Sankashti Chaturthi 2024 Katha : એકદંત સંકષ્ટી ચતુર્થી વ્રતના અવસરે, ભક્તો ભગવાન ગણેશને પ્રસન્ન કરવા ઉપવાસ કરે છે. ભક્તોએ વહેલી સવારે જાગીને પૂજા અર્ચના કરી હતી અને ઉપવાસનો સંકલ્પ લીધો હતો. રાત્રે ચંદ્ર ઉગ્યા પછી તમે દર્શન કરીને ઉપવાસ તોડી શકશો. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, આ વ્રત કરનાર પર ભગવાન ગણેશની કૃપા રહે છે અને ભગવાનની કૃપાથી તેના ખરાબ કાર્યોનું નિવારણ થાય છે અને તેને માર્ગમાં આવતા તમામ અવરોધોથી મુક્તિ મળે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે એકદંત સંકષ્ટી ચતુર્થી પર ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવાથી વ્યક્તિનું જીવન ખુશહાલ બને છે. જો તમે પણ તમારા જીવનમાં પ્રવર્તી રહેલા દુઃખ અને દુઃખમાંથી મુક્તિ મેળવવા માંગતા હોવ તો એકદંત સંકષ્ટી ચતુર્થી પર ગણપતિ બાપ્પાની યોગ્ય રીતે પૂજા કરો.
પંચાંગ અનુસાર, જ્યેષ્ઠ મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્થી તિથિ 26 મેના રોજ સાંજે 04:36 વાગ્યે શરૂ થશે અને 27 મેના રોજ બપોરે 03:23 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. આવી સ્થિતિમાં 26મી મેના રોજ એકદંત સંકષ્ટી ચતુર્થીનું વ્રત કરવામાં આવશે. કારણ કે આ દિવસે ઉગતા ચંદ્રને અર્ઘ્ય ચઢાવવામાં આવે છે.
એકદંત સંકષ્ટી ચતુર્થીની કથા
દંતકથા અનુસાર, ભગવાન વિષ્ણુના લગ્ન દેવી લક્ષ્મી સાથે નિશ્ચિત હતા. લગ્નની તૈયારીઓ શરૂ થઈ. તમામ દેવતાઓને આમંત્રણ મોકલવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ ગણેશજીને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું ન હતું, કારણ ગમે તે હોય. હવે ભગવાન વિષ્ણુના લગ્નની શોભાયાત્રાનો સમય આવી ગયો છે. બધા દેવતાઓ તેમની પત્નીઓ સાથે લગ્ન સમારોહમાં આવ્યા હતા. બધાએ જોયું કે ગણેશજી ક્યાંય દેખાતા નથી. પછી તેઓ અંદરોઅંદર ચર્ચા કરવા લાગ્યા કે શું ગણેશજીને આમંત્રણ નથી? કે ગણેશજી પોતે નથી આવ્યા? બધા આ વિશે વિચારવા લાગ્યા. ત્યારે બધાએ વિચાર્યું કે ભગવાન વિષ્ણુ પાસેથી તેનું કારણ પૂછવું જોઈએ.
ભગવાન વિષ્ણુને પૂછવા પર તેમણે કહ્યું કે અમે ગણેશજીના પિતા ભોલેનાથ મહાદેવને આમંત્રણ મોકલ્યું છે. ગણેશજી પપ્પા સાથે આવવા માંગતા હોત તો તેઓ આવી ગયા હોત, અલગથી આમંત્રણ આપવાની જરૂર નહોતી. બીજી વાત એ છે કે તેમને આખા દિવસમાં દોઢ મણ મગ, દોઢ મણ ચોખા, દોઢ મણ ઘી અને એક ચતુર્થાંશ મણ લાડુ જોઈએ છે. ગણેશજી ના આવે તો વાંધો નથી. બીજાના ઘરે જઈને આટલું ખાવું-પીવું સારું નથી લાગતું.
તેઓ વાત કરી રહ્યા હતા ત્યારે કોઈએ સૂચન કર્યું કે ગણેશજી આવે તો પણ અમે તેમને દ્વારપાલ બનાવીશું અને ઘર સંભાળીશું. જો તમે ઉંદર પર બેસીને ધીરે ધીરે ચાલશો, તો તમે સરઘસથી ઘણા પાછળ રહી જશો. બધાને આ સૂચન ગમ્યું એટલે ભગવાન વિષ્ણુએ પણ તેની સંમતિ આપી.
