ભારતના રસ્તાઓ પર સ્કૂટરની ગતિ ફરી વધી ગઈ છે. થોડા વર્ષો પહેલા સુધી આપણા ઘરોમાં ખાસ સ્થાન ધરાવતા સ્કૂટર્સ હવે નવા જોશ સાથે પાછા આવી રહ્યા છે. ક્યારેક પરિવારના દરેક સભ્ય માટે મુસાફરીનો સાથી તો ક્યારેક કોલેજ જનારા યુવાનો માટે સ્ટાઇલ સ્ટેટમેન્ટ, સ્કૂટર હંમેશા એક ખાસ મહત્વ ધરાવે છે. હવે ફરી એકવાર વધતા શહેરીકરણ, નવી ટેકનોલોજી અને ઇલેક્ટ્રિક સ્કૂટરની વધતી માંગને કારણે, સ્કૂટરનું વેચાણ જૂના રેકોર્ડ તોડવાની આરે છે. શું આનાથી ટુ-વ્હીલર માર્કેટમાં કોઈ નવો ફેરફાર આવશે?
સ્કૂટરના વેચાણમાં જબરદસ્ત ઉછાળો
ભારતમાં સ્કૂટરનું વેચાણ ફરી એકવાર પાછલા સ્તરોને વટાવી જવાની તૈયારીમાં છે અને મોટરસાયકલ કરતા ત્રણ ગણી ઝડપથી વધી રહ્યું છે. નાણાકીય વર્ષ 2024-25 ના પ્રથમ 11 મહિના (એપ્રિલથી ફેબ્રુઆરી) માં સ્કૂટરનું વેચાણ 16.6% વધીને લગભગ 6.3 મિલિયન યુનિટ સુધી પહોંચ્યું છે. નિષ્ણાતો માને છે કે આ આંકડો મહામારી પહેલાના 6.7 મિલિયન યુનિટના રેકોર્ડને વટાવી શકે છે. તે જ સમયે, મોટરસાઇકલનું વેચાણ માત્ર 5% વધીને 11.2 મિલિયન યુનિટ થયું, જે આ શ્રેણીમાં સુસ્તી દર્શાવે છે.
નવા લોન્ચ અને ઇલેક્ટ્રિક સ્કૂટર્સના કારણે માંગમાં વધારો થયો
નવા લોન્ચ અને ઇલેક્ટ્રિક સ્કૂટર્સના કારણે માંગમાં વધારો થયોનિષ્ણાતોના મતે, સ્કૂટરમાં આ તેજી પાછળ ઘણા કારણો છે, જેમાંથી મુખ્ય કારણો નવા લોન્ચ, ડિસ્કાઉન્ટમાં વધારો અને ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની માંગમાં વધારો છે. બજાર વિશ્લેષકોના મતે, નાણાકીય વર્ષ 2025 માં સ્કૂટરનું વેચાણ 7 મિલિયન યુનિટ સુધી પહોંચી શકે છે. તે જ સમયે, મોટરસાઇકલ સેગમેન્ટમાં માંગમાં ઘટાડો થયો છે, ખાસ કરીને એન્ટ્રી-લેવલ મોટરસાઇકલના વેચાણને નાણાકીય પડકારોથી અસર થઈ છે. છેલ્લા બે વર્ષમાં મોટરસાઇકલ બજારનો કુલ હિસ્સો 63.1% થી ઘટીને 60.7% થયો છે.
ઇલેક્ટ્રિક સ્કૂટર્સને પ્રોત્સાહન મળી રહ્યું છે
ઇલેક્ટ્રિક સ્કૂટરની માંગ ઝડપથી વધી રહી છે. OLA ઇલેક્ટ્રિક, બજાજ ઓટો, TVS મોટર અને એથર એનર્જી જેવી કંપનીઓએ નવા સ્કૂટર લોન્ચ કર્યા છે, જેનાથી બજારમાં હલચલ મચી ગઈ છે. ૨૦૨૪ માં કુલ ૧.૧૫ મિલિયન (૧૧.૫ લાખ) ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર્સ વેચાયા હતા, જે કુલ ટુ-વ્હીલર બજારના ૬.૩% હિસ્સો ધરાવે છે. સરકારની ‘પીએમ ઈ-ડ્રાઈવ’ યોજના હેઠળ 10,000 રૂપિયા સુધીની સબસિડીને કારણે લોકો વધુ ઇલેક્ટ્રિક સ્કૂટર ખરીદી રહ્યા છે.
TVS એ સ્કૂટર માર્કેટમાં મજબૂત પકડ બનાવી છે
ટીવીએસ મોટરે સ્કૂટરના વેચાણમાં જબરદસ્ત પ્રગતિ કરી છે. એપ્રિલ અને ફેબ્રુઆરી વચ્ચે તેના વેચાણમાં 23%નો વધારો થયો, જ્યારે માર્કેટ લીડર હોન્ડા (HMSI)નો વિકાસ ફક્ત 12% રહ્યો. ખાસ કરીને ટીવીએસનું નવું મોડેલ જ્યુપિટર 110 લોકોને ખૂબ ગમ્યું, જેનાથી કંપનીને મોટો ફાયદો થયો. બીજી તરફ, ફેબ્રુઆરી 2025માં હોન્ડા એક્ટિવાના વેચાણમાં 13%નો ઘટાડો થયો હતો. નિષ્ણાતો કહે છે કે સ્કૂટરની આ વધતી માંગ ભવિષ્યમાં પણ ચાલુ રહી શકે છે, જેના કારણે ટુ-વ્હીલર માર્કેટમાં મોટા ફેરફારો થઈ શકે છે.
