ભારતના ટેલિકોમ રેગ્યુલેટર TRAI એ ટેરિફ નિયમોમાં સુધારો કર્યો છે. આ સુધારા સાથે, મોબાઈલ સેવા પ્રદાતાઓને ઈન્ટરનેટ ડેટા ખરીદવાની કોઈ જવાબદારી વિના માત્ર વોઈસ કોલ અને એસએમએસ માટે રિચાર્જ પ્લાન ઓફર કરવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો છે. સોમવારે જાહેર કરાયેલા નવા નિયમોનો ઉદ્દેશ્ય એવા ગ્રાહકોને વધુ સારા વિકલ્પો આપવાનો છે જેઓ મોબાઈલ ડેટાનો ઉપયોગ કરતા નથી. ઉપરાંત, હવે સ્પેશિયલ રિચાર્જ કૂપનની વેલિડિટી વર્તમાન 90 દિવસની મર્યાદાથી વધારીને વધુમાં વધુ 365 દિવસ કરવામાં આવી છે.
કોને ફાયદો થશે?
આ ફેરફારથી ભારતની વસ્તીના મોટા વર્ગને ફાયદો થવાની અપેક્ષા છે. ખાસ કરીને, લગભગ 150 મિલિયન 2G વપરાશકર્તાઓ, ડ્યુઅલ-સિમ માલિકો, વૃદ્ધ લોકો અને ગ્રામીણ રહેવાસીઓને આનો લાભ મળશે. આ પગલાથી ગ્રાહકોને તેઓ જે ડેટાનો ઉપયોગ કરતા નથી તેના પર વધારાનો ખર્ચ કરવાને બદલે તેમને જરૂરી સેવાઓ માટે જ ચૂકવણી કરવાની મંજૂરી આપે છે.
TRAI અનુસાર, ટેલિકોમ ઓપરેટરો પાસેથી મળેલા ડેટા પરથી જાણવા મળ્યું છે કે ભારતમાં લગભગ 150 મિલિયન ગ્રાહકો હજુ પણ ફીચર ફોન પર નિર્ભર છે. આ દર્શાવે છે કે બિન-ડેટા-વિશિષ્ટ રિચાર્જ વિકલ્પોની જરૂર છે.
ટેલિકોમ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (TRAI) એ ટેલિકોમ કન્ઝ્યુમર પ્રોટેક્શન (બારમો સુધારો) રેગ્યુલેશન્સ, 2024 માં જણાવ્યું હતું કે, ‘…સેવા પ્રદાતા ઓછામાં ઓછા એક વિશેષ ટેરિફ વાઉચર ફક્ત વૉઇસ અને SMS માટે ઑફર કરશે, જેની માન્યતા અવધિ ત્રણસો અને સાઠ પાંચ દિવસથી વધુ નહીં હોય.
આ ટેલિકોમ કંપનીઓની યોજના છે
જ્યાં TRAIની પહેલ ગ્રાહકની પસંદગીને પ્રાથમિકતા આપે છે. પરંતુ, આ રિલાયન્સ જિયો અને ભારતી એરટેલ જેવી મોટી ટેલિકોમ કંપનીઓ દ્વારા વપરાશકર્તાઓને 2G થી 4G અથવા તો 5G માં સ્થાનાંતરિત કરવાના આક્રમક પ્રયાસોથી વિપરીત છે. આ કંપનીઓ અમર્યાદિત ડેટા અને વૉઇસ સેવાઓનો સમાવેશ કરતી બંડલ યોજનાઓ દ્વારા વપરાશકર્તા દીઠ તેમની સરેરાશ આવક (ARPU) વધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહી છે.
રિલાયન્સ જિયોએ અગાઉ 2જી ટેક્નોલોજીને ભારતના ડિજિટલ વિકાસમાં અવરોધ તરીકે ગણાવ્યું હતું. ચાર વર્ષ પહેલાં જિયોએ નીતિ નિર્માતાઓને 2G સેવાઓને તબક્કાવાર બંધ કરવાની પ્રક્રિયાને ઝડપી બનાવવા વિનંતી કરી હતી. રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝના ચેરમેન મુકેશ અંબાણીએ તાજેતરમાં ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે 5G અપનાવવાથી 4G ક્ષમતામાં વધારો થશે, જે ટેલિકોમ કંપનીને તેના 4G નેટવર્કમાં બાકીના 2G વપરાશકર્તાઓને આકર્ષવામાં સક્ષમ બનાવશે.
