Supreme Court: સુપ્રીમ કોર્ટે મંગળવારે મોટો નિર્ણય આપતા કહ્યું કે વકીલોની ‘ખરાબ સેવા’ માટે ગ્રાહક કોર્ટમાં કેસ દાખલ કરી શકાય નહીં. વકીલો ગ્રાહક સુરક્ષા કાયદાના દાયરામાં આવતા નથી. જસ્ટિસ બેલા એમ ત્રવેદી અને જસ્ટિસ પંકજ મિત્તલની ખંડપીઠે કહ્યું કે ફી ભરીને કોઈ પણ કામ કરાવવાને ગ્રાહક સુરક્ષા કાયદાના ‘સેવા’ના દાયરામાં રાખી શકાય નહીં. કોર્ટે કહ્યું કે વકીલો જે પણ સેવા આપે છે તે પોતાનામાં અલગ છે. આવી સ્થિતિમાં તેમને આ કાયદાથી દૂર રાખવા જોઈએ.
ખંડપીઠે કહ્યું કે કાયદાકીય વ્યવસાયની તુલના અન્ય કોઈ કામ સાથે કરી શકાય નહીં. વ્યવસ્થા એ વકીલ અને ક્લાયન્ટ વચ્ચે ખાનગી રીતે કરાર કરાયેલી સેવાનો એક પ્રકાર છે. આવી સ્થિતિમાં જો કોઈ ઉણપ હોય તો વકીલને ગ્રાહક કોર્ટમાં ખેંચી ન શકાય. જો કે, જો વકીલો ગડબડ કરે તો તેમની સામે સામાન્ય કોર્ટમાં કાર્યવાહી થઈ શકે છે.
ગ્રાહક પંચનો નિર્ણય રદ
સુપ્રીમ કોર્ટે 2007ના કન્ઝ્યુમર કમિશનના નિર્ણયને રદ કર્યો હતો. આ નિર્ણયમાં એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે જો વકીલો ગ્રાહકના અધિકારોને ધ્યાનમાં રાખીને યોગ્ય સેવા નહીં આપે તો તેમને ગ્રાહક અદાલતમાં લઈ જઈ શકાય છે. આ નિર્ણયમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે વકીલોની સેવાઓ પણ કલમ 2 (1) O હેઠળ આવે છે, આવા કિસ્સામાં તેમની સામે ગ્રાહક કોર્ટમાં કેસ દાખલ કરી શકાય છે. જોકે, એપ્રિલ 2009માં જ સુપ્રીમ કોર્ટે કન્ઝ્યુમર કમિશનના આ નિર્ણય પર રોક લગાવી દીધી હતી.
તમને જણાવી દઈએ કે, હાલમાં બાર કાઉન્સિલ ઓફ ઈન્ડિયાના આંકડા મુજબ દેશમાં લગભગ 13 લાખ વકીલો છે. કમિશનના નિર્ણય સામે અનેક વકીલ સંગઠનોએ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અરજી કરી હતી. વકીલોનું કહેવું છે કે તેમને તેમનું કામ કરવા માટે સુરક્ષા અને સ્વતંત્રતાની જરૂર છે. સુપ્રીમ કોર્ટ એડવોકેટ્સ ઓન રેકોર્ડ્સ એસોસિએશન (SCAORA) એ કહ્યું કે કાનૂની સેવાઓ કોઈપણ વકીલના નિયંત્રણ હેઠળ નથી. વકીલોએ નિયત માળખામાં કામ કરવાનું હોય છે. નિર્ણય પણ વકીલોના નિયંત્રણમાં નથી. આવી સ્થિતિમાં કેસના પરિણામ માટે વકીલોને જવાબદાર ઠેરવી શકાય નહીં.
