અમેરિકા અને ચીન વચ્ચે વેપાર યુદ્ધ વધી રહ્યું છે. રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના ટેરિફને કારણે શરૂ થયેલા વૈશ્વિક વેપાર યુદ્ધના કારણે બજારોમાં ભારે નુકસાન થયું છે અને રાજદ્વારી મતભેદો વધુ ગાઢ બન્યા છે, ત્યારે ચીને પીછેહઠ કરવાનો ઇનકાર કર્યો છે. તે વૈશ્વિક આર્થિક સ્થિરતા માટે પણ ખતરો છે. ચીને 34% ટેરિફની જાહેરાત કરીને યુએસ ટેરિફનો કડક જવાબ આપ્યો છે, જે ગુરુવારથી અમલમાં આવશે.
ટ્રમ્પ પર ચીને લગાવ્યા આ આરોપો
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા ચીન પર લાદવામાં આવેલા વધારાના ટેરિફ પર ચીને આકરી પ્રતિક્રિયા આપી છે. મંગળવારે, ચીને અમેરિકા પર “દબાણ, ધાકધમકી અને બ્લેકમેઇલિંગ”નો આરોપ લગાવ્યો. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે ‘ચીનના લોકો વિવાદ ઊભો કરતા નથી અને ડરતા નથી.’ ચીન સાથે વ્યવહાર કરવાનો રસ્તો દબાણ અને ધમકીઓ નથી. ચીન આ અન્યાય સામે અંત સુધી લડશે. ચીનના વાણિજ્ય મંત્રાલયે એક કડક નિવેદન જારી કરીને કહ્યું કે, ‘ચીન સામે ટેરિફ વધારવાની અમેરિકાની ધમકી એક મોટી ભૂલ છે.’ જો અમેરિકા પોતાના વલણ પર અડગ રહેશે, તો ચીન અંત સુધી લડશે. બેઇજિંગનું આ કડક વલણ વિશ્વની બે સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓ વચ્ચે આર્થિક સંઘર્ષના નવા તબક્કાનો સંકેત આપે છે. કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીના મુખ્ય અખબારે સોમવારે જાહેરાત કરી હતી કે ચીન હવે કોઈ સોદાના “કોઈ ભ્રમમાં નથી”. જોકે, તેણે ભવિષ્યની વાટાઘાટો માટે એક સાંકડી બારી ખુલ્લી રાખી છે.

ચીનની આ ટિપ્પણી એવા સમયે આવી છે જ્યારે અમેરિકાના ટેરિફથી સમગ્ર વિશ્વમાં ઉથલપાથલ મચી ગઈ છે. ચીન દ્વારા અમેરિકન આયાતી ઉત્પાદનો પર ટેરિફ લાદવા પર રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પે કડક પ્રતિક્રિયા આપી. ટ્રમ્પે કહ્યું, ‘હું ચીનનો આદર કરું છું, પણ તેઓ આવું કરી શકતા નથી.’ આને સુધારવાની આપણી પાસે ફક્ત એક જ તક છે, અને તે કરવું મારા માટે સન્માનની વાત છે. ટ્રમ્પે એવી પણ ચેતવણી આપી હતી કે જો ચીન પીછેહઠ નહીં કરે તો બુધવારથી ચીની ઉત્પાદનો પર ૧૦૪ ટકા ટેરિફ લાદવામાં આવી શકે છે. ગયા અઠવાડિયે ટ્રમ્પ દ્વારા જાહેર કરાયેલા પારસ્પરિક ટેરિફની સમકક્ષ ટેરિફ લાદવાના બેઇજિંગના નિર્ણયના બદલામાં આ પગલું લેવામાં આવ્યું છે. ટ્રમ્પના આક્રમક બદલાના પગલાથી વાટાઘાટો દ્વારા વેપાર યુદ્ધનો અંત લાવવાની આશાઓ પર પાણી ફરી વળ્યું છે. નિષ્ણાતો માને છે કે આ ટેરિફ યુદ્ધ વૈશ્વિક અર્થતંત્ર માટે મોટો ખતરો બની શકે છે.
અમેરિકા અને ચીન વચ્ચેનું ટેરિફ યુદ્ધ વૈશ્વિક અર્થતંત્ર માટે ગંભીર ખતરો બની રહ્યું છે. બંને દેશો વચ્ચે વધતા તણાવને કારણે માત્ર વ્યાપારી સમુદાય જ નહીં પરંતુ સામાન્ય રોકાણકારોની ચિંતા પણ વધી ગઈ છે. જોકે, અમેરિકા પણ આનાથી અસ્પૃશ્ય નથી. વિશ્વના સૌથી મોટા એસેટ મેનેજમેન્ટ ફંડ, બ્લેકરોક ઇન્ક.ના સીઈઓ લેરી ફિંકે ચેતવણી આપી છે કે ટેરિફ યુએસ અર્થતંત્ર માટે પણ વિનાશક સાબિત થશે. લેરી ફિંક કહે છે કે ટ્રમ્પની ટેરિફ નીતિ મંદી તરફ આગળ વધી રહેલી અમેરિકન અર્થવ્યવસ્થાને વધુ નુકસાન પહોંચાડશે અને ડોલરને નબળો પાડશે.
2 એપ્રિલના રોજ જાહેર કરાયેલા ટ્રમ્પના ટેરિફના પરિણામો ઝડપી અને ગંભીર રહ્યા છે. લાંબા ગાળાના વેપાર મડાગાંઠના ભય વચ્ચે વિશ્વભરના શેરબજારોમાં ઘટાડો થયો છે. “આ એક પ્રકારનું દુઃખ છે,” યુરોપના અગ્રણી સ્ટોક એક્સચેન્જ ઓપરેટર યુરોનેક્સ્ટના વડા સ્ટીફન બોજનાએ કહ્યું. અમે જાણતા હતા તે અમેરિકા. તે હવે એક ઉભરતા બજાર જેવું લાગે છે. દરમિયાન, યુરોપિયન યુનિયન પોતાના પ્રતિભાવ પર કાળજીપૂર્વક વિચાર કરી રહ્યું છે. EU કમિશનના પ્રમુખ ઉર્સુલા વોન ડેર લેયેને ફોન પર વાતચીતમાં વડા પ્રધાન લી કેકિયાંગને “વાજબી વેપાર પ્રણાલી” ને ટેકો આપવા વિનંતી કરી અને વેપાર ડાયવર્ઝન પર નજર રાખવા માટે સસ્તી ચીની નિકાસને યુએસથી દૂર યુરોપ તરફ રીડાયરેક્ટ કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો. EU એ સોયાબીન અને સોસેજ સહિત અનેક યુએસ માલ પર 25% પ્રતિ-ટેરિફનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે. વોશિંગ્ટન સાથે ‘શૂન્ય-બદ-શૂન્ય’ ટેરિફ સોદા પર પણ વાટાઘાટો ચાલી રહી છે.