એરક્રાફ્ટ મેન્યુફેક્ચરિંગ અને ડિઝાઇનને પ્રોત્સાહિત કરવા અને ઉડ્ડયન ક્ષેત્રમાં વ્યવસાયને સરળ બનાવવા માટે ભારત સરકાર દ્વારા ઘડવામાં આવેલ ‘ઇન્ડિયન એરક્રાફ્ટ એક્ટ, 2024’ આજથી અમલમાં આવ્યો છે. આ કાયદો 90 વર્ષ જૂના ‘એરક્રાફ્ટ એક્ટ, 1934’નું સ્થાન લેશે. સરકારે 1 જાન્યુઆરી, 2025 થી આ અધિનિયમના અમલીકરણની ઘોષણા કરતી સૂચના જારી કરી. ગયા વર્ષે ડિસેમ્બરની શરૂઆતમાં સંસદે તેને મંજૂરી આપી હતી. આ કાયદાનો હેતુ એરક્રાફ્ટ ડિઝાઇન, ઉત્પાદન, જાળવણી, માલિકી, ઉપયોગ, સંચાલન, વેચાણ, નિકાસ અને આયાતના નિયમન અને નિયંત્રણને સુનિશ્ચિત કરવાનો છે. તે ઉડ્ડયન ક્ષેત્રમાં સુધારા અને પારદર્શિતા લાવવાનો પણ પ્રયાસ કરે છે.
નવા કાયદાની મુખ્ય વિશેષતાઓ:
- આ કાયદો ભારતીય કંપનીઓને એરક્રાફ્ટ ઉત્પાદન અને ડિઝાઇનમાં સશક્ત બનાવશે.
- આનાથી જૂના કાયદામાં રહેલી જટિલતાઓ દૂર થશે જેમાં 21 વખત સુધારો કરવામાં આવ્યો છે.
- તે ભારતના ઝડપથી વિકસતા નાગરિક ઉડ્ડયન બજારને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જવા માટે નિમિત્ત બનશે.
આ કાયદો એરક્રાફ્ટના ઉત્પાદન, ડિઝાઇન, જાળવણી, માલિકી, ઉપયોગ, સંચાલન, વેચાણ, નિકાસ અને આયાત પર કેન્દ્ર સરકારને સંપૂર્ણ નિયંત્રણ આપે છે. કેન્દ્ર સરકારને એરક્રાફ્ટ સંબંધિત અન્ય બાબતોનું નિયમન અને નિયંત્રણ કરવાનો અધિકાર પણ હશે. આ અધિનિયમ ખતરનાક રીતે એરક્રાફ્ટ ઉડાવવા, એરક્રાફ્ટમાં શસ્ત્રો અથવા વિસ્ફોટકો વહન કરવા, એરપોર્ટ નજીક કચરો ફેલાવવા અથવા પ્રાણીઓની કતલ કરવાને અપરાધ બનાવે છે. આ ગુનાઓમાં ત્રણ વર્ષ સુધીની કેદ, 1 કરોડ રૂપિયા સુધીનો દંડ અથવા બંને સજા થઈ શકે છે.
નિષ્ણાતો માને છે કે આ કાયદો ભારતને ઉડ્ડયન ઉદ્યોગમાં આત્મનિર્ભર બનાવશે એટલું જ નહીં, વૈશ્વિક સ્પર્ધામાં પણ મજબૂત સ્થાન પ્રદાન કરશે. ‘ભારતીય ઉડ્ડયન અધિનિયમ, 2024’નો અમલ એ ભારતીય ઉડ્ડયન ક્ષેત્રમાં સુધારા અને નવીનતાનો સંકેત છે. આનાથી દેશમાં એરક્રાફ્ટ મેન્યુફેક્ચરિંગ અને ડિઝાઈનના ક્ષેત્રે નવી તકો તો ઉભી થશે જ, પરંતુ રોજગાર અને ટેકનોલોજીકલ પ્રગતિના નવા દરવાજા પણ ખુલશે.
