની પ્રક્રિયામાં છે.
શું છે ચંદ્રયાન-4 મિશન?
ચંદ્રયાન-4 મિશનમાં ચંદ્રની સપાટી પર પૃથ્વીના ઉપગ્રહના ખડકો અને માટીનું સફળતાપૂર્વક ઉતરાણ કરવું, ચંદ્ર પરથી અવકાશયાન લોન્ચ કરવું, ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં સ્પેસ ‘ડોકિંગ’ પ્રયોગ કરવો અને નમૂનાઓ પાછા લાવવાનો સમાવેશ થાય છે.
“અમારી પાસે ચંદ્ર પર જવા માટે ઘણા મિશન છે,” સોમનાથે અહીં ઓલ ઈન્ડિયા કાઉન્સિલ ફોર ટેકનિકલ એજ્યુકેશન અને ઈન્ડિયન સ્પેસ એસોસિએશન દ્વારા આયોજિત એક કાર્યક્રમની બાજુમાં પત્રકારોને કહ્યું. ચંદ્રયાન-3 મિશન પૂર્ણ થઈ ગયું છે. હવે ચંદ્રયાન 4 અને 5 ની ડિઝાઇન તૈયાર છે અને અમે સરકાર પાસેથી મંજૂરી માંગી રહ્યા છીએ. અગાઉ, ઈસરોના અધિકારીઓએ કહ્યું હતું કે ચંદ્રયાન-4 મિશનનું લક્ષ્યાંકિત પ્રક્ષેપણ વર્ષ 2028 છે.
ISRO 5 વર્ષમાં 70 મિશનની તૈયારી કરી રહ્યું છે
ISRO 5 વર્ષમાં 70 મિશનની તૈયારી કરી રહ્યું છેસોમનાથે એમ પણ કહ્યું કે સ્પેસ એજન્સી આગામી પાંચ વર્ષમાં 70 ઉપગ્રહો લોન્ચ કરવાની યોજના ધરાવે છે, જેમાં સરકારના વિવિધ મંત્રાલયો અને વિભાગોની જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવા પૃથ્વીની નીચેની કક્ષાના ઉપગ્રહોનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે કહ્યું કે આ 70 ઉપગ્રહોમાં ‘નાવિકા’ પ્રાદેશિક નેવિગેશન સિસ્ટમ માટેના ચાર ઉપગ્રહોનો સમાવેશ થાય છે જે સ્થાન નિર્ધારણ અને દિશા માહિતી સેવાઓ પ્રદાન કરશે. INSAT 4D હવામાન ઉપગ્રહ, ઉપગ્રહોની રિસોર્સસેટ શ્રેણી, રિમોટ સેન્સિંગ માટે કાર્ટોસેટ ઉપગ્રહ અને ઉચ્ચ રીઝોલ્યુશન ઇમેજિંગનો પણ સમાવેશ થાય છે.
સોમનાથે જણાવ્યું હતું કે સ્પેસ એજન્સી ઈલેક્ટ્રિક પ્રોપલ્શન સિસ્ટમ્સ અને ‘ક્વોન્ટમ કી’ ડિલિવરી ટેક્નોલોજીઓનું નિદર્શન કરવા માટે ઓશનસેટ શ્રેણીના ઉપગ્રહો અને ટેકનોલોજી નિદર્શન ઉપગ્રહ એક અને બે વિકસાવવાની પણ યોજના ધરાવે છે. સોમનાથે જણાવ્યું હતું કે અવકાશ એજન્સી આગામી પાંચ વર્ષમાં પૃથ્વી-નિરીક્ષણ ઉપગ્રહોની શ્રેણી લોન્ચ કરવાની પણ યોજના ધરાવે છે.
ઈસરોના વડાએ કહ્યું કે એજન્સીના આયોજિત શુક્ર મિશનને રોકી દેવામાં આવ્યું છે. “અમે મિશનનું પુનઃમૂલ્યાંકન કરી રહ્યા છીએ,” તેમણે કહ્યું. સોમનાથે કહ્યું કે ગગનયાન પ્રોજેક્ટનું પ્રથમ માનવરહિત મિશન આ વર્ષે ડિસેમ્બરમાં મોકલવામાં આવનાર છે. તેમણે કહ્યું, ‘તમામ સિસ્ટમ આગામી એકથી દોઢ મહિનામાં શ્રીહરિકોટા પહોંચી જશે, જ્યાં અંતિમ પરીક્ષણ અને એકીકરણ કરવામાં આવશે.’
