Reserve Bank of India : યુનિયન બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (UBI) ના એક અહેવાલ મુજબ, ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) નાણાકીય વર્ષ 2025 માં સરકારને આશરે રૂ. 1,000 બિલિયન ટ્રાન્સફર કરી શકે છે. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે આરબીઆઈ નાણાકીય વર્ષ 2025 (FY25) માં પણ મજબૂત ડિવિડન્ડ ચૂકવણી જાળવી રાખે તેવી અપેક્ષા છે.
આ અંદાજ પાછલા નાણાકીય વર્ષમાં ટ્રાન્સફર કરાયેલા રૂ. 874 બિલિયનથી થોડો વધારો દર્શાવે છે. રિપોર્ટ અનુસાર, “સરકારે RBI, જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો અને નાણાકીય સંસ્થાઓ માટે FY2025નું ડિવિડન્ડ 1020 બિલિયનનું બજેટ રાખ્યું છે. તે FY 2024માં Rs 1044 બિલિયન હતું. અમારા મતે, આ ગયા વર્ષના કુલ ડિવિડન્ડ માટેનો પ્રારંભિક અંદાજ છે. “બજેટ અંદાજ માત્ર રૂ. 480 બિલિયન હોવાને ધ્યાનમાં રાખીને આ સકારાત્મક આશ્ચર્યજનક છે.”
વ્યાજની આવક અને વિદેશી વિનિમય (FX) લાભો જેવા RBIની ડિવિડન્ડની ગણતરીઓને પ્રભાવિત કરતા અનેક પરિબળો હોવા છતાં, વિશ્લેષકો મજબૂત ડિવિડન્ડના આંકડા રહેવાની આગાહી કરે છે. આરબીઆઈની મોટાભાગની બેલેન્સ શીટ, લગભગ 70 ટકા, વિદેશી ચલણ અસ્કયામતોનો સમાવેશ કરે છે, જેમાં સ્થાનિક સરકારી બોન્ડ્સનો હિસ્સો 20 ટકા છે. આ સિક્યોરિટીઝમાંથી વ્યાજની આવક રૂ. 1.5-1.7 લાખ કરોડ થવાની ધારણા છે.
વધુમાં, લિક્વિડિટી કામગીરીના વ્યાજે આરબીઆઈની આવકમાં વધારો કર્યો છે, ખાસ કરીને કારણ કે બેન્કિંગ સિસ્ટમ સપ્ટેમ્બર 2023થી ખાધ મોડમાં પાછી આવી છે. નીચા વેચાણને કારણે ફોરેક્સ વેચાણમાંથી આરબીઆઈનો નફો થોડો ઘટ્યો હોવા છતાં, અનામતની ભારિત સરેરાશ કિંમતમાં વધારો થવા છતાં પ્રવાહ નોંધપાત્ર રહેવાની ધારણા છે. વધુમાં, જોગવાઈઓમાં ઘટાડો પણ RBIના ડિવિડન્ડમાં વધારો કરવામાં ફાળો આપે છે.
