પૂર્ણિમાનો તહેવાર દર મહિનાના શુક્લ પક્ષની છેલ્લી તિથિએ ઉજવવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પૂર્ણિમાના દિવસે ઉપવાસ રાખવાથી અને પ્રાર્થના કરવાથી જીવનની બધી મુશ્કેલીઓ દૂર થાય છે. પૂર્ણિમા તિથિને બાલિષ્ઠ અને સૌમ્ય તિથિ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ દિવસે ચંદ્ર તેની પૂર્ણ અસરમાં હોય છે, તેથી આ દિવસને ફૂલ ચંદ્ર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
હિન્દુ ધર્મમાં પૂર્ણિમા તિથિનું વિશેષ મહત્વ છે. આ તિથિ દર મહિનાના શુક્લ પક્ષના છેલ્લા દિવસે આવે છે. આ દિવસે સૂર્ય અને ચંદ્ર એકબીજાની વિરુદ્ધ હોય છે, અને ચંદ્ર તેના સંપૂર્ણ પ્રકાશમાં દેખાય છે. ધાર્મિક દ્રષ્ટિકોણથી, પૂર્ણિમાને ઉપવાસ, પૂજા, ધ્યાન અને દાન માટે અત્યંત શુભ માનવામાં આવે છે.
પૂર્ણિમા વ્રતનું વૈજ્ઞાનિક મહત્વ (વૈજ્ઞાનિક કારણ)
આ તારીખ વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિકોણથી પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જો આપણે પૂર્ણિમાની તિથિના વૈજ્ઞાનિક મહત્વ વિશે વાત કરીએ, તો આ સમય દરમિયાન સૂર્ય અને ચંદ્રનું ગુરુત્વાકર્ષણ બળ વધારે હોય છે, જેના કારણે સમુદ્રમાં ભરતી આવે છે. આયુર્વેદમાં પણ આ દિવસને ખાસ માનવામાં આવે છે. આ સમય મન, શરીર અને આત્માને સંતુલિત કરવા માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે.
પૂર્ણિમાના દિવસે ગંગા સ્નાન કરવું અને દાન કરવું શુભ માનવામાં આવે છે. પૂર્ણિમાના દિવસે, ચંદ્ર તેના બધા જ તેજથી ભરેલો હોય છે. આ દિવસે દેવી લક્ષ્મી અને ચંદ્રની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. પૂર્ણિમા તિથિ દર મહિને આવે છે અને દરેક મહિનાની પૂર્ણિમા તિથિ ખૂબ જ ખાસ માનવામાં આવે છે.
પૂર્ણિમા વ્રત દરમિયાન કયા દેવતાઓની પૂજા કરવી જોઈએ (પૂર્ણિમા વ્રત પૂજા)
પૂર્ણિમાના દિવસે ઉપવાસ કરવો જોઈએ અને ભગવાન વિષ્ણુ અને દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરવી જોઈએ. આનાથી જીવનમાં શાંતિ અને સમૃદ્ધિ આવે છે. આ દિવસ ધ્યાન અને સાધના માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. આધ્યાત્મિક શાંતિ અને સકારાત્મક ઉર્જા પ્રાપ્ત કરવા માટે આ ઉત્તમ સમય છે. જરૂરિયાતમંદોને ખોરાક, કપડાં અને પૈસાનું દાન કરવાથી પુણ્ય મળે છે. ખાસ કરીને આ દિવસે ગાય દાન, અન્ન દાન અને જળ દાનનું મહત્વ છે.
પૂર્ણિમા વ્રત ૨૦૨૫ (પૂર્ણિમા વ્રત ૨૦૨૫ યાદી)
- પોષ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિ – ૧૩ જાન્યુઆરી
- માઘ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિ – ૧૨ ફેબ્રુઆરી
- ફાલ્ગુન મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિ – ૧૪ માર્ચ
- ચૈત્ર મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિ – ૧૨ એપ્રિલ
- વૈશાખ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિ – ૧૨ મે
- જેઠ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિ – ૧૧ જૂન
- અષાઢ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિ – ૧૦ જુલાઈ
- શ્રાવણ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિ – ૯ ઓગસ્ટ
- ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિ – ૭ સપ્ટેમ્બર
- અશ્વિન મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિ – ૭ ઓક્ટોબર
- કાર્તિક મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિ – ૫ નવેમ્બર
- માર્ગશીર્ષ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાની તિથિ – ૫ ડિસેમ્બર
પૂર્ણિમાના ચંદ્રનું મહત્વ
હિન્દુ ધર્મમાં પૂર્ણિમા તિથિનું વિશેષ મહત્વ છે, એવું માનવામાં આવે છે કે આ તિથિએ દેવી લક્ષ્મી સમુદ્ર મંથનમાંથી પ્રગટ થયા હતા. આ દિવસે ઉપવાસ કરવાથી, પૂજા કરવાથી અને સત્યનારાયણ કથા સાંભળવાથી વ્યક્તિને શુભ ફળ મળે છે અને ધનમાં સારી વૃદ્ધિ થાય છે. આ દિવસે કરેલા સારા કાર્યો અનેક ગણા વધુ ફળ આપે છે અને બધી ઇચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે.
પૂર્ણિમાના દિવસે કુદરતની શક્તિનું પણ પ્રતીક બને છે. હકીકતમાં, પૂર્ણિમાના દિવસે, સૂર્ય અને ચંદ્રના ગુરુત્વાકર્ષણ બળના પ્રભાવને કારણે, સમુદ્રમાં ભરતી આવે છે. આ ઉપરાંત, આ દિવસ સકારાત્મક ઉર્જા અને આધ્યાત્મિક શાંતિ મેળવવા માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે.
