તહેવારો પર આવી ઘણી પરંપરાઓ છે, જેનું આપણે પાલન કરીએ છીએ પરંતુ તેના વિશે સાચી માહિતી નથી. દિવાળીની રાત્રે કાજલ બનાવવી એ પણ આવી જ એક પરંપરા છે. હા, આ દિવસે લોકો તેમના ઘરને દીવા અને રંગબેરંગી લાઇટો અને રાત્રે પ્રકાશના દીવાઓથી શણગારે છે. આ પછી, ખરાબ પર સારાની જીતની ઉજવણી કરવા માટે ફટાકડા પ્રગટાવવામાં આવે છે. આ રાત્રે દીવામાંથી કાજલ બનાવવામાં આવે છે. પરંતુ, શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે દિવાળી પર દીવામાંથી કાજલ કેમ દૂર કરવામાં આવે છે? ધાર્મિક અને વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિકોણથી તેનું મહત્વ શું છે? દિવાળી પર કાજલ કેવી રીતે દૂર કરવી?
દિવાળી પર કાજલને લગતી પરંપરા
તમે મોટા ભાગના ઘરોમાં જોયું હશે કે દિવાળીની રાત્રે કાજલ બનાવવામાં આવે છે. પરંતુ, તેને બનાવવા પાછળનું કારણ શું છે? તમને જણાવી દઈએ કે ભારતના કેટલાક વિસ્તારોમાં આ પરંપરાનું પાલન કરવામાં આવે છે. આ પરંપરાનું પણ વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે દિવાળીની રાત્રે દેવી લક્ષ્મી અને ભગવાન ગણેશની પૂજા કર્યા પછી સળગતા દીવાની જ્યોતમાંથી કાજલ બનાવવામાં આવે છે. આ પછી તેને પરિવારના તમામ સભ્યોની આંખોમાં લગાવવામાં આવે છે.
કાજલ બનાવવાનું ધાર્મિક પાસું
જ્યોતિષ અનુસાર, દિવાળીની રાત્રે લોકો કાજલ બનાવીને તમામ સભ્યોની આંખો પર લગાવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ કાજલ લગાવવાથી પરિવારના સભ્યો નકારાત્મક શક્તિઓ અને ખરાબ નજરથી સુરક્ષિત રહે છે. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે આ કાજલ લગાવવાથી સૌભાગ્ય આવે છે અને ઘરમાં સુખ-સમૃદ્ધિ આવે છે. ઘરને ખરાબ અને નકારાત્મક શક્તિઓથી બચાવવા માટે તે ઘરના સ્ટવ, દરવાજા અને તિજોરી પર પણ લગાવવામાં આવે છે.
કાજલ બનાવવાનું વૈજ્ઞાનિક મહત્વ
કન્નૌજની સરકારી મેડિકલ કોલેજના નેત્રરોગના નિષ્ણાત આલોક રંજન અનુસાર, દિવાળીની રાત્રે કાજલ લગાવવાના ઘણા વૈજ્ઞાનિક ફાયદા છે. દિવાળીની રાત્રે ફટાકડા ફોડવાથી વાતાવરણમાં ઘણું પ્રદૂષણ થાય છે. આ પ્રદૂષણની અસર આપણી આંખો પર પણ પડે છે. કાજલ લગાવવાથી આપણી આંખોને પ્રદૂષણથી બચાવે છે.
દીવામાંથી કાજલ કેવી રીતે બનાવવી
દિવાળીની રાત્રે દીવામાંથી કાજલ બનાવવા માટે સ્વચ્છ દીવો લો. પછી તેમાં સરસવનું તેલ ભરો. હવે એક જાડી રૂની વાટ લગાવો, તેને તેલમાં સારી રીતે બોળી લો. હવે વાટને સળગાવી દો. જ્યારે દીવો સારી રીતે બળવા લાગે ત્યારે તેની ઉપર ધાતુની પ્લેટ એવી રીતે મુકો કે દીવાની જ્યોત થાળી પર જ પડે. થોડા સમય પછી પ્લેટમાં કાળો પદાર્થ દેખાવા લાગશે. હવે આ કાળો પદાર્થ ભેગો કરો અને તેમાં એક કે બે ટીપા શુદ્ધ દેશી ઉમેરો અને સારી રીતે મિક્સ કરો. હવે આ તૈયાર કાજલ લગાવી શકાય છે.
