સોમ પ્રદોષ વ્રત કથા
દંતકથા અનુસાર, એક શહેરમાં એક બ્રાહ્મણ સ્ત્રી રહેતી હતી. તેના પતિનું અવસાન થયું હતું. હવે તેની પાસે કોઈ સહારો નહોતો. તેથી, દરરોજ સવારે તે તેના પુત્ર સાથે ભીખ માંગવા નીકળી પડતી. તે પોતાનું અને પોતાના દીકરાનું ગુજરાન ચલાવતી હતી. એક દિવસ, જ્યારે બ્રાહ્મણ સ્ત્રી ઘરે પાછી ફરી રહી હતી, ત્યારે તેણે એક છોકરો ઘાયલ હાલતમાં રડતો જોયો. દયાથી બ્રાહ્મણ સ્ત્રી તેને પોતાના ઘરે લઈ આવી. તે છોકરો વિદર્ભનો રાજકુમાર હતો. દુશ્મન દળોએ તેના રાજ્ય પર હુમલો કર્યો હતો, તેના પિતાને પકડી લીધા હતા અને રાજ્યનો કબજો મેળવી લીધો હતો, તેથી તે લક્ષ્ય વિના ભટકતો હતો. રાજકુમાર બ્રાહ્મણના પુત્ર સાથે બ્રાહ્મણ સ્ત્રીના ઘરમાં રહેવા લાગ્યો.
એક દિવસ અંશુમતી નામની એક ગંધર્વ કન્યાએ રાજકુમારને જોયો અને તેના પ્રત્યે આકર્ષાઈ ગઈ. બીજા દિવસે અંશુમતી તેના માતાપિતાને રાજકુમારને મળવા લઈ આવી. તેણીને રાજકુમાર પણ ગમ્યો. થોડા દિવસો પછી, ભગવાન શંકરે અંશુમતીના માતાપિતાને સ્વપ્નમાં આદેશ આપ્યો કે રાજકુમાર અને અંશુમતીના લગ્ન કરવામાં આવે, અને તે રીતે તે થયું. પ્રદોષ વ્રત રાખવાની સાથે, બ્રાહ્મણો ભગવાન શિવની પૂજા પણ કરતા હતા. પ્રદોષ વ્રતના પ્રભાવથી અને ગંધર્વરાજની સેનાની મદદથી, રાજકુમારે વિદર્ભમાંથી દુશ્મનોને ભગાડી દીધા અને ફરીથી પોતાના પિતા સાથે ખુશીથી રહેવા લાગ્યો. રાજકુમારે બ્રાહ્મણના પુત્રને પોતાનો પ્રધાનમંત્રી બનાવ્યો. એવું માનવામાં આવે છે કે જેમ બ્રાહ્મણીના પ્રદોષ વ્રતના પ્રભાવથી દિવસો બદલાય છે, તેવી જ રીતે ભગવાન શંકર પોતાના ભક્તોના દિવસો બદલી નાખે છે.
जय शिव ओंकारा ॐ जय शिव ओंकारा।
ब्रह्मा विष्णु सदाशिव अर्द्धांगी धारा॥ ॐ जय शिव…॥
एकानन चतुरानन पंचानन राजे।
हंसानन गरुड़ासन वृषवाहन साजे॥ ॐ जय शिव…॥
दो भुज चार चतुर्भुज दस भुज अति सोहे।
त्रिगुण रूप निरखता त्रिभुवन जन मोहे॥ ॐ जय शिव…॥
अक्षमाला बनमाला मुण्डमाला धारी।
चंदन मृगमद सोहै भाले शशिधारी॥ ॐ जय शिव…॥
श्वेताम्बर पीताम्बर बाघम्बर अंगे।
सनकादिक गरुणादिक भूतादिक संगे॥ ॐ जय शिव…॥
कर के मध्य कमंडलु चक्र त्रिशूल धर्ता।
जगकर्ता जगभर्ता जगसंहारकर्ता॥ ॐ जय शिव…॥
ब्रह्मा विष्णु सदाशिव जानत अविवेका।
प्रणवाक्षर के मध्ये ये तीनों एका॥ ॐ जय शिव…॥
काशी में विश्वनाथ विराजत नन्दी ब्रह्मचारी।
नित उठि भोग लगावत महिमा अति भारी॥ ॐ जय शिव…॥
त्रिगुण शिवजी की आरती जो कोई नर गावे।
कहत शिवानंद स्वामी मनवांछित फल पावे॥ ॐ जय शिव…॥
जय शिव ओंकारा हर ॐ शिव ओंकारा|
ब्रह्मा विष्णु सदाशिव अर्धांगी धारा॥ ॐ जय शिव ओंकारा…॥