માર્ગશીર્ષ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પંચમીને વિવાહ પંચમી તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર આ દિવસનું વિશેષ મહત્વ છે. પ્રથા છે કે આ દિવસે પુરુષોત્તમ શ્રી રામના લગ્ન માતા સીતા સાથે થયા હતા. દર વર્ષે આ દિવસ ભગવાન રામ અને માતા સીતાના લગ્નની વર્ષગાંઠ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
માર્ગશીર્ષ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પાંચમના દિવસે વિવાહ પંચમી ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે વિવાહ પંચમીનો તહેવાર 6 ડિસેમ્બર 2024ના રોજ ઉજવવામાં આવશે.
એટલું જ નહીં લગ્નજીવન પણ ખુશહાલ રહે છે. આ દિવસે સીતા અને રામના મંદિરોમાં વિશાળ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. ભક્તો પૂજા, યજ્ઞ અને અનુષ્ઠાન કરે છે. શ્રી રામચરિતમાનસનો પાઠ પણ ઘણી જગ્યાએ થાય છે.
વિવાહ પંચમી 2024 તારીખ
પ્રારંભ તારીખ: 05 ડિસેમ્બર 2024 બપોરે 12:49 કલાકે
સમાપ્તિ તારીખ: 06 ડિસેમ્બર 2024 બપોરે 12:07 વાગ્યે
વિવાહ પંચમી પર 2 શુભ યોગ
આ વખતે વિવાહ પંચમીના દિવસે બે શુભ યોગ બની રહ્યા છે. પહેલો સર્વાર્થ સિદ્ધિ યોગ અને બીજો રવિયોગ. તે દિવસે સર્વાર્થ સિદ્ધિ યોગ સવારે 07:00 થી સાંજના 5:18 સુધી છે.
7 ડિસેમ્બરે સાંજે 5:18 વાગ્યાથી બીજા દિવસે સવારે 7:01 વાગ્યા સુધી પંચમીના દિવસે રવિ યોગ પણ રચાઈ રહ્યો છે. આ ઉપરાંત ધ્રુવ યોગ વહેલી સવારથી 10:43 સુધી ચાલશે ત્યારબાદ વ્યાઘાત યોગ બનશે. વિવાહ પંચમી પર સવારથી શ્રવણ નક્ષત્ર છે, તે પછી સાંજે 5:18 સુધી રહેશે. ત્યારથી ધનિષ્ઠા નક્ષત્ર છે.
યોગ્ય જીવનસાથી માટે ટિપ્સ
જે લોકોને તેમના લગ્નમાં અવરોધ અથવા વિલંબનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે તેઓએ વિવાહ પંચમીના દિવસે વ્રત રાખવું જોઈએ અને ભગવાન રામ અને માતા સીતાની પૂજા વિધિપૂર્વક કરવી જોઈએ. આ સાથે ભગવાન શ્રી રામ અને માતા સીતાના વિવાહ સંકલ્પબદ્ધ થવા જોઈએ. પૂજા દરમિયાન વ્યક્તિએ પોતાના મનની ઈચ્છાઓ વ્યક્ત કરવી જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે આનાથી વહેલા લગ્નની તકો ઉભી થાય છે અને યોગ્ય જીવનસાથી મેળવવામાં પણ મદદ મળે છે.
વહેલા લગ્ન અને સુખી દામ્પત્ય જીવન માટેના ઉપાય
જે લોકોના લગ્નમાં વિલંબ થઈ રહ્યો છે અથવા તેમના વૈવાહિક જીવનમાં સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે તેમણે વિવાહ પંચમીના દિવસે યોગ્ય રીતે પૂજા કરવાની સાથે રામચરિતમાનસમાં આપેલી રામ-સીતાની ઘટનાનો પાઠ કરવો જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે પૂર્ણ ભક્તિ સાથે આનો પાઠ કરવાથી દામ્પત્ય જીવન સુખી બને છે અને લગ્નજીવનમાં આવતી અડચણો પણ દૂર થાય છે.
