દિલ્હીમાં વાયુ પ્રદૂષણને કારણે સ્થિતિ વધુ વણસી ગઈ છે. ધુમ્મસ અને ધુમ્મસની ચાદર જોતાં જ ગૂંગળામણ અનુભવાય છે. સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ (CPCB) એ પણ ગ્રેડેડ રિસ્પોન્સ એક્શન પ્લાન (GRAP-4) લાગુ કર્યો છે. 18 દિવસમાં સ્થિતિ એવી બની ગઈ છે કે લોકડાઉનના ચારેય તબક્કાઓ લાગુ કરવા પડ્યા. આવી સ્થિતિમાં, જો જીઆરપી નિયમો લાગુ કર્યા પછી પણ વાયુ પ્રદૂષણ ઓછું નહીં થાય તો દિલ્હીમાં શ્વાસ લેવો મુશ્કેલ થઈ જશે.
લોકોના મનમાં એવો પણ સવાલ ઉઠી રહ્યો છે કે આ તો માત્ર શરૂઆત છે અને ગ્રેપ-4ના નિયંત્રણો અમલમાં આવી ગયા છે. જો દિલ્હીમાં વાયુ પ્રદૂષણ ઘટતું નથી અને GRP પ્રતિબંધો લાગુ કર્યા પછી પણ સ્થિતિમાં સુધારો થતો નથી, તો દિલ્હી સરકાર શું કરશે? કમિશન ફોર એર ક્વોલિટી મેનેજમેન્ટ (CAQM) એ દિલ્હીના વાયુ પ્રદૂષણને ખૂબ જ ગંભીર જાહેર કર્યું છે. આ ચેતવણીને ધ્યાનમાં રાખીને, શું સરકાર હવે દિલ્હીમાં પરિવહન માટે ઓડ-ઇવન સિસ્ટમ લાગુ કરશે?
ઘરેથી કામ કરો અને ઓડ-ઇવન ભલામણ કરો
CAQM એ વાયુ પ્રદૂષણને ધ્યાનમાં રાખીને દિલ્હીમાં ઘરેથી કામ અને ઓડ-ઇવન સિસ્ટમ લાગુ કરવાની ભલામણ કરી છે. રાજ્ય સરકારને અપીલ કરવામાં આવી છે કે તે નગરપાલિકા અને ખાનગી કચેરીઓના કર્મચારીઓને ઘરેથી કામ કરવા મોકલવાનો નિર્ણય લઈ શકે છે. 50% કર્મચારીઓને ઘરેથી કામ કરવાની મંજૂરી આપવાથી, તેઓએ વાહનો લેવાની જરૂર રહેશે નહીં. તેનાથી રસ્તાઓ પર વાહનોની સંખ્યા ઘટશે અને વાયુ પ્રદુષણ ઘટશે.
કેન્દ્ર સરકાર દિલ્હીમાં ખુલ્લી તમામ સરકારી ઓફિસોના 50 ટકા કર્મચારીઓને ઘરેથી કામ કરવા માટે પણ મોકલી શકે છે. કોલેજો અને કોચિંગ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ પણ બંધ થઈ શકે છે. આ સિવાય ઓડ-ઈવન સિસ્ટમ લાગુ કરીને લોકોને નંબર પ્રમાણે વાહન છોડવાનો આદેશ આપી શકાશે. જો વાયુ પ્રદૂષણ હજુ પણ ઘટતું નથી, તો શું દિલ્હી સરકાર કોરોના સમયગાળાની જેમ લોકડાઉન લાદવાનું વિચારી શકે છે?
ગ્રાપ-3 દિલ્હીમાં ફેલ
મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, દિલ્હીમાં Grap-4 લાગુ કરવાની જરૂર હતી કારણ કે Grap-3 ફેલ થઈ ગઈ છે. 15 નવેમ્બરના રોજ ગ્રાફ-3 લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો, જે અંતર્ગત છઠ્ઠા સુધી ઓનલાઈન ક્લાસ ચલાવવાના આદેશ આપવામાં આવ્યા હતા, પરંતુ તેનાથી વાયુ પ્રદૂષણમાં ઘટાડો થયો નથી. વાસ્તવમાં હવે સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ ગઈ છે. ખાસ કરીને રવિવારે સવારે હવાનું પ્રદૂષણ વધારે હતું. સવારે AQI 435 હતો અને રાત્રે સ્થિતિ વધુ ખરાબ થઈ ગઈ. AQI 457 પર પહોંચ્યો.
સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ (CPCB) એ દિલ્હીમાં વાયુ પ્રદૂષણને અત્યંત ગંભીર શ્રેણીમાં જાહેર કર્યું છે. હાલમાં દિલ્હીની હવામાં મુખ્ય પ્રદૂષક પીએમ 2.5 છે. દિલ્હીની હવા 2.5 માઇક્રોમીટર અથવા તેનાથી ઓછા વ્યાસવાળા કણોથી ભરેલી છે. આ માઇક્રોસ્કોપિક કણો ફેફસાંની અંદર પહોંચીને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. તે નસોમાં વહીને શરીરમાં ઝેર ફેલાવી શકે છે. દિલ્હીમાં હવાની ગુણવત્તા વ્યવસ્થાપન માટે જવાબદાર ડિસિઝન સપોર્ટ સિસ્ટમ (DSS)ના ડેટા અનુસાર, દિલ્હીમાં વાયુ પ્રદૂષણના સૌથી મોટા કારણોમાં પરિવહન, સ્ટબલ સળગાવવા, ફટાકડા, ડીઝલ જનરેટર વગેરે છે.
