Lakes: વિશ્વભરમાં, 10 હેક્ટર કરતા મોટા તળાવોના 5.9 ટકા શેવાળ વૃદ્ધિના જોખમમાં છે. તેમાંથી 3,043 ભારતમાં છે. પૃથ્વી પર 14 લાખથી વધુ તળાવો છે જેનું કદ 10 હેક્ટર કે તેથી વધુ છે. મનુષ્યોની જેમ આ તળાવો પણ સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત સમસ્યાઓથી પીડાઈ રહ્યાં છે અને બીમાર પડી રહ્યાં છે.
જર્નલ અર્થ ફ્યુચરમાં તેમના સ્વાસ્થ્ય પર પ્રકાશિત સંશોધનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ સમસ્યાઓને રોકવા અને સારવાર માટે, અમને માનવ સ્વાસ્થ્ય સંભાળમાં ઉપયોગમાં લેવાતી વ્યૂહરચનાઓની જરૂર છે. આમાં સમસ્યાઓ ઉદભવે તે પહેલાં પગલાં લેવા, નિયમિત તપાસ હાથ ધરવા અને સ્થાનિકથી વૈશ્વિક સ્તરે યોગ્ય સ્તરે ઉકેલોનો અમલ કરવાનો સમાવેશ થાય છે. સંશોધકોના મતે, વિશ્વની 12 ટકાથી વધુ વસ્તી આ તળાવોની ત્રણ કિલોમીટરની ત્રિજ્યામાં રહે છે. આ સરોવરો માત્ર પાણીની જરૂરિયાતો જ નહીં પરંતુ આવશ્યક ઇકોસિસ્ટમ સેવાઓ પૂરી પાડવામાં પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. સરોવરો, માણસોની જેમ, જીવંત પ્રણાલીઓ છે. તેમને ઓક્સિજન, સ્વચ્છ પાણી અને સંતુલિત ઊર્જા તેમજ પોષક તત્વોની જરૂર હોય છે. જો આમ ન થાય તો તેમને શ્વાસ અને પરિભ્રમણ સંબંધિત સમસ્યાઓ, પોષક તત્વોમાં અસંતુલન, તાપમાન, ઝેરી અને ચેપ જેવી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે.
14 લાખથી વધુ તળાવોનું વિશ્લેષણ
અભ્યાસમાં, સંશોધકોએ લેકએટલાસ નામના ડેટાબેઝનો ઉપયોગ કર્યો છે. તેમાંથી તેઓએ 14,27,688 તળાવોના ડેટાનું વિશ્લેષણ કર્યું છે. અભ્યાસ મુજબ, જ્યાં તળાવોની આસપાસની 75 ટકાથી વધુ જમીનનો ઉપયોગ ખેતી માટે કરવામાં આવે છે, ત્યાં તળાવોમાં પોષક તત્વોના વધારાને કારણે હાનિકારક શેવાળના મોરનું ઊંચું જોખમ છે.
કાશ્મીર ખીણના તળાવો સંકોચાઈ રહ્યા છે
રિપોર્ટ અનુસાર દાલ સરોવરના કદમાં 25 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. તે જ સમયે, વુલર તળાવનો જળ વિસ્તાર પણ એક ચતુર્થાંશ જેટલો ઘટ્યો છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં કાશ્મીર ખીણમાં હાજર તળાવો ઝડપથી સંકોચાઈ રહ્યા છે. આ ઉપરાંત આ તળાવોમાં પાણીની ગુણવત્તા પણ ઝડપથી ઘટી રહી છે. નાસા અર્થ ઓબ્ઝર્વેટરી દ્વારા શેર કરાયેલા રિપોર્ટમાં આ માહિતી સામે આવી છે.
