ITR Filling Process : આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરતી વખતે ITR ફોર્મ જરૂરી છે, કયું ફોર્મ તમારા માટે યોગ્ય રહેશે?

કરદાતાએ ITR ફોર્મ 1 અને ITR ફોર્મ 2 વચ્ચેનો તફાવત જાણવો જોઈએ. વાસ્તવમાં, ITR ફોર્મ આવક અને ટેક્સ સ્લેબ અનુસાર પસંદ કરવામાં આવે છે. આવકવેરામાં કુલ 6 પ્રકારના ITR ફોર્મ ભરવામાં આવે છે, પરંતુ ITR ફોર્મમાં ITR1, ITR2, ITR3 અને ITR4 ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.

આવો, ચાલો જાણીએ કે કયા કરદાતાએ કયું ITR ફોર્મ ભરવું જોઈએ.

ITR ફોર્મ-1

ITR ફોર્મ-1 ખૂબ જ સરળ ફોર્મ છે. મોટાભાગના પગારદાર વ્યક્તિઓ રિટર્ન ફાઈલ કરવા માટે આ ફોર્મનો ઉપયોગ કરે છે. ITR ફોર્મ-1 નો ઉપયોગ તે કરદાતાઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે જેમની આવકનો સ્ત્રોત પગાર, પેન્શન, ઘરની સંપત્તિ અને અન્ય કોઈપણ સ્ત્રોત છે.

એક વાત ધ્યાનમાં રાખવા જેવી છે કે જે કરદાતાઓનો પગાર 50 લાખ રૂપિયાથી વધુ છે તેઓ ITR ફોર્મ-1નો ઉપયોગ કરી શકતા નથી. તે જ સમયે, જો કૃષિ આવક રૂ. 5 હજારથી વધુ હોય તો પણ ફોર્મ-1નો ઉપયોગ કરી શકાતો નથી.

ITR ફોર્મ-2

50 લાખથી વધુ આવક ધરાવતા કરદાતાઓ ITR ફોર્મ-2 ભરે છે. આ ફોર્મનો ઉપયોગ કરદાતાઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે જેમણે અનલિસ્ટેડ ઇક્વિટી શેર્સમાં રોકાણ કર્યું છે અથવા જેમની આવક મૂડી લાભોમાંથી આવે છે.

જો કરદાતાની મિલકત સંપત્તિ, વિદેશી સંપત્તિમાંથી આવક હોય તો પણ તે આ ફોર્મનો ઉપયોગ કરશે. તમને જણાવી દઈએ કે ઘણા પગારદાર વ્યક્તિઓ અને પેન્શનર કરદાતાઓ પણ આ ફોર્મનો ઉપયોગ કરે છે.

ITR ફોર્મ-3

ITR ફોર્મ-3 નો ઉપયોગ ફક્ત તે કરદાતાઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે જેઓ વ્યવસાય અથવા અન્ય કોઈપણ વ્યવસાયથી કમાય છે. જો તમે નાનો વ્યવસાય પણ ચલાવો છો તો તમારે ITR ફોર્મ-3 નો ઉપયોગ કરવો પડશે. આ સિવાય ફ્રીલાન્સરે ITR ફોર્મ-3 પણ ભરવું પડશે.

ITR ફોર્મ-4

ITR ફોર્મ-4નો ઉપયોગ એવા બિઝનેસમેન દ્વારા કરવામાં આવે છે જેની આવક 50 લાખથી 2 કરોડ રૂપિયા સુધીની હોય છે. ITR ફોર્મ-4 પણ ખૂબ જ પ્રખ્યાત ફોર્મ માનવામાં આવે છે.

જો ખોટું ITR ફોર્મ ભરાશે તો શું થશે?

હવે સવાલ એ થાય છે કે જો તમે ભૂલથી ખોટું ITR ફોર્મ ભરી દો તો શું થશે? જો ITR ફોર્મ 1 ને બદલે ITR ફોર્મ 2 પર રિટર્ન ફાઇલ કરવામાં આવે છે, તો પ્રથમ રિટર્ન ફાઇલ કરવાનું કાર્ય પૂર્ણ થશે નહીં.

એવું પણ શક્ય છે કે આવકવેરા વિભાગ તરફથી IT નોટિસ આવે. આ કારણોસર, ટેક્સ નિષ્ણાતો પણ સલાહ આપે છે કે વ્યક્તિએ હંમેશા યોગ્ય ITR ફોર્મ પસંદ કરવું જોઈએ.