તિરુપતિ બાલાજી મંદિરના પ્રસાદમાં ભેળસેળને લઈને હાલના દિવસોમાં ઘણો વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. આંધ્રપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી એન. ચંદ્રબાબુ નાયડુએ તાજેતરમાં એનડીએ ધારાસભ્ય દળની બેઠક દરમિયાન તિરુપતિ બાલાજી મંદિરના પ્રસાદમાં ભેળસેળનો આક્ષેપ કર્યો હતો. તેમણે આ મામલે અગાઉની સરકાર સામે પગલાં લેવાની વાત પણ કરી હતી. લેબ રિપોર્ટમાં પણ ભેળસેળની પુષ્ટિ થઈ હતી. તમને જણાવી દઈએ કે તિરુપતિ બાલાજી મંદિર વિશ્વભરમાં સમૃદ્ધ અને પ્રતિષ્ઠિત ધાર્મિક સ્થાનોમાંથી એક તરીકે જાણીતું છે. દર વર્ષે લાખો ભક્તો અહીં પહોંચીને પ્રસાદ ચઢાવે છે.
વાળ દાન પાછળ શું માન્યતાઓ છે?
તિરુપતિ બાલાજી મંદિરમાં આવતા ભક્તો પણ તેમના વાળ દાન કરે છે. કહેવાય છે કે મનુષ્યના વાળ તેમને ખૂબ જ પ્રિય છે. આવી સ્થિતિમાં જો કોઈ વ્યક્તિ પોતાના વાળ તિરુપતિ બાલાજીને દાન કરે છે તો શ્રી વેંકટેશ્વર તેને સમાન ધનવાન બનાવે છે. એવી પણ માન્યતા છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ તિરુપતિ બાલાજી મંદિરમાં જઈને પોતાના વાળ દાન કરે છે તો તેના જીવનમાંથી દરેક પ્રકારની ખરાબીઓ અને નકારાત્મકતા દૂર થઈ જાય છે. આ સિવાય વાળનું દાન કરવાથી વ્યક્તિને દેવી લક્ષ્મીની કૃપા પણ મળે છે.
દાન કરેલા વાળ સાથે શું કરવામાં આવે છે
જો આંકડાઓ પર વિશ્વાસ કરવામાં આવે તો તિરુપતિ બાલાજી મંદિરમાં દાનમાં આપેલા વાળની હરાજી કરોડોમાં થાય છે. ડોનેશન પછી વાળને અલગ-અલગ કેટેગરીમાં રાખવામાં આવે છે અને તેની કિંમત પણ તે મુજબ નક્કી કરવામાં આવે છે. દર વર્ષે, ભક્તો તિરુપતિ બાલાજીને ટન વાળ દાનમાં આપે છે, જેની હરાજીથી મંદિર ટ્રસ્ટને કરોડો રૂપિયાની કમાણી થાય છે. વર્ષ 2018 માં જ, વિવિધ કેટેગરીના લગભગ 1,87,000 કિલો વાળનું વેચાણ થયું હતું, જેના પરિણામે કુલ 1.35 કરોડ રૂપિયાની કમાણી થઈ હતી.
વાળના ભાવ કેવી રીતે નક્કી થાય છે?
હરાજી પહેલા વાળને પાંચ પ્રકારની કેટેગરીમાં રાખવામાં આવ્યા છે. વાળને તેની લંબાઈ પ્રમાણે અલગ અલગ કેટેગરીમાં રાખવામાં આવે છે. વર્ષ 2018માં સૌથી વધુ ગુણવત્તાવાળા વાળ 22,494 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના દરે વેચાયા હતા. ઓછી ગુણવત્તાના વાળ એટલે કે નંબર 2 કેટેગરીના વાળ 17,223 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના દરે વેચાયા હતા. ત્રીજા ધોરણના વાળ 2833 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાયા હતા. નંબર ચાર ગ્રેડના વાળ 1195 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાયા હતા જ્યારે ગ્રેડ પાંચના વાળ 24 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના દરે વેચાયા હતા. આ ઉપરાંત સફેદ વાળ પણ 5462 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાયા હતા.
હરાજી પહેલાં વાળ સાફ કરવાની પ્રક્રિયા
દર વર્ષે વિશ્વભરમાંથી ભક્તો તિરુપતિ બાલાજી મંદિરમાં લગભગ 500 થી 600 ટન વાળનું દાન કરે છે. આ વાળની હરાજી કરવામાં આવે છે. હરાજી પહેલા વાળને સારી રીતે સાફ કરવામાં આવે છે. આ માટે, પહેલા વાળને ઉકાળવામાં આવે છે, પછી તેને ધોઈને સૂકવવામાં આવે છે. જ્યારે વાળ સુકાઈ જાય છે, ત્યારે તેને સ્ટોરેજ માટે મોટા વેરહાઉસમાં મોકલવામાં આવે છે. લંબાઈના આધારે વાળની હરાજી કરવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે આમાં 5 ઇંચથી 31 ઇંચ સુધીના વાળનો સમાવેશ થાય છે. વાળની હરાજીમાંથી મળેલા પૈસા તિરુમાલા તિરુપતિ દેવસ્થાનમ ટ્રસ્ટ (TTD)ને જાય છે.