Bhanu Saptami Vrat Katha 2024 :જો કૃષ્ણ પક્ષ અને શુક્લ પક્ષની સપ્તમી રવિવારે આવે તો તેને ભાનુ સપ્તમી કહેવામાં આવે છે. શાસ્ત્રોમાં ભાનુ સપ્તમીને અર્ક સપ્તમી, આરોગ્ય સપ્તમી, સૂર્યરથ સપ્તમી અને અચલા સપ્તમી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર જે લોકો આ વ્રત રાખે છે તેઓ જીવનભર ક્યારેય જીવલેણ રોગોનો શિકાર થતા નથી. વ્રત દરમિયાન ભાનુ સપ્તમીની કથા વાંચવા અને સાંભળવાથી વ્યક્તિને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે અને તેની તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે.
ભાનુ સપ્તમી વ્રત કથા
પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, ધર્મરાજા યુધિષ્ઠિરે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણને પૂછ્યું કે કળિયુગમાં સંતાન પ્રાપ્તિ માટે સ્ત્રીઓ કયા વ્રત અને પૂજા કરશે. ત્યારે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ તેમને એક વાર્તા કહી.
શ્રી કૃષ્ણએ કથા સંભળાવી
પ્રાચીન સમયમાં ઈન્દુમતી નામની એક વેશ્યા રહેતી હતી. વેશ્યાવૃત્તિ સાથે સંકળાયેલા હોવાને કારણે, તેણીએ તેના જીવનમાં કોઈ ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ કરી ન હતી. એક દિવસ તેણે ઋષિ વશિષ્ઠને પૂછ્યું – ઋષિ શ્રેષ્ઠ! મેં આજ સુધી મારા જીવનમાં કોઈ પુણ્યનું કાર્ય કર્યું નથી, પણ હું ઈચ્છું છું કે મૃત્યુ પછી મને મોક્ષ મળે! જો મારા માટે, વેશ્યા, મોક્ષ મેળવવાનો કોઈ માર્ગ હોય, તો કૃપા કરીને મને તે માર્ગ જણાવો.
ઋષિએ મોક્ષ મેળવવાનો ઉપાય જણાવ્યો
ઈન્દુમતીની આ વિનંતી સાંભળીને ઋષિ વશિષ્ઠે ભાનુ સપ્તમીનું મહત્વ સમજાવ્યું અને કહ્યું – એક જ વ્રત છે જે સ્ત્રીઓને સુખ, સૌભાગ્ય, સૌંદર્ય અને મોક્ષ પ્રદાન કરે છે, ભાનુ સપ્તમી અથવા અચલા સપ્તમી. જે સ્ત્રી આ સપ્તમી તિથિ પર વ્રત રાખે છે અને વિધિ-વિધાન અનુસાર સૂર્યદેવની પૂજા કરે છે, તેને પોતાની ઈચ્છા મુજબનું પુણ્ય ફળ મળે છે.
ઉપવાસ અને ઉપાસના દ્વારા મોક્ષ પ્રાપ્ત થાય છે
વશિષ્ઠજીએ આગળ કહ્યું- જો તમારે આ જીવન પછી મોક્ષ મેળવવો હોય તો તમારે આ વ્રતનું પાલન કરવું જોઈએ અને સાચા હૃદયથી પૂજા કરવી જોઈએ. તેનાથી તમારી ઈચ્છા પૂરી થશે. વશિષ્ઠ ઋષિ પાસેથી ભાનુ સપ્તમીનું મહાત્મ્ય સાંભળીને ઈન્દુમતિએ આ વ્રત રાખ્યું હતું, જેના પરિણામે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપીને તેને જન્મ-મરણના ચક્રમાંથી મુક્તિ મળી હતી અને ઈન્દુમતીને સ્વર્ગમાં અપ્સરાઓની નાયિકા બનાવવામાં આવી હતી. આ માન્યતાના આધારે આજે પણ લોકો આ વ્રત પૂરી ભક્તિ સાથે રાખે છે.
