World News: સમગ્ર વિશ્વમાં હથિયારોની ખરીદી અને સંરક્ષણ બજેટમાં અભૂતપૂર્વ વધારો થયો છે. સ્ટોકહોમ ઇન્ટરનેશનલ પીસ રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ (SIPRI)ના રિપોર્ટમાં આ માહિતી સામે આવી છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે 2023માં વૈશ્વિક સૈન્ય ખર્ચમાં એક દાયકામાં સૌથી ઝડપી વધારો જોવા મળ્યો હતો અને આ ખર્ચ ગયા વર્ષે $2.4 ટ્રિલિયનની નવી ટોચે પહોંચ્યો હતો. સૈન્ય ખર્ચમાં આ વધારો વિશ્વના ઘણા ભાગોમાં ચાલી રહેલા યુદ્ધો અને વધતા જતા ભૌગોલિક રાજકીય તણાવને કારણે છે, જેની અસર વિશ્વ પર પડી રહી છે. 2009 પછી આ પ્રથમ વખત છે જ્યારે તમામ પાંચ ભૌગોલિક પ્રદેશોમાં લશ્કરી ખર્ચમાં આટલો ઉછાળો જોવા મળ્યો છે.
SIPRI ના વરિષ્ઠ સંશોધક નાન ટિયાને જણાવ્યું હતું કે કુલ લશ્કરી ખર્ચ સર્વકાલીન ઉચ્ચ સ્તરે છે અને 2009 પછી પ્રથમ વખત તમામ પાંચ ભૌગોલિક પ્રદેશોમાં ખર્ચમાં વધારો જોવા મળ્યો છે. આ વૈશ્વિક વલણ વિશ્વમાં શાંતિ અને સલામતી અંગેની વધતી જતી ચિંતાઓને રેખાંકિત કરે છે, જે કોઈપણ ક્ષેત્રમાં સુધારણાના સંકેતો દેખાતું નથી. યુરોપમાં, ખાસ કરીને યુક્રેનમાં ચાલી રહેલા યુદ્ધને કારણે યુક્રેન, રશિયા અને અન્ય યુરોપિયન દેશોના લશ્કરી ખર્ચમાં વધારો થયો છે. રશિયાનું લશ્કરી બજેટ 24 ટકા વધીને 109 અબજ ડોલર થયું છે. યુક્રેનનો સૈન્ય ખર્ચ પણ 51 ટકા વધીને $64.8 બિલિયન થયો છે. પશ્ચિમ એશિયા અને એશિયામાં પણ નોંધપાત્ર વૃદ્ધિ જોવા મળી હતી. સુરક્ષા પડકારોને કારણે ઈઝરાયેલે તેના ખર્ચમાં 24 ટકાનો વધારો કર્યો છે, જ્યારે સાઉદી અરેબિયા, આ ક્ષેત્રનો સૌથી મોટો ખર્ચ કરનાર, તેના બજેટમાં 4.3 ટકાનો વધારો થયો છે.
ચીને ફરી લશ્કરી ખર્ચ વધાર્યો, ચોથા નંબરે ભારત
એશિયામાં ચીનના સૈન્ય નિર્માણ અંગેના તણાવને કારણે તેના પડોશીઓ દ્વારા ખર્ચમાં વધારો થયો છે. જાપાન અને તાઈવાન બંનેએ તેમના સૈન્ય બજેટમાં 11 ટકાનો વધારો કર્યો છે. યુએસ $916 બિલિયનના ખર્ચ સાથે સૌથી મોટો વૈશ્વિક ખર્ચ કરનાર છે, જે ગયા વર્ષ કરતાં 2.3 ટકાનો વધારો છે. અમેરિકા પછી ચીને પોતાની સેના અને હથિયારો પર સૌથી વધુ ખર્ચ કર્યો છે. ચીને સતત 29મા વર્ષે પોતાના સૈન્ય ખર્ચમાં વધારો કર્યો છે. ચીને આ વર્ષે સૈન્ય ખર્ચમાં 6%નો વધારો કરીને 296 અબજ ડોલર કર્યો છે. અમેરિકા અને ચીન પછી 2023માં સૌથી વધુ સૈન્ય ખર્ચ કરનારા દેશોમાં રશિયા ત્રીજા સ્થાને, ભારત ચોથા સ્થાને અને સાઉદી અરેબિયા પાંચમા સ્થાને છે.
સૈન્ય ખર્ચ અંગેના ભાવિ દૃષ્ટિકોણ અંગે રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે યુક્રેનમાં યુદ્ધ હજુ સમાપ્ત થતું જણાતું નથી. ગાઝા અને એશિયામાં ચાલી રહેલા તણાવને કારણે આગામી વર્ષોમાં સૈન્ય ખર્ચમાં વધારો કરવાનો ટ્રેન્ડ ચાલુ રહેવાની શક્યતા છે. આ અપેક્ષા ચાલુ વૈશ્વિક સૈન્ય વૃદ્ધિ માટે મંચ સુયોજિત કરે છે કારણ કે દેશો અસ્થિરતાના ચહેરામાં તેમની પોતાની સુરક્ષાને પ્રાથમિકતા આપે છે.
