બુલડોઝરની કાર્યવાહી પર બુધવારે સુપ્રીમ કોર્ટે મોટો ચુકાદો આપ્યો છે. કોર્ટે કહ્યું કે બુલડોઝરની કાર્યવાહી કાયદો ન હોવાનો ડર દર્શાવે છે. કોર્ટે કહ્યું કે જ્યારે એક જ આરોપી છે તો પછી પરિવારને સજા કેમ? સરકારી સત્તાનો દુરુપયોગ સ્વીકારવામાં આવશે નહીં. કોર્ટે અધિકારીઓને ફટકાર લગાવતા કહ્યું કે જવાબદારોને બક્ષવામાં આવશે નહીં. કાર્યવાહી દરમિયાન કાયદાકીય પ્રક્રિયાનું પાલન કરવું જરૂરી છે, અન્યથા ઘર તોડી પાડવામાં આવે તો પીડિત પરિવારને વળતર આપવામાં આવે.
કોર્ટે માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી
1. ગાઈડલાઈન જારી કરતી વખતે કોર્ટે કહ્યું કે ઘર તોડતા પહેલા 15 દિવસની નોટિસ આપવી પડશે.
2. નોટિસ મળ્યાના 15 દિવસ પછી જ બુલડોઝરની કાર્યવાહી થઈ શકે છે.
3. આ સિવાય, દરેક જિલ્લાના DMA તેના અધિકારક્ષેત્રમાં કોઈપણ માળખાને તોડી પાડવા માટે નોડલ અધિકારીની નિમણૂક કરશે.
4. સંબંધિત લોકોને નોટિસ સમયસર મળે અને નોટિસનો જવાબ પણ સમયસર મળે તેની ખાતરી કરવાની જવાબદારી નોડલ ઓફિસરની રહેશે.
5. કોઈપણ સંજોગોમાં બુલડોઝરની કાર્યવાહી આ નોડલ ઓફિસર દ્વારા જ કરવામાં આવશે.
6. તોડી પાડવાની કાર્યવાહીની વીડિયોગ્રાફી કરવામાં આવશે. ડિમોલિશનનો રિપોર્ટ ડિજિટલ પોર્ટલ પર દર્શાવવાનો રહેશે.
કારોબારી ન્યાયતંત્રનું સ્થાન લઈ શકે નહીં
કોર્ટે નિર્ણયમાં ઘણી મહત્વપૂર્ણ ટિપ્પણીઓ પણ કરી છે. કોર્ટે કહ્યું કે ન્યાયિક કાર્યો કારોબારીને સોંપવામાં આવ્યા છે. કારોબારી ન્યાયતંત્રનું સ્થાન લઈ શકે નહીં. વહીવટી તંત્ર કોઈપણ વ્યક્તિને દોષિત જાહેર કરી શકે નહીં. જો માત્ર આક્ષેપોના આધારે કોઈનું ઘર તોડવામાં આવે તો તે કાયદાના શાસનના મૂળ સિદ્ધાંત પર હુમલો ગણાય. એક્ઝિક્યુટિવ જજ બની શકતો નથી અને આરોપીની મિલકત તોડી પાડવાનો નિર્ણય લઈ શકે છે.
કોર્ટે પોતાના આદેશમાં કહ્યું છે કે જો કાયદાની પ્રક્રિયાને અનુસર્યા વિના આરોપી અથવા દોષિતનું ઘર તોડી પાડવામાં આવે છે, તો તેના પરિવારને વળતરનો હકદાર રહેશે. આ સાથે મનસ્વી અને ગેરકાયદેસર રીતે કામ કરતા અધિકારીઓ સામે પણ કાર્યવાહી કરવામાં આવશે.
