મહાકુંભને વિશ્વનો સૌથી મોટો ધાર્મિક કાર્યક્રમ માનવામાં આવે છે. પ્રયાગરાજમાં મહા કુંભ મેળો પોષ પૂર્ણિમાએ એટલે કે ૧૩ જાન્યુઆરીએ શરૂ થયો હતો અને મહાશિવરાત્રીએ એટલે કે ૨૬ ફેબ્રુઆરી, ૨૦૨૫ના રોજ સમાપ્ત થશે. આ વર્ષે મહાશિવરાત્રી પર શિવયોગ અને શ્રવણ નક્ષત્રનો શુભ સંયોગ બની રહ્યો છે. મહાશિવરાત્રીનો તહેવાર ભગવાન શિવને સમર્પિત છે અને આ દિવસે શિવયોગને કારણે આ દિવસનું મહત્વ વધુ વધી જાય છે. મહાકુંભનું છેલ્લું શાહી સ્નાન પણ મહાશિવરાત્રીના દિવસે કરવામાં આવશે.
મહાકુંભના છેલ્લા દિવસે, મહાશિવરાત્રીનો શુભ મુહૂર્ત અને રાહુકાલ જાણો
શિવયોગ કેટલો સમય ચાલશે: મહાશિવરાત્રી પર શિવયોગ આખો દિવસ ચાલશે. દૃક પંચાંગ મુજબ, શિવયોગ 27 ફેબ્રુઆરી, 2025 ના રોજ રાત્રે 11:41 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. શ્રવણ નક્ષત્ર સાંજે 05:23 સુધી રહેશે અને ત્યારબાદ ધનિષ્ઠા નક્ષત્ર શરૂ થશે.
શિવયોગનું મહત્વ: જ્યોતિષ શાસ્ત્રમાં શિવયોગને કાર્યો માટે શુભ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ યોગમાં કરવામાં આવેલ કાર્ય પૂર્ણ થાય છે.
મહાશિવરાત્રી પર આ શુભ મુહૂર્તનું નિર્માણ થઈ રહ્યું છે:
- બ્રહ્મ મુહૂર્ત – સવારે ૦૫:૦૯ થી સવારે ૦૫:૫૯
- સવાર અને સાંજ – સવારે ૦૫:૩૪ થી સવારે ૦૬:૪૯
- વિજય મુહૂર્ત – બપોરે ૦૨:૨૯ થી ૦૩:૧૫
- સંધ્યાકાળનો સમય – સાંજે ૦૬:૧૭ થી ૦૬:૪૨
- સાંજે સંધ્યા – સાંજે ૦૬:૧૯ થી ૦૭:૩૪
- અમૃત કાલ – સવારે ૦૭:૨૮ થી સવારે ૦૯:૦૦
મહાશિવરાત્રી પર રાહુકાલનો સમય: જ્યોતિષ શાસ્ત્રમાં રાહુકાલને અશુભ સમય માનવામાં આવે છે. આ સમય દરમિયાન શુભ કાર્યો ન કરવા જોઈએ તેવું માનવામાં આવે છે. મહાશિવરાત્રીના દિવસે રાહુ કાળ બપોરે ૧૨:૩૪ થી ૨ વાગ્યા સુધી રહેશે.
કુંભ મેળાના કેટલા પ્રકાર છે: ચાર પ્રકારના કુંભ મેળા છે, જે ચાર અલગ અલગ તીર્થ સ્થળોએ આયોજિત થાય છે.
૧. મહા કુંભ મેળો: મહા કુંભ મેળાનું વિશેષ મહત્વ છે, જે ઉત્તર પ્રદેશના પ્રયાગરાજ ખાતે ૧૨ પૂર્ણ કુંભ મેળા પૂર્ણ થયા પછી દર ૧૪૪ વર્ષે યોજાય છે.
2. અર્ધ કુંભ મેળો: અર્ધ કુંભ મેળો દર 6 વર્ષે પ્રયાગરાજ અને હરિદ્વારમાં યોજાય છે.
૩. પૂર્ણ કુંભ મેળો: પૂર્ણ કુંભ મેળો દર ૧૨ વર્ષે ચાર પવિત્ર સ્થળો, પ્રયાગરાજ, હરિદ્વાર, ઉજ્જૈન અને નાસિકમાં પરિભ્રમણમાં યોજાય છે.
૪. માઘ મેળો: માઘ મેળો એ પ્રયાગરાજમાં હિન્દુ કેલેન્ડરના માઘ મહિનામાં એટલે કે જાન્યુઆરીથી ફેબ્રુઆરી દરમિયાન યોજાતો વાર્ષિક મેળો છે.
