પ્રયાગરાજ કુંભ મેળામાં આવતા શ્રદ્ધાળુઓ અને પ્રવાસીઓ માટે મેળાના વહીવટીતંત્રને 4 હજાર બોટની જરૂર છે, જ્યારે ઉપલબ્ધ બોટની સંખ્યા માત્ર 1455 છે. આવી સ્થિતિમાં વાજબી વહીવટીતંત્રને વધુ અઢી હજાર જેટલી બોટની જરૂર છે. જેના કારણે બોટની માંગમાં અચાનક વધારો થયો છે અને નિષાદની વસાહતમાં બોટ બનાવવાનું કામ યુદ્ધના ધોરણે ચાલી રહ્યું છે.
આ દિવસોમાં કુંભ મેળા દરમિયાન અરૈલ વિસ્તારની નિષાદ બસ્તીમાં દરેક બીજા ઘરમાં બોટ બનાવવાનું કામ ચાલી રહ્યું છે. કુંભ શરૂ થવામાં હવે ગણતરીના દિવસો બાકી છે, તેથી દરેક વ્યક્તિ સમયસર બોટ સપ્લાય કરવામાં વ્યસ્ત છે, કારણ કે માંગ એટલી છે કે સપ્લાય સરળ નથી.
ખરેખર, બોટનું ઉત્પાદન એ આ નિષાદ વસાહતની આવકનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે અને તેમને આટલી મોટી સંખ્યામાં બોટના ઓર્ડર અગાઉ ક્યારેય મળ્યા નથી અને મેળામાં તેનું સંચાલન કરવું એ કેવટ સમુદાય માટે મોટી તક છે. તેથી કુંભમેળો હજારો પરિવારોમાં ખુશીઓ લઈને આવ્યો છે. કુંભના કારણે લોકોને રોજગારી મળી છે.
જેના કારણે લોકોની આર્થિક સ્થિતિ સુધરશે, કુંભ મેળો નાવિક અને હોડીચાલક સમાજ માટે વરદાન સમાન છે. aajtak બોટ બનાવવાની ફેક્ટરીમાં પહોંચી, જ્યાં 25 બોટનું નિર્માણ અંતિમ તબક્કામાં છે.
એક કારીગરે જણાવ્યું કે બોટ બનાવવામાં બે દિવસ લાગે છે. બોટ બનાવવામાં કિંમતી સાકુ લાકડું, ટીન શીટ, કોલ ટાર અને અન્ય કેટલીક સામગ્રીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. એક મધ્યમ કદની બોટ અંદાજે 70 હજાર રૂપિયામાં વેચાય છે. બોટ વેચવાથી કારીગરને સારી એવી બચત થાય છે.
આ નૌકાઓના નિર્માણ પછી, ન્યાયી વહીવટીતંત્ર તેનું પરીક્ષણ કરશે, ત્યારબાદ બોટમેનને લાઇસન્સ આપવામાં આવશે. કુંભ દરમિયાન બોટ બનાવવા ઉપરાંત કેવટ સમુદાય ગંગા-યમુનામાં બોટ ચલાવવાથી પણ સારી આવક મેળવશે. કુંભ મેળાથી તેમના પરિવારમાં ખુશીઓ આવી છે.
ખલાસીઓના હિતમાં મોટો નિર્ણય લેતા કુંભ મેળાના પ્રશાસને બોટના ભાડામાં 50 ટકાનો વધારો કર્યો છે અને તેમને જીવન રક્ષક જેકેટ આપવામાં આવી રહ્યા છે. આ ઉપરાંત તેમને 2 લાખ રૂપિયાનું વીમા કવચ પણ મળશે.
એકંદરે, જ્યારે આપણે કુંભ મેળાની વાત કરીએ છીએ, ત્યારે તેના ધાર્મિક અને આધ્યાત્મિક પાસાઓની જ ચર્ચા કરવામાં આવે છે, પરંતુ આપણે કુંભના આર્થિક પાસાને અવગણીએ છીએ. કુંભ મેળો માત્ર રાજ્યની અર્થવ્યવસ્થાને વેગ આપે છે એટલું જ નહીં પરંતુ લાખો ગરીબ પરિવારોને તેનો મોટો લાભ મળે છે.
