BJP: મુસ્લિમ મતદારો વિશે લાંબા સમયથી એક સામાન્ય માન્યતા છે કે તેઓ ભાજપને મત આપતા નથી. તેઓ માત્ર એવા રાજકીય પક્ષ કે ઉમેદવારને મત આપવાનું યોગ્ય માને છે જે ભાજપ અથવા તેના ઉમેદવારોને હરાવવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. પરંતુ એવા ઘણા સંકેતો છે જે દર્શાવે છે કે 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં ‘સબકા સાથ અને સબકા વિકાસ’નું વચન આપીને કેન્દ્રમાં સત્તા પર આવેલા વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ મુસ્લિમો વિશેની આ પરંપરાગત વિચારસરણીને બદલવાનું કામ કર્યું છે. ઓછાવત્તા અંશે, પરંતુ ઘણી જગ્યાએ મુસ્લિમ મતદારો ભાજપની તરફેણમાં બોલતા અને તેને મત આપવાનું કહેતા જોવા અને સાંભળવા મળે છે. શું મુસ્લિમ મતદારોની વિચારસરણીમાં કોઈ મૂળભૂત પરિવર્તન આવ્યું છે? શું મુસ્લિમ સમાજ પરિવર્તનમાંથી પસાર થઈ રહ્યો છે? દેશ, સમાજ અને રાજકારણ પર તેની અસર કેવી રીતે જોઈ શકાય?
ઇસ્લામિક બાબતોના નિષ્ણાત ડૉ. ફૈયાઝ અહેમદ ફૈઝીએ અમર ઉજાલાને જણાવ્યું હતું કે તેમાં કોઈ શંકા નથી કે મુસ્લિમ મતદાતાઓ ભાજપ વિશે ડરેલા છે. પરંતુ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના છેલ્લા 10 વર્ષના શાસનમાં મુસ્લિમોને કેન્દ્ર સરકારની યોજનાઓનો હિંદુ અથવા સમાજના અન્ય વર્ગ જેટલો જ લાભ મળી રહ્યો છે. તેના બદલે, ઘણી જગ્યાએ ગરીબી વધુ હોવાને કારણે, મુસ્લિમ લોકો કેન્દ્ર સરકારની યોજનાઓનો વધુ લાભ લઈ રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં સત્તામાં આવ્યા બાદ મોદી સાથે કોઈ પ્રકારનો ભેદભાવ થશે તેવો ભય તેમના મનમાંથી દૂર થઈ ગયો છે.
ડૉ. ફૈઝીના જણાવ્યા મુજબ, સામાન્ય મુસ્લિમોને ડર બનાવવામાં આવ્યો હતો કે મોદી-યોગી સત્તામાં આવ્યા પછી, તેઓ તેમના ધર્મનું પાલન કરી શકશે નહીં, અથવા તેમની સાથે નીચલા વર્ગના નાગરિકો જેવો વ્યવહાર કરવામાં આવશે. પરંતુ દસ વર્ષમાં મુસ્લિમો જોયા છે કે તેઓ પહેલાની જેમ મુક્તપણે તેમના ધર્મનું પાલન કરી શકતા નથી, પરંતુ તેના માટે તેમના પર કોઈ નિયંત્રણો લાદવામાં આવતા નથી. આવી સ્થિતિમાં ભાજપ કે આરએસએસને લઈને મુસ્લિમોના મનમાં જે આશંકા હતી તે સમયની સાથે ધીમે ધીમે દૂર થઈ રહી છે.
શિક્ષણમાં વધારો થતાં ગેરસમજણો દૂર થઈ રહી છે.
તેમનું માનવું છે કે નિરક્ષરતા અને ગરીબીમાં ફસાયેલા મુસ્લિમો મૌલાનાઓની વાતમાં ફસાઈ ગયા છે. પરંતુ જેમ જેમ લોકો શિક્ષિત થઈ રહ્યા છે તેમ તેમ લોકોની પરંપરાગત વિચારસરણી બદલાઈ રહી છે. આધુનિક શિક્ષણ મુસ્લિમ સમાજની વિચારસરણીમાં મોટું પરિવર્તન લાવી શકે છે. કેન્દ્ર સરકારે જે રીતે મુસ્લિમ બાળકો અને યુવાનોને આધુનિક શિક્ષણ સાથે જોડવાનું કામ કર્યું છે તેની અસર પણ ટૂંક સમયમાં દેખાશે.
