ગણેશ ચતુર્થીને વિનાયક ચતુર્થી અને ગણેશ ચોથ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ વર્ષે ગણેશ ચતુર્થીનો તહેવાર 7 સપ્ટેમ્બર 2024, શનિવારે છે. ભગવાન શ્રી ગણેશના જન્મદિવસની ઉજવણીને ગણેશોત્સવ અથવા ગણેશ ચતુર્થી તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ તહેવાર 10 દિવસ સુધી ઉજવવામાં આવે છે અને અનંત ચતુર્દશીના દિવસે ગણેશ વિસર્જન સાથે સમાપ્ત થાય છે. જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર ચતુર્થી તિથિ પર ચંદ્રદર્શન વર્જિત છે. દ્રિક પંચાંગ અનુસાર ચતુર્થી તિથિની શરૂઆત અને અંતના આધારે સતત બે દિવસ સુધી ચંદ્રદર્શન પર પ્રતિબંધ હોઈ શકે છે. ખાસ કરીને પૂર્ણા ચતુર્થી તિથિના દિવસે ચંદ્રદર્શન વર્જિત છે.
ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે ચંદ્ર દર્શન શા માટે પ્રતિબંધિત છે? એવું માનવામાં આવે છે કે ચંદ્ર જોવાથી ખોટા આરોપ અથવા ખોટા કલંક લાગે છે જેના કારણે ચંદ્રને જોનાર વ્યક્તિને ચોરીના ખોટા આરોપનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
ગણેશ ચતુર્થી પર ચંદ્ર દર્શનના નિષેધ પાછળની કથા – પૌરાણિક કથા અનુસાર, ભગવાન કૃષ્ણ પર સ્યામંતક નામના અમૂલ્ય રત્નની ચોરી કરવાનો ખોટો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો. ખોટા આરોપમાં સામેલ ભગવાન કૃષ્ણની સ્થિતિ જોઈને નારદ ઋષિએ તેમને કહ્યું કે ભગવાન કૃષ્ણએ ભાદ્રપદ શુક્લ ચતુર્થીના દિવસે ચંદ્રને જોયો હતો જેના કારણે તેમને ખોટા આરોપથી શ્રાપ મળ્યો હતો.
નારદ ઋષિએ ભગવાન કૃષ્ણને વધુમાં કહ્યું કે ભગવાન ગણેશએ ચંદ્ર ભગવાનને શ્રાપ આપ્યો હતો કે જે વ્યક્તિ ભાદ્રપદ શુક્લ ચતુર્થી દરમિયાન ચંદ્રને જુએ છે તે ખોટા આરોપથી શાપિત થશે અને સમાજમાં ચોરીના ખોટા આરોપથી કલંકિત થશે. નારદ ઋષિની સલાહ પર, ભગવાન કૃષ્ણએ ખોટા દોષોથી મુક્તિ મેળવવા માટે ગણેશ ચતુર્થીના ઉપવાસ કર્યા અને ખોટા દોષોથી મુક્ત થયા.
મિથ્યા દોષ નિવારણનો મંત્ર – દ્રિક પંચાંગ અનુસાર જો ભૂલથી ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે ચંદ્ર દેખાઈ જાય તો ખોટા દોષોથી બચવા માટે ‘सिंहः प्रसेनमवधीत्सिंहो जाम्बवता हतः। सुकुमारक मारोदीस्तव ह्येष स्यमन्तकः॥’ મંત્રનો જાપ કરવો જોઈએ.
ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે આ સમયે ન કરો ચંદ્રદર્શન – પંચાંગ અનુસાર 07 સપ્ટેમ્બર 2024ના રોજ સવારે 09:29 થી સાંજના 08:44 સુધીનો ચંદ્રદર્શનનો પ્રતિબંધિત સમય રહેશે. આ સમયગાળો 11 કલાક 15 મિનિટ છે.
આ પણ વાંચો – Shardiya Navratri 2024 : આ વખતે ક્યાં વાહનની સવારી કરીને આવશે માતા દુર્ગા, જાણો ક્યારે થશે શરૂ અને ક્યારે પૂર્ણ