ભારતમાં કામના કલાકો અંગે ચર્ચા ચાલુ છે. આ બધા વચ્ચે, સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઇન્ડિયાના સીઈઓ અદાર પૂનાવાલાએ કહ્યું છે કે માનવ ઉત્પાદકતા 8-9 કલાકથી વધુ ન હોઈ શકે. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે કાર્ય-જીવન સંતુલન જાળવવું મહત્વપૂર્ણ છે. તેમણે આ નિવેદન લાર્સન એન્ડ ટુબ્રો (L&T) ના ચેરમેન એસએન સુબ્રમણ્યમ દ્વારા અઠવાડિયામાં 90 કલાક કામ કરવા અંગે આપેલા નિવેદનના જવાબમાં આપ્યું છે. તમને જણાવી દઈએ કે સુબ્રમણ્યમને અફસોસ હતો કે તેઓ રવિવારે પણ પોતાના કર્મચારીઓને કામ કરાવી શકતા નથી.
બિઝનેસ ટુડે સાથે વાત કરતા, પૂનાવાલાએ કહ્યું, “માનવ ઉત્પાદકતા 8-9 કલાકથી વધુ ન હોઈ શકે. ક્યારેક તમારે આ કલાકોનું પાલન કરવું પડે છે. તમે દરરોજ આ કરી શકતા નથી. સોમવારથી રવિવાર સુધી તમે ફક્ત ઓફિસ જઈ શકો છો.” હું નથી કરી શકતો તેમાં કામ કરો. તે થોડું અવ્યવહારુ છે.” તેમણે કામ અને અંગત જીવન વચ્ચે સંતુલન જાળવવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો.
એસએન સુબ્રમણ્યમના નિવેદનથી વિવાદ થયો હતો, જેમાં તેમણે પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો હતો કે કર્મચારીઓ ઘરે બેસીને શું કરશે. તેમણે એમ પણ કહ્યું, “તમે તમારી પત્નીને ક્યાં સુધી જોઈ શકો છો? ઓફિસ જાઓ અને કામ શરૂ કરો.
તેવી જ રીતે, ઇન્ફોસિસના સહ-સ્થાપક નારાયણ મૂર્તિએ પણ 70 કલાકના કાર્યકારી સપ્તાહને ટેકો આપ્યો હતો. તેમણે ભારતીય કાર્યબળને વધુ કલાકો સુધી કામ કરવાની અપીલ કરી હતી જેથી ભારત વૈશ્વિક સ્તરે તેની સંપૂર્ણ ક્ષમતાનો અનુભવ કરી શકે.
તેનાથી વિપરીત, પૂનાવાલાએ કાર્ય-જીવન સંતુલનના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો. “આ લોકો સમજે છે કે સખત મહેનત ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, તેના પર કોઈ ચર્ચા નથી,” તેમણે કહ્યું. પરંતુ અલબત્ત, તમારે સામાજિક જીવન અને જીવન સંતુલનની પણ જરૂર છે જેથી તમે તાજગી સાથે કામ પર પાછા આવી શકો અને ઉત્પાદક બની શકો.
પૂનાવાલાએ એમ પણ કહ્યું કે લોકોને મળવું અને સંબંધો બનાવવા એ સરકારી અધિકારીઓ સાથે નેટવર્કિંગ અથવા ઓફિસ સમયની બહાર જેટલું જ મહત્વપૂર્ણ છે. જોકે, પૂનાવાલાએ એમ પણ કહ્યું કે આ સંતુલન વ્યક્તિની કારકિર્દીની સફર અને તે કયા તબક્કામાં છે તેના પર આધાર રાખે છે. તેમણે કહ્યું, “જો તમે ઉદ્યોગસાહસિક છો અને તમે વ્યવસાય બનાવી રહ્યા છો, તો તમારે સખત મહેનત કરવી પડશે. જે કંઈ કરવાનું હોય, તે કરવું જોઈએ. કામની ગુણવત્તા એ સ્માર્ટલી કામ કરવાની અને વ્યૂહાત્મક રીતે કામ કરવાની બાબત છે.
સીરમના સીઈઓએ એ પણ સંકેત આપ્યો કે કદાચ સુબ્રમણ્યમ અને મૂર્તિનો મતલબ એવો નહોતો કે કર્મચારીઓએ ૩૬૫ દિવસ કામ કરવું જોઈએ. “તેમણે ફક્ત એટલું જ કહ્યું કે તમારે સખત મહેનત કરવી જોઈએ,” પૂનાવાલાએ કહ્યું.