પ્રયાગરાજમાં સંગમ નદીના કિનારે વિશ્વના સૌથી મોટા માનવ મેળાવડા મહાકુંભમાં 66 કરોડથી વધુ ભક્તોએ સંગમમાં પવિત્ર ડૂબકી લગાવી. ૪૦૦૦ હેક્ટરમાં ફેલાયેલા અને ૨૫ સેક્ટરમાં વિભાજિત મહાકુંભ નગરમાં, સરેરાશ ૧ કરોડથી વધુ ભક્તો દરરોજ સંગમ કિનારાની મુલાકાત લેતા હતા. આવી સ્થિતિમાં, ઉત્તર પ્રદેશ ફાયર વિભાગે, તેના આધુનિક સાધનો અને તત્પરતા સાથે, મહાકુંભ જેવા મેગા ઇવેન્ટમાં આગની દુર્ઘટનાઓ પર કોઈ પણ જાનહાનિ વિના કાબુ મેળવ્યો.
આ ઉપરાંત ૧૬.૫ કરોડ રૂપિયાથી વધુનું નાણાકીય નુકસાન પણ બચી ગયું. મહાકુંભ દરમિયાન કુલ ૧૮૫ આગની ઘટનાઓ બની હતી, જેમાં બે ડઝન મોટી આગની ઘટનાઓનો સમાવેશ થાય છે. સરેરાશ, દરરોજ ચાર સ્થળોએ આગ લાગતી હતી, જેને ફાયર બ્રિગેડના કર્મચારીઓએ તેમની તત્પરતાથી કાબુમાં લીધી હતી. સીએમ યોગીના સુરક્ષિત મહાકુંભના વિઝનને સાકાર કરવામાં ફાયર કર્મચારીઓની સક્રિયતાએ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી.
24 આગ અકસ્માતોની સ્થિતિ ગંભીર હતી
યુપી ફાયર વિભાગના મહાકુંભના સીએફઓ પ્રમોદ શર્માએ જણાવ્યું હતું કે ૧૮૫ આગ અકસ્માતોમાંથી ૨૪ ગંભીર હતા જેમાં કેટલાક તંબુ અને ટેન્ટને કાબુમાં લેવાનો પ્રયાસ કરતી વખતે બળી ગયા હતા પરંતુ કોઈ જાનહાનિ થઈ નથી. જ્યારે લગભગ ૮૬ છૂટાછવાયા આગના અકસ્માતો પણ બન્યા હતા જેને સરળતાથી કાબુમાં લેવામાં આવ્યા હતા.
તેમણે કહ્યું કે મહાકુંભ દરમિયાન સૌથી મોટી આગ દુર્ઘટના 19 જાન્યુઆરીએ મેળાના સેક્ટર-19માં સિલિન્ડર વિસ્ફોટને કારણે બની હતી, પરંતુ તેમાં પણ વિભાગે સંપૂર્ણ સતર્કતા સાથે તમામ ભક્તો અને કલ્પવાસીઓને બચાવીને શક્ય તેટલા ઓછા સમયમાં તેને નિયંત્રિત કરી હતી. મહાકુંભ દરમિયાન આશરે ૧૬.૫ કરોડ રૂપિયાનું નાણાકીય નુકસાન સીધું ટાળવામાં આવ્યું હતું. આ સાથે, આઠથી નવ પ્રાણીઓને પણ આગમાં ફસાતા બચાવવામાં સફળતાપૂર્વક મદદ મળી.
25 સેક્ટરમાં ફાયર સ્ટેશન બનાવવામાં આવ્યા હતા
સલામત મહાકુંભની વિભાવનાને ધ્યાનમાં રાખીને, મેળા વિસ્તારના 25 સેક્ટરમાં 50 ફાયર સ્ટેશન અને 20 ફાયર પોસ્ટ સ્થાપિત કરવામાં આવી હતી. મેળા દરમિયાન, દરેક સેક્ટરમાં 2,200 તાલીમ પામેલા અગ્નિશામક કર્મચારીઓને તૈનાત કરવામાં આવ્યા હતા. ફાયર વિભાગના સીએફઓ પ્રમોદ શર્માએ જણાવ્યું હતું કે મહાકુંભ માટે 351 ફાયર ફાઇટીંગ વાહનો સહિત અત્યાધુનિક અગ્નિશામક ઉપકરણોની પણ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી હતી.
આ સાથે, તેમાં વિડીયો અને થર્મલ ઇમેજિંગ કેમેરાથી સજ્જ 4 આર્ટિક્યુલેટિંગ વોટર ટાવર, ક્વિક રિસ્પોન્સ વાહનો, ઓલ-ટેરેન વાહનો (ATV), અગ્નિશામક રોબોટ્સ અને ફાયર મિસ્ટ બાઇકનો સમાવેશ થાય છે. હાઉસબોટ અને પોન્ટૂન પુલ પર આગ ઓલવવા માટે નદીના પાણીનો ઉપયોગ કરી શકે તેવી ફાયર બોટનો પણ ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આનું પરિણામ એ આવ્યું કે મહાકુંભના આ વિશાળ કાર્યક્રમ દરમિયાન બનેલી આગની દુર્ઘટનાઓ પછી પણ, ફાયર વિભાગ કોઈ પણ જાનહાનિ વિના બચાવ કામગીરી હાથ ધરવામાં સફળ રહ્યું.
