Eid Al Adha 2024: ઈદ-ઉલ-ફિત્ર એટલે કે મીઠી ઈદ પછી, ઈદ ઉલ-અઝહા એટલે કે બકરીદ એ મુસ્લિમ સમાજનો બીજો સૌથી મોટો તહેવાર છે, જે ભારત સહિત ઘણા દેશોમાં ઉજવવામાં આવે છે. ઇસ્લામ ધર્મ સાથે જોડાયેલા લોકો દર વર્ષે રમઝાનના અંતના લગભગ 70 દિવસ પછી આ તહેવાર ઉજવે છે. બકરીદનો તહેવાર, ધૂલ હિજ્જા – ઝીલ હિજ્જાની 10 મી તારીખે ઉજવવામાં આવે છે, તેને બલિદાનના તહેવાર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે કારણ કે આ દિવસે લોકો બકરાનું બલિદાન આપે છે. લોકોના મનમાં આ સવાલ વારંવાર ઉઠે છે કે આ દિવસે બકરાની બલિ શા માટે આપવામાં આવે છે અને તેની પાછળની માન્યતા શું છે? ચાલો જાણીએ બલિદાનની પરંપરા ક્યારે અને કેવી રીતે શરૂ થઈ?
ઇસ્લામિક કેલેન્ડર મુજબ, બકરીદ જુ અલ-હજ્જાના 12મા મહિનાની 10મી તારીખે ઉજવવામાં આવશે. વર્ષ 2024માં બકરીદનો ચંદ્ર 16 જૂને દેખાશે. જો વર્ષ 2024 માં ઝુ અલ-હજ્જાના મહિનામાં 29 દિવસ હોય, તો બકરીદ 16 જૂને હશે. જો આ મહિનો 30 દિવસનો હોય તો બકરીદ 17 જૂને ઉજવવામાં આવશે. ભારતમાં વર્ષ 2024માં 17 જૂને ઈદ ઉલ-અઝહાનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે તેવી શક્યતા છે.
ઈસ્લામિક માન્યતા અનુસાર, ઈદ-ઉલ-અઝહા એટલે કે બકરીદ પર કુરબાનીની શરૂઆત હઝરત ઈબ્રાહિમના સમયમાં થઈ હતી, જેને અલ્લાહના પ્રથમ પયગંબર માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે એકવાર દૂતોના કહેવા પર, અલ્લાહે તેમની પરીક્ષા કરવાનું નક્કી કર્યું. આ પછી, અલ્લાહ તેના સ્વપ્નમાં દેખાયા અને તેને તેની સૌથી કિંમતી વસ્તુની કુરબાની કરવા કહ્યું. આવી સ્થિતિમાં હઝરત ઈબ્રાહીમે નિર્ણય કર્યો કે થોડા સમય પહેલા તેમના ઘરે જન્મેલ તેમનો પુત્ર ઈસ્માઈલ તેમને સૌથી વધુ પ્રિય છે. આ પછી હઝરત ઈબ્રાહિમે અલ્લાહ માટે પોતાના પુત્રની કુરબાની કરવાનો નિર્ણય લીધો હતો.
ઇસ્લામિક માન્યતા અનુસાર, જ્યારે પયગંબર હઝરત ઇબ્રાહિમ પોતાની ફરજ નિભાવતા પોતાના પુત્રની બલિદાન આપવા નીકળ્યા ત્યારે રસ્તામાં એક શેતાન તેમને ગેરમાર્ગે દોરવાનો પ્રયાસ કર્યો અને તેમના પ્રિય પુત્રને બલિદાન ન આપવા માટે સમજાવવાનો પ્રયાસ કર્યો પરંતુ પયગંબર ડગમગ્યા નહીં અને આગળ વધ્યા શેતાનના શબ્દોને અવગણવું. આ પછી તેઓએ તેમના નિર્ણયથી હટવું જોઈએ નહીં. આ માટે તેણે આંખે પાટા બાંધીને પોતાનું બલિદાન આપ્યું હતું.
જ્યારે પયગંબર મુહમ્મદ આંખે પાટા બાંધીને પોતાના પુત્રનું બલિદાન આપવા જઈ રહ્યા હતા, ત્યારે અલ્લાહના ફરિશ્તાઓએ તેમના પુત્રને હટાવીને ત્યાં એક ઘેટું મૂક્યું. આ રીતે, ઇસ્લામ ધર્મમાં પ્રથમ કુરબાની હઝરત ઇબ્રાહિમનું માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે હઝરત ઈબ્રાહીમના સમયથી બકરીદના તહેવાર પર બલિદાનની આ પરંપરા સતત ચાલી રહી છે. તેથી મુસ્લિમ સમુદાયના લોકો ઈદ-ઉલ-અઝહા એટલે કે બકરીદ પર બકરીની કુરબાની આપે છે.
