પછી તે ભોજનનો ઓર્ડર આપવો કે શોપિંગ કે પછી કેબ સેવા પણ. દર વખતે મોબાઈલ એપ્સ મોટાભાગના લોકોના મગજમાં આવે છે. મિનિટોમાં ઘરેથી કોઈપણ વસ્તુ મંગાવી શકાય છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં આ ટ્રેન્ડે વેગ પકડ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં કેટલીક મુશ્કેલીઓ પણ ઉભી થઈ છે, જેને જો થોડી પણ નજરઅંદાજ કરવામાં આવે તો તે મુશ્કેલીનું કારણ બની જાય છે. ઈ-કોમર્સ, કેબ સર્વિસ અને આવા ઘણા પ્લેટફોર્મ છે જે યુઝર્સની નાની બેદરકારીનો ફાયદો ઉઠાવે છે. ( Dark Pattern system )
આ દિવસોમાં, એક શબ્દની ખૂબ ચર્ચા થઈ રહી છે, જેનો ઉપયોગ કંપનીઓ તેમનો નફો કમાવવા માટે કરી રહી છે, અને તેમનું કામ પૂરજોશમાં ચાલી રહ્યું છે. અમે ડાર્ક પેટર્ન વિશે વાત કરી રહ્યા છીએ જેનો ઉપયોગ કંપનીઓ ગ્રાહકોને ગેરમાર્ગે દોરવા માટે કરે છે. ડાર્ક પેટર્ન શું છે? આના શું ગેરફાયદા છે અને તેનાથી પોતાને સુરક્ષિત રાખવા માટે શું સાવચેતી રાખવી જરૂરી છે. અહીં અમે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ.
ડાર્ક પેટર્નમાં ફસાયેલા લોકો
તમારામાંથી મોટાભાગના ડાર્ક પેટર્ન વિશે જાણતા નથી. પરંતુ આના કારણે તમને દરરોજ નુકસાન થઈ રહ્યું છે. પ્રશ્ન એ છે કે કેવી રીતે? ખરેખર, અમે જે પણ ખરીદવા માંગીએ છીએ તે અમે ઓર્ડર કરીએ છીએ અને કાર્ડમાં કેટલીક વસ્તુઓ ઉમેરીએ છીએ, જેનો ઉપયોગ આ કંપનીઓ કરે છે. ગ્રાહકોને ભ્રામક જાહેરાતો બતાવીને ઉત્પાદનો ખરીદવાની ફરજ પાડવામાં આવે છે જે અમારા કાર્ડમાં ઉમેરવામાં આવતી વસ્તુઓ સંબંધિત સૂચનાઓ અમને વારંવાર મોકલવામાં આવે છે.
મર્યાદિત સોદો, તમે આ ઘણું સાંભળ્યું હશે. ગ્રાહકોને બતાવવામાં આવે છે કે તેઓએ કાર્ડમાં ઉમેરેલી આઇટમ પરની ડીલ કોઈપણ સમયે સમાપ્ત થઈ શકે છે. મોટાભાગના લોકો આમાં ફસાઈ જાય છે અને તેને ખરીદે છે. પરંતુ વાસ્તવમાં આને સત્ય સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. તેના બદલે, કંપનીઓ તેનો વધુ માલ વેચવા માટે ઉપયોગ કરે છે. જેને સામાન્ય ભાષામાં ડાર્ક પેટર્ન કહે છે.
શા માટે ડાર્ક પેટર્નનો ઉપયોગ કરવો ખોટું છે?
ડાર્ક પેટર્નનો ઉપયોગ કરીને, ઈ-કોમર્સ અથવા અન્ય પ્રકારની કંપનીઓ ગ્રાહકોને ગેરમાર્ગે દોરે છે અને માલની ખરીદીમાં તેમની સાથે છેડછાડ કરે છે, જે યોગ્ય નથી. કંપનીઓની આ પેટર્ન જોઈને તાજેતરમાં આવી ભ્રામક જાહેરાતો પર પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો હતો. જો કે, આ હોવા છતાં, એવા ઘણા પ્લેટફોર્મ છે જે મોટા પ્રમાણમાં ડાર્ક પેટર્નનો ઉપયોગ કરી રહ્યાં છે.
ડાર્ક પેટર્નર્નને કેવી રીતે ઓળખવું
એપ્લિકેશન અથવા વેબસાઇટ તમને ડાર્ક પેટર્નમાં ફસાવી રહી છે કે નહીં. આને ચકાસવા માટે, કેટલીક મૂળભૂત બાબતો પર ધ્યાન આપવું જરૂરી છે.
જો તમને કોઈ એપ કે વેબસાઈટ પર એડ પોપ-અપ રિમૂવ કરવાનો વિકલ્પ નથી મળી રહ્યો તો સમજો કે એપ કે સાઈટ ડાર્ક પેટર્નનો ઉપયોગ કરી રહી છે. ઘણીવાર જાહેરાતો દૂર કરવાનો વિકલ્પ ખૂબ નાનો હોય છે. જે દેખાતું પણ નથી.
એવી ઘણી પ્રોડક્ટ્સ છે જેના પર લિમિટેડ ડીલ લખેલી છે. એટલે કે જો સમયસર પ્રોડક્ટની ખરીદી નહીં થાય તો ડીલ ચૂકી જશે. ઘણા લોકો આમાં ફસાઈ જાય છે અને ઝડપથી ખરીદી કરે છે. જ્યારે કંપનીઓ માટે લોકોને મૂર્ખ બનાવવાનું આ માત્ર એક માધ્યમ છે.
સાઇનઅપ પ્રક્રિયા સરળ છે પરંતુ સાઇનઆઉટ પ્રક્રિયા જટિલ છે. હા, એવી કેટલીક એપ્સ અને વેબસાઇટ્સ છે જ્યાં લોગ ઇન કરવું સરળ છે, પરંતુ જ્યારે સાઇન આઉટ કરવાની વાત આવે છે, ત્યારે ત્યાં કોઈ વિકલ્પ ઉપલબ્ધ નથી.
