મસ્જિદ કમિટીએ જ્ઞાનવાપી પરના ASI એટલે કે પુરાતત્વીય સર્વેક્ષણ રિપોર્ટને સ્વીકારવાનો ઇનકાર કર્યો છે. અંજુમન ઈન્તેજામિયા મસ્જિદે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તેઓ રિપોર્ટને પડકારવાનું ચાલુ રાખશે. સમિતિએ કહ્યું, ‘અમને બંધારણ અને ન્યાયતંત્રમાં પૂરો વિશ્વાસ છે.’ AIMનો દાવો છે કે મસ્જિદનું નિર્માણ 15મી સદીમાં શરૂ થયું હતું, જે ત્રણ તબક્કામાં પૂર્ણ થયું હતું.
ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયાના અહેવાલ અનુસાર AIMના જોઈન્ટ સેક્રેટરી એસએમ યાસીને કહ્યું, ‘રિપોર્ટનો કાયદાકીય નિષ્ણાતો અને ઈતિહાસકારો દ્વારા અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો છે. પરંતુ પ્રાથમિક અભ્યાસ પછી, અમે એવા નિષ્કર્ષ પર આવ્યા છીએ કે રિપોર્ટમાં મળેલી માહિતી મે 2022માં કરાયેલા કોર્ટ કમિશનર સર્વેથી બહુ અલગ નથી.
તેમણે કહ્યું, ‘અમારી પાસે ઉપલબ્ધ ઈતિહાસ મુજબ, જૌનપુરના એક શ્રીમંત વ્યક્તિ શેખ સુલેમાની મોહદીસે 804-42ની વચ્ચે ખુલ્લી જમીન પર જ્ઞાનવાપીનું નિર્માણ કર્યું હતું. આ પછી, મુગલ બાદશાહ અકબરે દીન-એ-ઇલાહી અનુસાર મસ્જિદનું વિસ્તરણ કર્યું અને પશ્ચિમી દિવાલના અવશેષો તે બાંધકામનો એક ભાગ છે. તેમણે માહિતી આપી હતી કે ઔરંગઝેબે 17મી સદીમાં તેનો વિસ્તાર કર્યો હતો.
યાસીનના કહેવા પ્રમાણે, ‘એવો દાવો કેવી રીતે કરી શકાય કે આ એક મોટું હિન્દુ મંદિર હતું? વારાણસી બૌદ્ધ ધર્મનું મુખ્ય કેન્દ્ર પણ રહ્યું છે. શંકરાચાર્ય અહીં આવ્યા પછી બૌદ્ધોએ ત્યાંથી જવું પડ્યું. તેમણે કહ્યું કે અહીં કોઈ બૌદ્ધ મઠ કે મંદિર છે કે કેમ તેની પણ તપાસ થવી જોઈએ. AIMના અધિકારીનું કહેવું છે કે જો શહેરમાં ખોદકામ કરવામાં આવે તો બૌદ્ધ અને જૈન ધર્મ સાથે જોડાયેલી ઘણી માહિતી પણ મળી શકે છે.
શિવલિંગના સર્વેની તૈયારી
પીટીઆઈના જણાવ્યા મુજબ, હિન્દુ મહિલા વાદીઓએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરી છે અને એએસઆઈને વારાણસીની જ્ઞાનવાપી મસ્જિદનો એક ભાગ હોવાનો દાવો કરાયેલા શિવલિંગની પ્રકૃતિ અને વિશેષતાઓ શોધવા માટે નિર્દેશ માંગ્યો છે. જે સીલબંધ વિસ્તારમાં જોવા મળે છે.
ચાર હિન્દુ મહિલાઓએ એક અલગ અરજીમાં સુપ્રીમ કોર્ટના 19 મે, 2023ના આદેશને રદ કરવાની પણ માંગ કરી છે, જેમાં તેણે કાર્બન ડેટિંગ સહિત ‘શિવલિંગ’ની ઉંમર નક્કી કરવા માટે અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટના 12 મે, 2023ના નિર્દેશને આદેશ આપ્યો હતો. વૈજ્ઞાનિક સર્વેક્ષણો કરવા પર પ્રતિબંધ હતો. વારાણસીની કોર્ટમાં પેન્ડિંગ કેસમાં પણ આ મહિલાઓ મૂળ વાદી છે.