દરમિયાન ગણેશજી ત્યાં પહોંચ્યા અને તેમને સમજાવ્યા બાદ તેમને ઘરની ચોકી કરવા બેસાડ્યા. જ્યારે શોભાયાત્રા શરૂ થઈ ત્યારે નારદજીએ જોયું કે ગણેશજી દરવાજા પર બેઠા છે, તેથી તેઓ ગણેશજી પાસે ગયા અને રોકવાનું કારણ પૂછ્યું. ગણેશજી કહેવા લાગ્યા કે ભગવાન વિષ્ણુએ મારું ઘણું અપમાન કર્યું છે. નારદજીએ કહ્યું કે જો તમે તમારી ઉંદર સેનાને આગળ મોકલશો તો તેઓ એક રસ્તો ખોદશે જેના કારણે તેમના વાહનો પૃથ્વીમાં ધસી જશે, તો તમારે આદરપૂર્વક બોલાવવું પડશે.
હવે ગણેશજીએ ઝડપથી તેમની માઉસ સેનાને આગળ મોકલી અને સેનાએ જમીનને પરાગાધાન કર્યું. ત્યાંથી શોભાયાત્રા નીકળી ત્યારે રથના પૈડા ધરતીમાં ધસી ગયા. તમે પ્રયત્ન કરો, પરંતુ વ્હીલ્સ બહાર આવશે નહીં. બધાએ પોતપોતાના ઉપાયો અજમાવ્યા, પરંતુ પૈડા બહાર ન આવ્યા, બલ્કે ઘણી જગ્યાએ તૂટી ગયા. હવે શું કરવું એ કોઈને સમજાતું ન હતું.
ત્યારે નારદજીએ કહ્યું કે તમે લોકોએ ગણેશજીનું અપમાન કરીને સારું કર્યું નથી. જો તેમને સમજાવવામાં આવે તો તમારું કાર્ય પૂર્ણ થઈ શકે છે અને આ સંકટ ટળી શકે છે. ભગવાન શંકરે તેમના દૂત નંદીને મોકલ્યા અને તેઓ ગણેશજીને લઈને આવ્યા. ભગવાન ગણેશની આદરપૂર્વક પૂજા કરવામાં આવી, પછી ક્યાંકથી રથના પૈડા નીકળ્યા. હવે રથનાં પૈડાં ઉતરી ગયાં છે, પણ જો તે તૂટી ગયાં છે તો તેને કોણ સમારશે?
ખાટી નજીકના ખેતરમાં કામ કરતી હતી, તેને બોલાવવામાં આવ્યો. પોતાનું કામ કરતાં પહેલાં ખાટીએ શ્રી ગણેશાય નમઃ કહીને મનમાં ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવાનું શરૂ કર્યું. થોડી જ વારમાં ખાટીએ બધાં પૈડાં ઠીક કરી દીધાં.
ત્યારે ખાટીએ કહ્યું, હે દેવો! તમે પહેલા તો ગણેશજીની ઉજવણી કરી ન હોય કે તેમની પૂજા ન કરી હોય, તેથી જ તમારી સાથે આ સંકટ આવી ગયું છે. આપણે મૂર્ખ અને અજ્ઞાની છીએ, છતાં આપણે પહેલા ભગવાન ગણેશની પૂજા કરીએ છીએ અને તેમનું ધ્યાન કરીએ છીએ. તમે લોકો તો ભગવાન છો, છતાં ભગવાન ગણેશને કેવી રીતે ભૂલી ગયા? હવે જો તમે લોકો ભગવાન શ્રી ગણેશજીની જયનો જાપ કરશો તો તમારા બધા કામ થઈ જશે અને કોઈ મુશ્કેલી નહીં આવે. આટલું કહીને ત્યાંથી લગ્નની સરઘસ નીકળી અને લક્ષ્મીજી સાથે ભગવાન વિષ્ણુના વિવાહ સંપન્ન કર્યા પછી બધા સલામત ઘરે પાછા ફર્યા.
