National News : આ વર્ષે સમગ્ર ભારતમાં આકરી ગરમી જોવા મળી રહી છે. વધતા તાપમાનથી લોકો પરેશાન થઈ ગયા છે. સાંજના સમયે પણ બપોર જેટલી ગરમી હોય છે. ઉત્તર-પશ્ચિમ ભારતના ઓછામાં ઓછા 50%, જેમ કે દિલ્હી, પંજાબ, હરિયાણા અને રાજસ્થાન, કદાચ અત્યાર સુધીની સૌથી વધુ ગરમીનો અનુભવ કરી રહ્યાં છે.
ભારતના ઉત્તર, પૂર્વ અને ઉત્તર-પશ્ચિમમાં આ ગરમીનું મોજું ભયંકર છે કારણ કે રાત્રિના સમયે તાપમાન અસામાન્ય રીતે વધારે હોય છે.
1951 પછી સૌથી વધુ તાપમાન
વૈજ્ઞાનિકો અને ડોકટરો કહે છે કે દિવસ અને રાત્રિ દરમિયાન વધતા તાપમાનને કારણે શરીર પર ભારે ગરમીનો તાણ આવે તેવી સ્થિતિ સર્જાઈ છે, ખાસ કરીને જેમની પાસે એર કંડિશનર કે કૂલર નથી. ઠંડા પાણીની ઉપલબ્ધતાના અભાવે આ વધુ વકરી છે. દિલ્હીના ઘણા વિસ્તારોની જેમ, લોકોને દિવસ-રાત અસામાન્ય રીતે ગરમ પાણી મળી રહ્યું છે.
ડેટા દર્શાવે છે કે ઉત્તરપશ્ચિમ ભારતના અડધાથી વધુ વિસ્તારોમાં છેલ્લા 33 દિવસમાં (16 મે અને 17 જૂન વચ્ચેનો સમયગાળો) લગભગ તમામ દિવસોમાં મહત્તમ તાપમાન 40 ડિગ્રી સેલ્સિયસ (°C) અથવા તેનાથી વધુ નોંધાયું છે. દિલ્હી, પંજાબ, હરિયાણા અને રાજસ્થાનના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં 1951 પછી આ સૌથી વધુ 40°+ તાપમાન છે.
ગુજરાતનો લગભગ અડધો ભાગ (રાજ્યનો લગભગ 44%) અને ઉત્તર પ્રદેશનો ત્રીજા ભાગ (રાજ્યનો 34% વિસ્તાર) પણ 1951 પછીની સૌથી ખરાબ ગરમીનો સામનો કરી રહ્યો છે.
ચોથા ભાગમાં લાંબા સમય સુધી ગરમી નોંધાઈ છે
દેશના લગભગ ચોથા ભાગના વિસ્તારમાં (24%), આ વર્ષે અત્યાર સુધીનો સૌથી લાંબો ગરમીનો સમયગાળો નોંધાયો છે. તે પ્રદેશના 32%માં ટોચના 10માં અને દેશના 40%માં ટોચના 20માં સામેલ છે.
અલબત્ત, આ ત્યારે છે જ્યારે દેશના 37% વિસ્તારમાં 16 મે થી 17 જૂન સુધીના સમયગાળામાં કાં તો ક્યારેય 40 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચ્યું નથી અથવા તો આ વર્ષે નથી થયું.
જો આપણે આ ક્ષેત્રને બાકાત રાખીએ, તો ભારતના 25% થી વધુ પ્રદેશોએ આ વર્ષે 40 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી ઉપરના મહત્તમ દિવસોનો અનુભવ કર્યો છે.
દિવસના તાપમાનને કારણે રાત્રે પણ આકરી ગરમી પડી રહી છે.
IMDના મહાનિર્દેશક એમ મહાપાત્રાએ કહ્યું કે, દિવસનું તાપમાન ખૂબ જ વધારે છે. તેથી કુદરતી રીતે રાતો એટલી ઠંડી નથી હોતી. જો મહત્તમ તાપમાન 45-46 ડિગ્રી સેલ્સિયસની વચ્ચે હોય, તો તમે રાત્રિનું તાપમાન સામાન્ય રહેવાની અપેક્ષા રાખી શકતા નથી.
હોલી ફેમિલી હોસ્પિટલના ક્રિટિકલ કેર સ્પેશિયાલિસ્ટ અને મેડિકલ ડિરેક્ટર ડૉ. સુમિત રેએ જણાવ્યું હતું કે, અમે ગરમીથી સંબંધિત કેસોમાં વધારો જોઈ રહ્યા છીએ. ગયા મહિને તાપમાનમાં ઘટાડો થયા બાદ થોડો ઘટાડો થયો હતો, પરંતુ હવે તેમાં ફરી વધારો થયો છે. અમે મુખ્યત્વે બે પ્રકારના લોકો અમારી પાસે આવતા જોઈ રહ્યા છીએ – ગરમીને લગતી પરિસ્થિતિઓ ધરાવતા યુવાન લોકો કે જેઓ ગરમીમાં કામ કરતા હતા અને વૃદ્ધ લોકો જેઓ ગરમી પ્રત્યે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે.
મહત્તમ તાપમાનનું વિશ્લેષણ દર્શાવે છે કે જ્યારે ઉત્તરીય મેદાનોના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં હવામાન ગરમ રહ્યું હતું, ત્યારે રાજસ્થાન, હરિયાણા, ઉત્તર મધ્ય પ્રદેશ અને દક્ષિણ ઉત્તર પ્રદેશમાં એક પણ દિવસ જોવા મળ્યો ન હતો જ્યારે મહત્તમ તાપમાન 40 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી નીચે ગયું હતું .
ઉત્તર પ્રદેશના પ્રયાગરાજમાં 18 મેથી 31 મે વચ્ચે છ દિવસ સુધી હીટવેવ જોવા મળ્યો હતો અને આ મહિનામાં 17 જૂન સુધી આવા 14 દિવસ હતા. અહીં 28 મેના રોજ 48.8 ડિગ્રી સેલ્સિયસનું સૌથી વધુ તાપમાન પણ નોંધાયું હતું.
IMDના દૈનિક હીટવેવ ડેટા અનુસાર, પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશમાં માર્ચ 2024 થી અત્યાર સુધીમાં 26 હીટવેવ દિવસો નોંધાયા છે, જ્યારે પૂર્વી UPમાં 22 નોંધાયા છે. દિલ્હી અને હરિયાણામાં પણ 23 હીટવેવ દિવસો નોંધાયા છે, જેમાંથી મોટાભાગના છેલ્લા મહિનામાં છે.
