ભારતે અમેરિકા સાથેના વેપાર સંબંધોને નવી ઊંચાઈએ લઈ જવાની તૈયારી કરી લીધી છે. ભારતે ટ્રમ્પના ‘પારસ્પરિક ટેક્સ’ના પડકારનો સામનો કરવા અને ચીન સાથેની વેપાર સ્પર્ધામાં આગળ વધવા માટે મજબૂત વ્યૂહરચના તૈયાર કરી છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ભારત અમેરિકાથી આયાત થતા કેટલાક ઉત્પાદનો પર ટેરિફ ઘટાડવા અને વ્યાપક વેપાર અને રોકાણ કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવાની દિશામાં પગલાં લઈ રહ્યું છે.
ડુક્કરનું માંસ, તબીબી સાધનો અને લક્ઝરી બાઇક પર કાપની દરખાસ્ત કરે છે
ભારતીય વાણિજ્ય મંત્રાલયના વરિષ્ઠ અધિકારીઓએ સંકેત આપ્યો છે કે ડુક્કરનું માંસ અને ઉચ્ચ સ્તરના તબીબી ઉપકરણો જેવા કેટલાક યુએસ ઉત્પાદનો પરની આયાત જકાત ઘટાડવામાં આવી શકે છે. ભારત હાલમાં ડુક્કરના માંસ પર લગભગ 45% ટેરિફ લાદે છે. આ ઉપરાંત, હાર્લે ડેવિડસન જેવી લક્ઝરી મોટરસાઇકલ અને પેસમેકર જેવા તબીબી ઉપકરણો પર 25% થી 60% ની વચ્ચે ટેરિફ ઘટાડવાની શક્યતા પર વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે.
ઊર્જા અને સંરક્ષણ ખરીદી વધારવાની યોજના
ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રની વેપાર અસંતુલનની ચિંતાઓને હળવી કરવા માટે ભારત અમેરિકા પાસેથી લિક્વિફાઈડ નેચરલ ગેસ (LNG), ક્રૂડ ઓઈલ અને સંરક્ષણ સાધનોની ખરીદી વધારવાની યોજના ધરાવે છે. સરકારી સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર એનર્જીની આયાતમાં વાર્ષિક 5 થી 10 અબજ ડોલરનો વધારો થઈ શકે છે.
ચીનને પડકારવાની તૈયારી
ચીનમાંથી આયાત થતા માલ પર 60% સુધીની ટેરિફ લાદવાની ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની યોજના વચ્ચે, ભારતે પોતાને વૈકલ્પિક ઉત્પાદન કેન્દ્ર તરીકે રજૂ કરવાના પ્રયાસો શરૂ કર્યા છે. નીતિ આયોગના સલાહકાર અરવિંદ વિરમાણીએ તેને ભારત માટે સુવર્ણ તક ગણાવી. તેમણે કહ્યું કે ચીનને બદલે ભારતમાં સંવેદનશીલ ઉત્પાદન એકમો સ્થાપવા અમેરિકા અને ભારત બંને માટે ફાયદાકારક રહેશે.
રોકાણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નવા પગલાં
ભારતે અનેક ક્ષેત્રોમાં રોકાણ વધારવા માટે પગલાં લીધાં છે. આમાં સેમિકન્ડક્ટર, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ, રિન્યુએબલ એનર્જી અને એરક્રાફ્ટ મેઇન્ટેનન્સ મુખ્ય છે. આ ઉપરાંત, વીમા ક્ષેત્રમાં 100% સીધા વિદેશી રોકાણને મંજૂરી આપવા માટે એક પ્રસ્તાવ પણ તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યો છે, જે ભારતમાં અમેરિકન વીમા કંપનીઓને વ્યાપક તકો પ્રદાન કરશે.
વૈશ્વિક કંપનીઓને ભારતની અપીલ
ફેડરેશન ઓફ ઈન્ડિયન એક્સપોર્ટ ઓર્ગેનાઈઝેશન (FIEO)ના ડાયરેક્ટર જનરલ અજય સહાયે જણાવ્યું હતું કે ચીન પર વધતા ટેરિફને કારણે વૈશ્વિક કંપનીઓ માટે ભારત પસંદગીનો વિકલ્પ બની શકે છે. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે ભારતે તેની તૈયારીઓ વધારવી પડશે.
આ વખતે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્ર સાથે વ્યાપક સમજૂતી ભારત-અમેરિકા સંબંધોને નવી દિશા આપશે તેવી અપેક્ષા છે. નિષ્ણાતો માને છે કે “મેક ઇન અમેરિકા” પ્રોગ્રામ હેઠળ, ભારત અમેરિકન કંપનીઓને ઓછા ખર્ચે ઉત્પાદન સુવિધાઓ પ્રદાન કરીને તેમની સપ્લાય ચેનને મજબૂત બનાવવામાં મદદ કરી શકે છે. ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ રાષ્ટ્રપતિ બન્યા તે પહેલા જ ભારતે વેપાર અને રોકાણના ક્ષેત્રમાં મહત્વપૂર્ણ વ્યૂહાત્મક પગલાં લઈને પોતાના ઈરાદા સ્પષ્ટ કરી દીધા છે. આ પગલાં ભારતની આર્થિક સ્થિતિને માત્ર મજબૂત બનાવશે જ નહીં, પરંતુ વૈશ્વિક બિઝનેસ મેપ પર ભારતને અગ્રણી ભૂમિકામાં સ્થાપિત કરશે.