સુપ્રીમ કોર્ટે નાગાલેન્ડના મોન જિલ્લામાં આતંકવાદીઓ સામેના નિષ્ફળ ઓપરેશનમાં 2021માં 13 નાગરિકોની હત્યા કરવાના આરોપમાં 30 સૈન્ય કર્મચારીઓ વિરુદ્ધ રાજ્ય સરકાર દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલી ફોજદારી કાર્યવાહીને બંધ કરી દીધી છે.
જસ્ટિસ વિક્રમ નાથ અને જસ્ટિસ પીબી વરાલેની બેંચે કહ્યું કે આર્મ્ડ ફોર્સ સ્પેશિયલ પાવર્સ એક્ટ (AFSPA), 1958ની કલમ 6 હેઠળ કેન્દ્ર સરકારે ગયા વર્ષે 28 ફેબ્રુઆરીના રોજ આ સૈન્ય કર્મચારીઓ સામે કાર્યવાહી કરવાની મંજૂરી આપવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.
પત્નીઓની બે અલગ-અલગ અરજીઓ પર કાર્યવાહી અટકી
કેન્દ્ર સરકારની પૂર્વ પરવાનગી વિના આ જોગવાઈ દ્વારા આપવામાં આવેલી સત્તાનો ઉપયોગ કરતી કોઈપણ વ્યક્તિ સામે કોઈ કાનૂની કાર્યવાહી અથવા કાર્યવાહી શરૂ કરી શકાતી નથી. સર્વોચ્ચ અદાલતે કહ્યું કે જો AFSPAની કલમ 6 હેઠળ કોઈપણ તબક્કે પરવાનગી આપવામાં આવે છે, તો નોંધાયેલ FIR મુજબ કાર્યવાહી ચાલુ રહી શકે છે અને તેના તાર્કિક નિષ્કર્ષ પર લઈ શકાય છે.
નાગાલેન્ડ પોલીસ દ્વારા નોંધાયેલ કેસને બંધ કરવાની માંગ કરતી સૈન્યના જવાનોની પત્નીઓની બે અલગ-અલગ અરજીઓ પર સર્વોચ્ચ અદાલતે કાર્યવાહી બંધ કરી.
કેસમાં નોટિસ જારી કરવામાં આવી છે
આમાંની એક અરજી મેજર રેન્કના અધિકારીની પત્નીની હતી. કોર્ટે આરોપી સૈન્ય કર્મચારીઓ સામે વહીવટી કાર્યવાહી શરૂ કરવા આર્મીને નિર્દેશ આપવાની નાગાલેન્ડ સરકારની વિનંતીને સ્વીકારવાનો પણ ઇનકાર કર્યો હતો. કોર્ટે પોતાના આદેશમાં કહ્યું છે કે તે સેનાનો સંપૂર્ણ વિવેક છે કે તેના અધિકારીઓ સામે અનુશાસનાત્મક કાર્યવાહી શરૂ કરવી કે નહીં.
સર્વોચ્ચ અદાલતે એમ પણ કહ્યું કે નાગાલેન્ડ સરકારે સેનાના અધિકારીઓ સામે કાર્યવાહીની મંજૂરી આપવાના કેન્દ્રના ઇનકારને પડકારતી એક અલગ અરજી દાખલ કરી છે અને આ મામલે નોટિસ જારી કરવામાં આવી છે.
લશ્કરી કર્મચારીઓ સામે કાર્યવાહી કરવાનો અધિકાર નથી
અગાઉ, 19 જુલાઈ, 2022 ના રોજ એક વચગાળાના આદેશમાં, સર્વોચ્ચ અદાલતે રાજ્ય સરકાર દ્વારા સેનાના જવાનો સામે દાખલ કરવામાં આવેલી FIR અંગેની આગળની કાર્યવાહી પર રોક લગાવી દીધી હતી. સેનાના જવાનોની પત્નીઓએ ફોજદારી કાર્યવાહીને રદ કરવાની માંગ કરી હતી કારણ કે રાજ્ય સરકારને AFSPA હેઠળ મળેલી પ્રતિરક્ષાને કારણે સૈન્યના કર્મચારીઓ સામે કાર્યવાહી કરવાની સત્તા નથી.