રામચરિતમાનસનું પઠન
તુલસીદાસજીએ માર્ગશીર્ષના પાંચમા દિવસે રામચરિતમાનસની પૂર્ણાહુતિ કરી હતી અને રામજી અને સીતાજીના વિવાહ પણ આ દિવસે જ થયા હતા, તેથી વિવાહ પંચમીના દિવસે રામચરિતમાનસનો પાઠ કરવો ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો આ દિવસે રામચરિતમાનસનો પાઠ કરવામાં આવે તો ઘરમાં સુખ-શાંતિ આવે છે અને મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે.
વિવાહ પંચમીનું મહત્વ
તે લોકો માટે આ દિવસ ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. જેઓ તેમના લગ્નજીવનમાં કેટલીક અડચણોનો સામનો કરી રહ્યા છે. આવી વ્યક્તિઓએ વિવાહ પંચમીના દિવસે વિધિ પ્રમાણે ભગવાન શ્રી રામ અને માતા સીતાની પૂજા કરવી જોઈએ. તેનાથી લગ્નજીવનમાં આવતા અવરોધો દૂર થાય છે. એક સારો જીવન સાથી પણ મેળવો. આટલું જ નહીં, જો પરિણીત લોકો આ વ્રત રાખે છે તો લગ્નમાં આવતી તમામ સમસ્યાઓ દૂર થઈ જાય છે. વિવાહ પંચમીના દિવસે ઘરમાં રામચરિતમાનસનો પાઠ કરવાથી ઘરમાં સુખ-શાંતિ જળવાઈ રહે છે.
વિવાહ પંચમી પૂજા વિધિ
- આ દિવસે લોકોએ સવારે વહેલા ઉઠવું, સ્નાન કરવું અને પૂજા માટે સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરવા જોઈએ.
- ભગવાન રામ અને માતા સીતાની મૂર્તિ સ્થાપિત કરો.
- ભગવાન રામને પીળા વસ્ત્રો અને માતા સીતાને લાલ વસ્ત્ર અર્પણ કરો.
- ત્યારપછી તિલક કરો, ધૂપ કરો અને વિધિ પ્રમાણે પૂજા શરૂ કરો.
- માટીના દીવા પણ પ્રગટાવો અને તેનાથી તમારા ઘરને સજાવો.
વિવાહ પંચમી પર શું કરવું
વિવાહ પંચમીનું વ્રત રાખવું શુભ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે ભગવાન રામ અને દેવી સીતાની પૂજા યોગ્ય રીતે કરવી જોઈએ. આ દિવસે બને તેટલું ધાર્મિક કાર્ય કરવું જોઈએ. આ દિવસે બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું જોઈએ. આ દિવસે ગંગા નદીમાં પવિત્ર સ્નાન કરવું જોઈએ. આ શુભ તિથિએ માત્ર સાત્વિક ભોજનનું સેવન કરવું જોઈએ. આ દિવસે અસહાય લોકોની મદદ કરવી જોઈએ. આ દિવસે રામસીતાના મંદિરોના દર્શન કરવા જોઈએ.
વિવાહ પંચમી પર શું ન કરવું જોઈએ
આ શુભ દિવસે તામસિક ખોરાક જેમ કે ઈંડા, ડુંગળી, લસણ અને માંસ વગેરેનું સેવન ન કરવું. આ તારીખે દારૂ પીવાનું ટાળવું જોઈએ. આ દિવસે વાળ અને નખ ન કાપવા જોઈએ. આ દિવસે જીવનસાથી સાથેના વિવાદોથી પણ બચવું જોઈએ. આ દિવસે કોઈએ જુગાર ન રમવો જોઈએ. આ દિવસે વડીલોનું અપમાન કરવાથી બચવું જોઈએ.
