દરેક જગ્યાએ દિવાળીનો માહોલ જોવા મળી રહ્યો છે. ચારે બાજુ માત્ર રોશની જ દેખાય છે. આ તહેવાર દર વર્ષે ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. જો કે, તાજેતરના સમયમાં વધી રહેલા પ્રદૂષણને કારણે દિવાળીની ચમક ઓછી થઈ ગઈ છે. ખાસ કરીને રાજધાની દિલ્હીમાં આ વર્ષે પણ ખરાબ હવાની ગુણવત્તાને ધ્યાનમાં રાખીને ફટાકડા પર પ્રતિબંધ મુકવામાં આવ્યો છે. જો કે તેમ છતાં કેટલાક લોકો દિવાળીના અવસર પર ફટાકડા ફોડતા જોવા મળે છે.
આવી સ્થિતિમાં, આજે આ લેખમાં અમે તમને જણાવીશું કે કેવી રીતે ફટાકડા માત્ર પર્યાવરણને જ નહીં પરંતુ તમારા સ્વાસ્થ્યને પણ નુકસાન પહોંચાડે છે. મેક્સ સુપર સ્પેશિયાલિટી હોસ્પિટલના ડાયરેક્ટર અને વૈશાલીના પલ્મોનોલોજી વિભાગના વડા ડો. શરદ જોશી, આરોગ્ય પર ફટાકડાની હાનિકારક અસરો વિશે જાણીએ-
ફટાકડા કેમ હાનિકારક છે?
ફટાકડા આપણા સ્વાસ્થ્યને ઘણી રીતે નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આ વખતે, ડૉક્ટર શરદ કહે છે કે ફટાકડા સ્વાસ્થ્યને નુકસાન પહોંચાડે છે કારણ કે તેને બાળવાથી કાર્બન મોનોક્સાઇડ, કાર્બન ડાયોક્સાઇડ, સલ્ફર ડાયોક્સાઇડ જેવા ઘણા ઝેરી વાયુઓ બહાર આવે છે. આ ઝેરી ગેસ આપણા શ્વસન માર્ગ પર હાનિકારક અસર કરે છે. આ ઉપરાંત ફટાકડાના કારણે આગ લાગવાનો પણ ભય રહે છે, જેના કારણે ચામડી અને આંખો બળી જવા સહિત અનેક મોટા અકસ્માતો સર્જાઈ શકે છે.
ફટાકડાથી કેન્સર થઈ શકે છે
ફટાકડા અને ફટાકડામાંથી નીકળતા ધુમાડામાં કોપર, કેડમિયમ જેવા હાનિકારક રસાયણો હોય છે જે ઝેરથી ઓછા નથી. કેડમિયમ અને સીસું કેન્સર જેવી ગંભીર અને જીવલેણ બીમારીઓનું કારણ બની શકે છે. ઉપરાંત, ફટાકડામાંથી નીકળતો ધુમાડો માત્ર શ્વસન સંબંધી સમસ્યાઓનું કારણ નથી, પરંતુ એનિમિયા અને કેન્સરનું જોખમ પણ વધારે છે, જે સામાન્ય રીતે વાયુ પ્રદૂષણને કારણે થતું નથી.
આટલું જ નહીં, ઘણા ફટાકડા બનાવવામાં રેડિયોએક્ટિવ પદાર્થોનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જે માત્ર કેન્સરનું કારણ નથી પણ તમારી આંખોની રોશની પણ બગાડી શકે છે.
કાનને નુકસાન પહોંચાડે છે
ફટાકડા આપણા કાન માટે પણ હાનિકારક હોઈ શકે છે. વાસ્તવમાં, 60 દશાંશથી વધુ અવાજ કાન માટે હાનિકારક છે. આવી સ્થિતિમાં, ફટાકડાનો જોરદાર અવાજ ઘણા લોકોમાં માથાનો દુખાવો અને ચિંતાનું કારણ બની શકે છે. ઉપરાંત, 80 દશાંશથી ઉપરનો અવાજ બાળકોના કાનને કાયમ માટે નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. સામાન્ય રીતે વપરાતા ફટાકડાનો અવાજ 140 ડેસિબલથી ઉપરનો હોય છે અને આમ, તે આપણા કાન માટે ખૂબ જ નુકસાનકારક છે.
એટલું જ નહીં, ફટાકડાને કારણે કાનનો પડદો ફાટવાનું જોખમ તો નથી જ, પરંતુ તેનાથી ગર્ભવતી મહિલાઓમાં કસુવાવડનું જોખમ પણ વધી જાય છે. તેમજ નાના બાળકોની સાંભળવાની ક્ષમતા પણ કાયમ માટે ખોવાઈ જાય છે.