તેમણે કહ્યું કે પશ્ચિમ યુપીનો વિસ્તાર મુસ્લિમ પ્રભુત્વ ધરાવે છે અને ઘણી રીતે તે યુપીના મુસ્લિમોની વિચારસરણીનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. પરંતુ તે જ મુસ્લિમ મતદારો ખુલ્લેઆમ અમરોહાથી કોંગ્રેસના ઉમેદવાર દાનિશ અલી વિરુદ્ધ સૂત્રોચ્ચાર કરી રહ્યા હોવાનું ખુલ્લેઆમ જોવા મળી રહ્યું છે. આ ઉપરાંત તેઓ ભાજપના ઉમેદવારની તરફેણમાં મતદાન કરવાની વાત પણ કરી રહ્યા છે. આ મતદારો તેમના જનપ્રતિનિધિઓનો વિરોધ કરી રહ્યા છે અને તેમના લોકોમાં વીજળી, પાણી, રસ્તાઓ વગેરેની ઉપલબ્ધતા પર સવાલ ઉઠાવી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે લોકો પોતાના ધર્મના ઉમેદવારનો જમીની મુદ્દાઓને કારણે વિરોધ કરે છે અને બીજા ધર્મના ઉમેદવારને સમર્થન આપે છે તે દર્શાવે છે કે હવે તેમની પ્રાથમિકતા ધર્મ નથી પરંતુ વિકાસ અને સુવિધાઓ છે. તેમણે કહ્યું કે આ એક સકારાત્મક પરિવર્તન છે.
માત્ર મર્યાદિત વર્ગ જ મતદાન કરે છે
રાજસ્થાનના પોકરણમાં દારુમ ઉલૂમ દેવબંદ મદરેસાના સંચાલન સાથે જોડાયેલા કેપ્ટન રહેમતુલ્લાહ કાસમી (નિવૃત્ત)એ અમર ઉજાલાને કહ્યું કે હવે એ કહેવું યોગ્ય નહીં હોય કે હવે ભાજપ-આરએસએસને લઈને મુસ્લિમોના મનમાં રહેલી તમામ શંકાઓ દૂર થઈ ગઈ છે. પરંતુ એ પણ સાચું છે કે મુસ્લિમોને કેન્દ્ર સરકાર અથવા રાજસ્થાન રાજ્ય સરકારની યોજનાઓનો લાભ અન્ય સમુદાયની જેમ જ મળી રહ્યો છે. આવી સ્થિતિમાં ભાજપને લઈને થોડી મૂંઝવણ દૂર થઈ ગઈ છે. પરંતુ હજુ પણ મુસ્લિમોનો એક સીમિત વર્ગ ભાજપને મત આપી રહ્યો છે.
રાજસ્થાનમાં પણ ભેદભાવ ન હતો
કેપ્ટન રહેમતુલ્લા કાસમી (નિવૃત્ત)એ કહ્યું કે કન્હૈયાલાલ હત્યા કેસને કારણે રાજસ્થાન વિધાનસભા ચૂંટણી સંપૂર્ણપણે એકતરફી બની ગઈ છે. જેના કારણે મુસ્લિમોના મનમાં એવો ડર હતો કે ભાજપ સરકાર સત્તામાં આવ્યા બાદ તેમની સાથે સાવકી મા જેવું વર્તન કરવામાં આવશે. પરંતુ ભજનલાલ શર્માની સરકારે આજ સુધી એવું કંઈ કર્યું નથી, જેના પરથી કહી શકાય કે તે મુસ્લિમોને લઈને ખોટા રસ્તે જઈ રહી છે. બલ્કે દરેકના વિકાસ માટે સમાન પ્રયાસો કરવામાં આવી રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે આવી ક્રિયાઓ ચોક્કસપણે લઘુમતી સમુદાયના મનમાં ભાજપ-આરએસએસ વિશેની શંકાઓને ઓછી કરે છે.
વડાપ્રધાન મોદીએ શંકા દૂર કરી
રહેમતુલ્લાનું માનવું છે કે ભાજપના કેટલાક નેતાઓ મુસ્લિમો વિશે વાંધાજનક ટિપ્પણી કરીને વાતાવરણ બગાડી રહ્યા હતા. પરંતુ આવા લોકોને ચૂંટણીની ટિકિટ ન આપીને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ મુસ્લિમોને સ્પષ્ટ સંકેત આપી દીધો છે કે તેઓ નકારાત્મક વાતાવરણ ઉભું કરે તેવું નેતૃત્વ પસંદ નહીં કરે. તેવી જ રીતે રાજસ્થાનમાં પણ ચૂંટણી બાદ કેટલાક લોકોએ મુસ્લિમો વિશે વાંધાજનક ટિપ્પણી કરી હતી. પરંતુ રાજ્ય સરકારે આવા લોકો સાથે કઠોર વર્તન કર્યું. તેમને રાજ્ય સરકારમાં કોઈ મહત્વની જવાબદારી ન આપવી એ પણ ભાજપ બદલાવ તરફ જોઈ રહ્યો હોવાનો સંકેત છે. તેના પરિણામો મુસ્લિમોમાં પણ જોવા મળી રહ્યા છે.
