ભારતના પૂર્વ પીએમ મનમોહન સિંહ આજે 92 વર્ષના થયા છે. પીએમ નરેન્દ્ર મોદી, વિપક્ષના નેતા રાહુલ ગાંધી અને કોંગ્રેસ નેતા મલ્લિકાર્જુન ખડગે સહિત ઘણા મોટા નેતાઓએ તેમને અભિનંદન પાઠવ્યા છે. મનમોહન સિંહ 2004 થી 2014 સુધી ભારતના વડાપ્રધાન હતા. લાલ કૃષ્ણ અડવાણીની જેમ તેઓ પણ એવા વ્યક્તિત્વ રહ્યા છે કે જેમના સંબંધો માત્ર ભારત સાથે જ નહીં પરંતુ પાકિસ્તાન સાથે પણ છે. જ્યારે તેમણે ભાગલાની પીડા સહન કરી, ત્યારે તેમણે ભારતની આર્થિક ઉદારીકરણની નીતિઓ પણ અમલમાં મૂકી. મનમોહન સિંહનો જન્મ પંજાબના ચકવાલ જિલ્લાના ગાહ ગામમાં થયો હતો.
તેઓ ભારતના વડાપ્રધાન બન્યા બાદ પાકિસ્તાનમાં ઘણી ચર્ચાઓ થઈ હતી. એટલું જ નહીં, 2007માં પંજાબ, પાકિસ્તાનની તત્કાલીન સરકારે ગઢ ગામને મોડેલ ગામ તરીકે વિકસાવવાની જાહેરાત કરી હતી. આ ઉપરાંત ગઢ ગામમાં બનેલી સરકારી બોયઝ સ્કૂલનું નામ તેમના નામ પરથી રાખવામાં આવ્યું હતું. તે હવે મનમોહન સિંહ સરકારી છોકરાઓની શાળા તરીકે ઓળખાય છે. એટલું જ નહીં, મનમોહન સિંહના પીએમ તરીકેના કાર્યકાળ દરમિયાન ગામ લોકોએ આમંત્રણ આપ્યું હતું. ગામના રહેવાસી રાજા મોહમ્મદ અલીએ કહ્યું હતું કે અમે તેમને અહીં આવવા આમંત્રણ આપીએ છીએ. આટલું જ નહીં, જ્યારે તેઓ પોતે ભારત આવ્યા ત્યારે તેઓ મનમોહન સિંહ અને તેમના પરિવારને મળ્યા હતા.
મનમોહન સિંહ આવશે તો અમને આનંદ થશે. અમે તેમને બાજરીની રોટલી ખવડાવીશું. મનમોહન સિંહ અને તેમનો પરિવાર ભાગલા પછી ભારત આવ્યા હતા. તેમના ગામમાં શીખો અને હિંદુઓની મોટી વસ્તી હતી, પરંતુ જ્યારે મોટા પાયે હિંસા ફાટી નીકળી ત્યારે લોકો કોઈક રીતે પોતાનો જીવ બચાવવા ભાગી છૂટ્યા હતા. આ શાળાનું નામ હવે મનમોહન સિંહ સરકારી શાળા છે જ્યાં પૂર્વ વડાપ્રધાને અભ્યાસ કર્યો હતો. જ્યારે હિંસા ફાટી નીકળી ત્યારે મનમોહન સિંહ સિવાય તેમની સાથે ભણેલા અન્ય ઘણા લોકોના પરિવારો પણ ભારત આવ્યા હતા. આજે આ લોકો ભારતના વિવિધ શહેરોમાં જેમ કે અંબાલા, અમૃતસર અને દિલ્હીમાં સ્થાયી થયા છે.
મિત્રોએ કહ્યું- આજે ગામમાં બધું મનમોહન સિંહના કારણે છે.
પાકિસ્તાનના ગાહ ગામમાં રહેતા તેમના સહાધ્યાયી રાજા મોહમ્મદ અલીએ જણાવ્યું હતું કે તેઓ અને મનમોહન સિંહ પ્રથમથી ચોથા ધોરણ સુધી સાથે ભણ્યા હતા. આ પછી મનમોહન સિંહે ચકવાલ શહેરમાં ભણવાનું શરૂ કર્યું અને પછી ભાગલા પછી તેમનો પરિવાર ભારતમાં સ્થળાંતર કરી ગયો. આજે પણ તેમના ગામના લોકો મનમોહન સિંહનો આભાર માને છે અને કહે છે કે તેમના કારણે જ આદર્શ ગ્રામ બન્યું હતું. રાજા મોહમ્મદ અલીએ કહ્યું હતું કે, ‘એક વ્યક્તિના કારણે ગામમાં ડબલ રોડ છે. સ્ટ્રીટ લાઇટો છે. છોકરાઓ અને છોકરીઓ માટે અલગથી બે શાળાઓ છે. બે હોસ્પિટલ પણ બનાવવામાં આવી છે. આ સિવાય મસ્જિદથી લઈને ઘર સુધીની દરેક વસ્તુ કોંક્રીટથી બનાવવામાં આવી છે.
