કોઈપણ વ્યક્તિ પોતાના જન્મસ્થળનું નામ કર્મભૂમિ કહીને હંમેશા ગર્વ અનુભવે છે. તેના મનમાં તેના ગામ અને શહેરનું નામ આવતા જ તેની છાતી ગર્વથી ફૂલી જાય છે. પરંતુ બુંદેલખંડના સાગર જિલ્લામાં એક એવું ગામ છે જેનું નામ લેતા પણ લોકો શરમ અનુભવે છે. મોટી ઉંમરના લોકોને પણ તેની આદત પડી ગઈ છે. તેઓ કેમેરા પર કશું ખરાબ કે સારું બોલતા નથી, પરંતુ 21મી સદીની નવી પેઢી આ ગામનું નામ વિચિત્ર કહે છે. આ ગામનું નામ “મુરગા” છે. ક્યારેક લોકો અજાણ્યા ફોન આવે અને અમને ગામનું નામ જણાવે ત્યારે સામેની વ્યક્તિ તેને મજાક માને છે અને ક્યારેક કહે છે કે અમે માછલી કે બકરી સાથે વાત કરી રહ્યા છીએ. અથવા તમારે ગાળો પણ સાંભળવી પડશે.
અહીંના વડીલો કહે છે કે અગાઉ ગામમાં સ્થાનિક કોકડા જોવા મળતા હતા. દરેક ઘરમાં પરિવાર આના પર ગુજરાન ચલાવતો હતો, આસપાસના વિસ્તારના લોકો પણ ચિકન ખરીદવા આવતા હતા, કદાચ તેથી જ તેનું નામ મુર્ગા પડ્યું. અમે અમારા પરદાદાના સમયથી ગામનું નામ મુર્ગા સાંભળતા આવ્યા છીએ. પરંતુ હવે આ ગામના એક પણ ઘરમાં મરઘાં ઉછેર નથી, અહીંના લોકોએ શાકભાજી ઉગાડવા અને ખેતી કરવાનું શરૂ કર્યું છે.
13 વર્ષનો નીરજ જણાવે છે કે જ્યાં સુધી તે ગામમાં ભણ્યો ત્યાં સુધી તેણે ક્યારેય ગામના નામ વિશે વિચાર્યું નહોતું, પરંતુ જ્યારે 6ઠ્ઠા ધોરણથી તે અહીંથી દૂર બીજી સ્કૂલમાં ભણવા ગયો અથવા પેપર આપવા ગયો. પરીક્ષા કેન્દ્ર અને લોકોએ તેનું નામ પૂછ્યું તો તે શરમાઈ ગયો. તેઓ પણ ગામનું નામ સાંભળીને ચોંકી જાય છે અને પૂછવા લાગે છે કે આ નામ કોણે આપ્યું છે, તો આપણે કહીએ છીએ કે આપણા વડવાઓએ આ જ નામ આપ્યું છે.
આ ગામ સાગર જિલ્લાના ગઢકોટા તાલુકામાં આવે છે, આ ગામમાં 5 ધોરણ સુધીની સરકારી શાળાઓ, આંગણવાડીની ઇમારતો પણ છે, જે મુર્ગાના નામે ચાલે છે.