પરંતુ મુસ્લિમ વિદ્વાનો માને છે કે ભાજપ હજુ પણ મુસ્લિમ ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતારવામાં કંજુસ રહી છે. કેરળના એક ઉમેદવારને બાદ કરતાં તેણે અન્ય કોઈ મુસ્લિમ નેતાને ચૂંટણીમાં ઉતાર્યા ન હતા. તાત્કાલિક ગાળામાં, વર્તમાન ચૂંટણી જીતવા માટે આ તેની પોતાની વ્યૂહરચના હોઈ શકે છે, પરંતુ જો તે મુસ્લિમોને પોતાની સાથે લાવવા માંગે છે, તો તેણે આ અંતર પણ બંધ કરવું પડશે.
શંકા હજુ પણ રહે છે – જમાત-એ-ઈસ્લામી હિંદ
જમાત-એ-ઈસ્લામી હિંદના ઉપાધ્યક્ષ મલિક મોહતસીમ ખાને અમર ઉજાલાને જણાવ્યું કે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીથી લઈને આરએસએસના વડા મોહન ભાગવત સુધી તેઓ મુસ્લિમ નેતાઓ અને ધાર્મિક નેતાઓને મળીને સકારાત્મક સંદેશ આપવાનો સતત પ્રયાસ કરી રહ્યા છે, પરંતુ વાંધાજનક નિવેદનો ન આવે ત્યાં સુધી. નિમ્ન સ્તરે અટકાવવામાં આવે છે, ના, મુસ્લિમોના મનમાંથી તેમના વિશેની શંકાઓ ક્યારેય દૂર થશે નહીં.
તેમણે આરોપ લગાવ્યો કે કેન્દ્ર સરકાર પોતાની ઉપલબ્ધિઓના મોટા-મોટા દાવા કરી રહી છે, પરંતુ ભારતની તાકાત આના કરતા ઘણી વધારે છે. સમાજના દરેક વર્ગને સાથે લઈને આત્મવિશ્વાસ સાથે આગળ વધીએ તો દેશની સિદ્ધિ આનાથી ઘણી મોટી હોઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું કે મુસ્લિમ મતદારો આ ચૂંટણીને મોટા પરિવર્તનની તક તરીકે જોઈ રહ્યા છે. જે રીતે ભાજપના કેટલાક નેતાઓ ચૂંટણી જીત્યા બાદ બંધારણ બદલવાની વાત કરે છે, તેના મનમાં શંકા છે. યુસીસી અને બુલડોઝરની રાજનીતિના કારણે તેમની શંકા પણ વધુ ઘેરી બની છે. તેમણે કહ્યું કે લોકસભાની ચૂંટણી પછી જ મુસ્લિમો નક્કી કરશે કે આ સંજોગોમાં શું કરવું.
સમીકરણો બદલાશે
રાજકીય વિશ્લેષક વિવેક સિંહે અમર ઉજાલાને જણાવ્યું હતું કે ભૂતકાળના ઘણા સર્વેક્ષણો સાબિત કરે છે કે છેલ્લી ઘણી ચૂંટણીઓમાં ભાજપને પાંચથી દસ ટકા મુસ્લિમ મતો મળ્યા છે. આ આંકડો ચોક્કસપણે ઓછો છે, પરંતુ તે બહુ ઓછા મતોની જીતમાં મોટી ભૂમિકા ભજવી શકે છે. ધીમે ધીમે આ આંકડાઓમાં વધુ ફેરફાર જોવા મળી શકે છે.
વિવેક સિંહે કહ્યું કે, પરંતુ આનું અર્થઘટન માત્ર ચૂંટણી સંદર્ભમાં ન થવું જોઈએ. કડવું સત્ય એ છે કે ક્યારેક રાજકીય કારણોસર વિવિધ જ્ઞાતિ અને ધર્મના લોકો વચ્ચે અણબનાવ સર્જાય છે. આનાથી સમાજ માટે ખરાબ પરિણામો આવે છે. પરંતુ બાદમાં જ્યારે આ પક્ષો સાથે આવે છે, ત્યારે આ સમુદાયોમાં અમુક અંશે એકતા સ્થાપિત થાય છે. તેમનું માનવું છે કે જે દિવસે મુસ્લિમ મતદારોનો નોંધપાત્ર વર્ગ ભાજપને મત આપવાનું શરૂ કરે છે, તે દિવસે પાર્ટીના નેતાઓના વક્તવ્ય અને મુસ્લિમો અંગેની તેની નીતિઓમાં મોટો ફેરફાર જોવા મળી શકે છે. તેમણે કહ્યું કે આ પરિવર્તનની અસર સમાજ પર પણ જોવા મળી શકે છે, તેથી તેનું સ્વાગત કરવું જોઈએ.