જ્યારે લોકો ડૉક્ટર પાસે જાય છે અને કહે છે કે તેઓ ઊંઘી શકતા નથી, ત્યારે તેઓ વિચારે છે કે ગુણવત્તાયુક્ત ઊંઘનો અર્થ એ છે કે આખી રાત જાગ્યા વિના સૂવું, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ હંમેશા સાચું નથી હોતું? ખરેખર, આપણી ઊંઘ વિવિધ તબક્કાઓ (સ્લીપ સાયકલ)માંથી પસાર થાય છે. ક્યારેક આપણે ગાઢ નિંદ્રામાં હોઈએ છીએ તો ક્યારેક હલકી ઊંઘમાં. આ સમય દરમિયાન આપણે ઘણી વખત જાગી શકીએ છીએ, ભલે આપણને યાદ ન હોય. તેથી સારી ઊંઘ (સ્લીપ ફેક્ટર્સ) નો અર્થ માત્ર આખી રાતની ઊંઘ જ નથી, પણ આપણી ઊંઘના તબક્કાઓ યોગ્ય રીતે ચાલી રહ્યા છે કે નહીં તે પણ છે. ચાલો આ લેખમાં તેને વિગતવાર સમજીએ.
ઊંઘનું ચક્ર રોલર કોસ્ટર જેવું છે.
જ્યારે આપણે સૂઈએ છીએ, ત્યારે આપણી ઊંઘ વિવિધ પ્રકારની હોય છે, જેમ કે ક્યારેક આપણે ખૂબ ગાઢ નિંદ્રામાં હોઈએ છીએ તો ક્યારેક હળવા ઊંઘમાં. આ વિવિધ પ્રકારની ઊંઘ એક પછી એક આવે છે, જેમ કે રોલર કોસ્ટરના ઉતાર-ચઢાવ. આ સમગ્ર પ્રવાસમાં લગભગ 90 મિનિટનો સમય લાગે છે.
જ્યારે આપણે ઊંઘવાનું શરૂ કરીએ છીએ, ત્યારે પહેલા આપણે હળવા ઊંઘમાં જઈએ છીએ, પછી આપણે ગાઢ નિંદ્રામાં જઈએ છીએ, અને પછી એક ઊંઘ આવે છે જેમાં આપણે સ્વપ્ન કરીએ છીએ. આ રીતે આપણી ઊંઘ આખી રાત ચાલુ રહે છે.
સારી ઊંઘનો અર્થ એ છે કે આપણે રાત્રે ઘણી વખત જાગી શકીએ છીએ. આ એકદમ સામાન્ય છે. જેમ આપણે રોલર કોસ્ટર પર ઉપર અને નીચે જઈએ છીએ, તેવી જ રીતે આપણે ઊંઘમાં પણ ઉપર અને નીચે જઈએ છીએ.
સારી ઊંઘનો અર્થ શું છે?
તમે ઘણીવાર સાંભળ્યું હશે કે વડીલોએ દરરોજ 7 થી 9 કલાકની ઊંઘ લેવી જોઈએ, પરંતુ સારી ઊંઘનો અર્થ માત્ર આટલા કલાકો સુધી ઊંઘવું જ નથી, પરંતુ સારી ઊંઘ લેવી પણ જરૂરી છે.
જો આપણે સારી રીતે સૂઈએ તો?
- સૂવાની મિનિટોમાં જ આપણે સૂઈ જઈએ છીએ.
- રાત્રે વારંવાર જાગવું નહીં.
- સવારે ઉઠ્યા પછી તાજગી અનુભવો.
- આપણે દિવસ દરમિયાન ઊંઘતા નથી.
ઘણા લોકોને ઊંઘ નથી આવતી અથવા પૂરતી ઊંઘ નથી આવતી. લગભગ દરેક ચોથી વ્યક્તિ ઊંઘની સમસ્યાથી પીડાય છે, જેના કારણે તેને ઊંઘમાં આવવું અથવા વારંવાર જાગવું મુશ્કેલ બને છે. ઊંઘની સમસ્યાઓ ઉંમર સાથે વધુ ખરાબ થાય છે, જેમ કે સ્લીપ એપનિયા, જે એવી સ્થિતિ છે જેમાં રાત્રે વચ્ચે-વચ્ચે શ્વાસ લેવાનું બંધ થઈ જાય છે. આ સમસ્યાઓ ઘણા કારણોસર થઈ શકે છે, જેમ કે બીમારી, દવાઓ અથવા ઘરમાં અવાજ. કેટલીકવાર આપણને ખબર પણ હોતી નથી કે આપણે શા માટે ઊંઘી શકતા નથી. જો તમને ઊંઘની સમસ્યા છે, તો તમારે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ, કારણ કે તેના માટે ઘણા પ્રકારની સારવાર ઉપલબ્ધ છે.
રાત્રે ઘણી વખત જાગે છે?
જો તમે રાત્રે ઘણી વખત જાગશો તો તમારે ચિંતા કરવી જોઈએ? જાગ્યા પછી તમને કેવું લાગે છે તે શોધવાનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે. જો તમે જાગ્યા પછી અસ્વસ્થ અથવા બેચેન અનુભવો છો અથવા દિવસભર થાકેલા છો, તો તેનો અર્થ એ થઈ શકે છે કે તમને ઊંઘની સમસ્યા છે. કદાચ તમને સવારે ઉઠવામાં પણ તકલીફ પડી રહી છે. આ વિવિધ કારણોસર થઈ શકે છે, જેમ કે મોડું સૂવું, પથારીમાં જવું અને દરરોજ અલગ-અલગ સમયે જાગવું, અથવા તમારા શરીરની ઘડિયાળ બેક થઈ ગઈ છે. જો તમને રોજિંદા કાર્યો કરવા માટે ઉઠવામાં તકલીફ પડતી હોય, તો તમારે નિષ્ણાતને મળવું જોઈએ.
શું સ્માર્ટ ઘડિયાળ મદદરૂપ થશે?
તમારી સ્માર્ટ ઘડિયાળ તમને તમારી ઊંઘ વિશે કેટલીક માહિતી આપી શકે છે, જેમ કે તમે કેટલા સમય સુધી ઊંઘો છો અથવા તમે રાત્રે કેટલી વાર જાગો છો. પરંતુ તે સંપૂર્ણપણે સચોટ નથી. જો તમારે તમારી ઊંઘ વિશે વધુ માહિતી જોઈતી હોય તો તમારે ડૉક્ટર પાસે જવું જોઈએ. જ્યારે તમે સૂતા હોવ ત્યારે ડૉક્ટરો તમારા શરીર વિશે ઘણી વસ્તુઓ તપાસી શકે છે, જેમ કે તમારા શ્વાસ, હૃદયના ધબકારા અને મગજના તરંગો. સ્માર્ટ વોચમાંથી મળેલી માહિતીથી તમે સમજી શકો છો કે તમે દરરોજ કયા સમયે ઊંઘો છો અને કયા સમયે જાગો છો. આ તમને તમારી ઊંઘની આદતો સુધારવામાં મદદ કરી શકે છે. પરંતુ જો તમને લાગે છે કે તમારી ઊંઘમાં સમસ્યા છે તો તમારે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
