પિતૃ પક્ષ એટલે કે શ્રાદ્ધ પક્ષ ખૂબ જ વિશેષ છે. પિતૃ પક્ષ દરમિયાન, પિતૃપક્ષ એ તમારા પૂર્વજોના આશીર્વાદ મેળવવા અને પરિવારમાં પ્રગતિ માટે એક ખાસ સમય છે, કેલેન્ડર મુજબ, અશ્વિન મહિનો કૃષ્ણ પક્ષ એકમ તિથિથી શરૂ થાય છે, અને તે 16 દિવસ સુધી ચાલે છે, જે અશ્વિન મહિનો છે. અમાવસ્યા તિથિ સુધી કૃષ્ણ પક્ષ ચાલુ રહે છે. આ વર્ષે તિથિનો ક્ષય થશે, આ પક્ષ પિતૃઓને સમર્પિત છે. ( pitru paksha niyam,)
આપણું અસ્તિત્વ આજે આપણને આપણા પૂર્વજોએ આપ્યું છે. તેથી, આ બાજુ ખાસ કરીને પૂર્વજોની પૂજા માટે સમર્પિત છે. આ સમયે, આપણા પૂર્વજો પૃથ્વી પર નિવાસ કરે છે, પછી તેમને તર્પણ અને પિંડદાન અર્પણ કર્યા પછી, તેઓ ફરીથી વૈકુંઠ જાય છે. આ સમયે સામાન્ય લોકો જ નહીં પરંતુ દેવતાઓ અને ઋષિઓ પણ તેમના પૂર્વજોની પૂજા કરવા માટે આ પૂજા કરે છે. આ વર્ષે પિતૃ પક્ષ દરમિયાન તમે પિંડદાન અને તર્પણ તમારા પિતૃઓને માત્ર 14 દિવસ માટે જ અર્પણ કરી શકો છો કારણ કે આ પક્ષમાં તિથિનો ક્ષય થવાને કારણે એકમ અને દૂજ બંને તિથિના દિવસે જ શ્રાદ્ધ થશે માત્ર એક જ દિવસે કરવામાં આવે છે.
આ વર્ષે પિતૃ પક્ષમાં શ્રાદ્ધ 18 સપ્ટેમ્બર 2024થી શરૂ થશે અને 02 ઓક્ટોબર 2024ના રોજ સમાપ્ત થશે. આ પક્ષમાં દરેક વ્યક્તિ માટે તેમના પૂર્વજોને શ્રાદ્ધ કરીને તેમની આત્માઓને તૃપ્ત કરવી મહત્વપૂર્ણ છે દરેક વ્યક્તિ માટે તેમના પૂર્વજોને શ્રાદ્ધ કરવું મહત્વપૂર્ણ છે – તર્પણના મંત્રોથી, વ્યક્તિ આ પક્ષમાં પોતાના મૃત પિતા, દાદા, પરદાદાને શ્રાદ્ધ અને તર્પણ કરી શકે છે પૂર્વજોને ભગવાનના કાર્ય કરતાં વધુ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. ( paksha,pitrudosh“2024)
વર્ષે પિતૃપક્ષ રહેશે માત્ર 14 દિવસ
પિતૃપક્ષ દરમિયાન તર્પણ કેવી રીતે અર્પણ કરવું?
તમારા પુજારીને બોલાવીને તળાવ, જળાશય કે ઘરની બહાર તમારા પૂર્વજોને તર્પણ અર્પણ કરવું શ્રેષ્ઠ રહેશે.
પિતૃ તર્પણ સામગ્રી
પિત્તળ કે તાંબાની વાસણ, કુશની થાળી, દૂધ, ગંગાજળ, ચોખાનો લોટ, કાળા તલ, કુશ, જવ, લાલ ફૂલ, સોપારી, સોપારીનું ઘી, રૂની વાટ, અગરબત્તી, મીઠાઈઓ,
પિતૃપક્ષમાં તર્પણ ક્યારે કરવું અને દાનમાં શું કરવું?
પિતૃઓનું તર્પણ તિથિ પ્રમાણે કરવામાં આવે છે. જો તમને તમારા દિવંગત પિતાની મૃત્યુ તિથિ ખબર ન હોય તો અમાવસ્યા તિથિ પર તર્પણ કરવું અને પિતૃઓની શાંતિ માટે દક્ષિણા અર્પણ કરવી જો કોઈ સ્ત્રીનું શ્રાદ્ધ હોય તો બ્રાહ્મણને અન્નકૂટ, સફેદ ધોતી, ગંજી, ગમછા અને દક્ષિણા આપીને વિદાય કરવી અને દક્ષિણા. ધર્મશાસ્ત્ર અનુસાર પિતૃપક્ષ દરમિયાન શ્રાદ્ધ કરવાથી પિતૃઓને સંતોષ મળે છે અને તેમના વંશજોને આશીર્વાદ મળે છે. (Pitru paksha 2024,)