Economic Survey : નવી નેશનલ એજ્યુકેશન પોલિસીની રજૂઆત પછી, કેન્દ્ર સરકારના સ્તરે શિક્ષણને સુધારવા માટેની પહેલો તેજ બની છે, પરંતુ આ ફેરફાર હજુ પણ ગ્રાઉન્ડ લેવલ પર મોટા પાયા પર દેખાતો નથી. કદાચ તેનું મુખ્ય કારણ ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણમાં સુધારા અંગે કેન્દ્ર અને રાજ્યો વચ્ચે સંકલનનો અભાવ છે. આ જ કારણ છે કે સોમવારે રજૂ કરવામાં આવેલા તેના આર્થિક સર્વેમાં કેન્દ્ર સરકારે આ મુદ્દાને મુખ્ય રીતે ઉજાગર કર્યો છે. તેમણે શિક્ષણ સુધારણા મુદ્દે સંયુક્ત પ્રયાસો કરવાની જરૂરિયાત પણ વ્યક્ત કરી હતી.
એ અલગ વાત છે કે છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં દેશમાં શિક્ષણ સંબંધિત ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર મજબૂત બન્યું છે. એટલે કે વર્તમાન જરૂરિયાત મુજબ શાળાઓમાં કોમ્પ્યુટર, ઈન્ટરનેટ અને વીજળી જેવી સુવિધાઓ ઝડપથી વધી રહી છે. શિક્ષણના વિકાસની સાથે દેશે વર્ષોથી સંશોધન અને તપાસ ક્ષેત્રે પ્રગતિ સાધી છે. તેની પાછળનું મુખ્ય કારણ દેશમાં તેના માટે સર્જાયેલું વાતાવરણ છે. માત્ર પેટન્ટની વાત કરીએ તો તેને મેળવવામાં લાગતો સમય નોંધપાત્ર રીતે ઘટ્યો છે.
ઉચ્ચ શિક્ષણમાં પ્રવેશની ગતિ વધારવી જોઈએ
જ્યારે 2015માં આ સિદ્ધિ મેળવવામાં 72 મહિનાનો સમય લાગ્યો હતો, તે હવે ઘટીને પાંચથી 23 મહિનાની વચ્ચે આવી ગયો છે. આ પછી પણ સરકારનો આગ્રહ છે કે આ ક્ષેત્રમાં થયેલા સંશોધનો અને કામો લોકોને ઓછા સમયમાં ઉપલબ્ધ કરાવવા જોઈએ. સર્વેમાં સરકારે શાળા શિક્ષણની સાથે ઉચ્ચ શિક્ષણ ક્ષેત્રે પણ પ્રગતિ કરવાનો ઈરાદો વ્યક્ત કર્યો છે. સરકાર માને છે કે દેશનો વિકાસ કરવા માટે ઉચ્ચ શિક્ષણમાં પ્રવેશની ગતિ વધારવી જરૂરી છે. છેલ્લા વર્ષોમાં આમાં પ્રગતિ પણ થઈ છે.
GER ને પચાસ ટકા સુધી વધારવાનો લક્ષ્યાંક
હાલમાં, રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ હેઠળ, વર્ષ 2035 સુધીમાં ઉચ્ચ શિક્ષણનો ગ્રોસ એનરોલમેન્ટ રેશિયો (GER) પચાસ ટકા સુધી વધારવાનો લક્ષ્યાંક છે. હાલમાં તે માત્ર 26.7 ટકા છે. આ સર્વેમાં સરકારનો શિક્ષણ પર ખર્ચ વધારવાનો ઈરાદો પણ દર્શાવવામાં આવ્યો છે. જેમાંથી મોટી રકમ ગુણવત્તા મોનિટરિંગ પર ખર્ચ કરવા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે. આ સાથે, સુપરવાઈઝરની નિમણૂક કરવા, શિક્ષકોની કામગીરીને માન્યતા આપવા અને શીખવાના પરિણામના ધોરણો હાંસલ કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા પણ કહેવામાં આવ્યું છે.
મહિલાઓ હવે વિકાસની ગાથા લખશે
આર્થિક સર્વેક્ષણમાં, રાષ્ટ્રીય સ્તરે મહિલાઓની સખત મહેનત અને કુશળતાને વધારવા માટે એક પહેલ કરવામાં આવી છે. સરકાર માને છે કે નવા ભારતના નિર્માણ માટે મહિલાઓના વિકાસથી આગળ વધીને મહિલાઓના નેતૃત્વમાં વિકાસ તરફ આગળ વધવાની જરૂર છે. વર્તમાન સરકાર કોઈપણ રીતે મહિલાઓને સામાજિક, રાજકીય અને આર્થિક રીતે સશક્તિકરણ કરવામાં વ્યસ્ત છે.
