India-Malaysia: વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે બુધવારે કહ્યું કે ચીન સાથેના દ્વિપક્ષીય સંબંધોમાં સામાન્યતા ત્યારે જ આવશે જ્યારે સરહદ પર સૈનિકોની પરંપરાગત તૈનાતી એટલે કે 2020 પહેલાની સ્થિતિ પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવશે. ચીન સાથેના સંબંધોને આગળ લઈ જવા માટે આ એકમાત્ર શરત હશે. જયશંકરે મલેશિયાની રાજધાનીમાં ભારતીય ડાયસ્પોરા સાથેની તેમની વાતચીત દરમિયાન ચીન સાથે ભારતના સંબંધોની વર્તમાન સ્થિતિ અંગેના પ્રશ્નનો જવાબ આપતાં આ વાત કહી.
તેમણે કહ્યું, “ભારતીયો પ્રત્યે મારી પ્રથમ ફરજ સરહદને સુરક્ષિત કરવાની છે
તેમણે કહ્યું, “ભારતીયો પ્રત્યે મારી પ્રથમ ફરજ સરહદને સુરક્ષિત કરવાની છે. હું આના પર ક્યારેય સમાધાન કરી શકતો નથી.” તેમણે કહ્યું કે દરેક દેશ તેના પડોશીઓ સાથે સારા સંબંધો ઈચ્છે છે. અને તે કોને ન જોઈએ? પરંતુ દરેક સંબંધ કોઈને કોઈ આધાર પર સ્થાપિત થવાનો જ છે. તેમણે કહ્યું, “અમે હજી પણ ચીન સાથે વાતચીત કરી રહ્યા છીએ. હું મારા સમકક્ષ સાથે વાત કરું છું. અમે સમય સમય પર મળીએ છીએ. અમારા સૈન્ય કમાન્ડરો એકબીજા સાથે વાત કરીએ છીએ. પરંતુ અમે ખૂબ જ સ્પષ્ટ છીએ કે અમારી બંને દેશો વચ્ચે સમજૂતી હતી. બંને દેશો વચ્ચે એક વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા છે. અમારી પરંપરા રહી છે કે અમે તે લાઇન પર સૈનિકો નહીં લાવીએ. અમારી બંને પાસે અમુક અંતરે લશ્કરી થાણા છે, જે અમારું પરંપરાગત જમાવટ બિંદુ છે અને અમે સમાન સામાન્યતા ઇચ્છીએ છીએ. આ સ્થિતિ સંબંધને આગળ લઈ જવાનો આધાર હશે.”
ચીનના કિસ્સામાં, તેમણે કહ્યું કે બંને પક્ષો વચ્ચે સરહદ વિવાદ છે તે હકીકત સહિત ઘણા કારણોસર સંબંધો મુશ્કેલ છે. જૂન 2020 માં ગલવાન ખીણમાં હિંસક મુકાબલો પછી ભારત અને ચીન વચ્ચેના સંબંધો નોંધપાત્ર રીતે ખરાબ થયા છે. બીજી તરફ, રશિયા-યુક્રેન સંઘર્ષ પર જયશંકરે કહ્યું કે ભારત સ્પષ્ટપણે માને છે કે યુદ્ધના મેદાનમાં ઉકેલ શોધી શકાતો નથી. સંવાદ અને મુત્સદ્દીગીરી દ્વારા જ સમસ્યાનો ઉકેલ લાવી શકાય છે. ભારત આ દિશામાં સતત પ્રયાસો કરી રહ્યું છે અને બંને દેશોના સંપર્કમાં છે.
દ્વિપક્ષીય સંબંધોને વધુ મજબૂત કરવા પર ચર્ચા
જયશંકર બુધવારે મલેશિયાના વડા પ્રધાન અનવર ઇબ્રાહિમને મળ્યા હતા અને મજબૂત દ્વિપક્ષીય સંબંધો માટે તેમના વિઝનની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે કહ્યું કે આનાથી ભારત-મલેશિયા સંબંધો માટે વધુ મહત્વાકાંક્ષી એજન્ડા ઘડવામાં મદદ મળશે. પ્રાદેશિક વિકાસ પર તેમના માર્ગદર્શન અને આંતરદૃષ્ટિથી લાભ થયો છે. જયશંકર સિંગાપોર, ફિલિપાઈન્સ અને મલેશિયાના ત્રણ દેશોના પ્રવાસના ત્રીજા અને અંતિમ તબક્કામાં કુઆલાલંપુરમાં છે. તેણે એક્સ પરની પોસ્ટમાં કહ્યું કે મલેશિયાના વડાપ્રધાન અનવર ઈબ્રાહિમને મળવું સન્માનની વાત છે. તેમને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની હાર્દિક શુભેચ્છાઓ આપી હતી. ભારત-મલેશિયા સંબંધો માટેનું તેમનું વિઝન અમને પરંપરાગત અને નવા યુગ બંને ક્ષેત્રોમાં મજબૂત સંબંધો માટે વધુ મહત્વાકાંક્ષી કાર્યસૂચિ ઘડવામાં મદદ કરશે.
વિદેશ મંત્રી હસન સાથે પણ વિવિધ વિષયો પર વાતચીત થઈ.
આ પહેલા જયશંકર તેમના મલેશિયાના સમકક્ષ મોહમ્મદ બિન હાજી હસનને મળ્યા હતા. મલેશિયાના વિદેશ મંત્રાલયે એક સત્તાવાર નિવેદનમાં જણાવ્યું કે બંને વિદેશ મંત્રીઓએ સકારાત્મક અને નિખાલસ ચર્ચા કરી. તેમાં મલેશિયા-ભારત દ્વિપક્ષીય બાબતો તેમજ પરસ્પર હિતના પ્રાદેશિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્દાઓ પરના મંતવ્યોનું આદાનપ્રદાન સામેલ હતું. “અમે રાજકીય, આર્થિક, સંરક્ષણ, ડિજિટલ, સ્ટાર્ટઅપ, કોન્સ્યુલર અને લોકો વચ્ચેના સંબંધોમાં સહકાર વધારવા પર મંતવ્યોનું આદાનપ્રદાન કર્યું,” જયશંકરે X. ઈન્ડો-પેસિફિક ક્ષેત્ર, પશ્ચિમ એશિયા અને યુક્રેન પરના પરિપ્રેક્ષ્ય પર પોસ્ટમાં જણાવ્યું હતું. ”
વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું…
વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું કે તેમની મુલાકાતનો હેતુ ભારત અને મલેશિયા વચ્ચે સહયોગને મજબૂત કરવાનો અને પડકારોનો સંયુક્ત રીતે સામનો કરવાનો છે. નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારત 2023માં મલેશિયાનો 12મો સૌથી મોટો વૈશ્વિક વેપાર ભાગીદાર હતો, જેનો કુલ વેપાર US $16.53 બિલિયન હતો.
