જાહેર કરી ગાઈડલાઈન.વિદ્યાર્થીઓના વધતા આપઘાતના કિસ્સામાં ગંભીર બની સરકાર.રાજ્ય સરકારે કોલેજ અને યુનિવર્સિટીઓને આપ્યા નિર્દેશ મેન્ટલ હેલ્થ પોલિસી લાગુ કરવા સરકારે આપ્યા નિર્દેશ.વિદ્યાર્થીઓમાં હવે આપઘાતના કિસ્સા સતત વધી રહ્યાં છે. ત્યારે વિદ્યાર્થીઓ ના વધતા આત્મહત્યાના કિસ્સાને લઈને ગુજરાત સરકારે કોલેજાે અને યુનિવર્સિટીઓ માટે દિશા નિર્દેશ જાહેર કર્યા છે. ગુજરાત સરકાર દ્વારા કોલેજાે અને યુનિવર્સિટીઓ માટે મહત્વપૂર્ણ સમાચાર આવ્યા છે. સરકાર વિદ્યાર્થીઓના આત્મહત્યાના કિસ્સાઓને લઈને ગંભીર બની છે. તેથી રાજ્યમાં તમામ યુનિવર્સિટીઓ તથા કોલેજાે માં મેન્ટલ હેલ્થ પોલિસી લાગુ કરવાની સૂચના જાહેર કરાઈ છે. જેમાં વિદ્યાર્થીઓના કાઉન્સિલિંગ કરવા પણ સૂચના અપાઈ.
કોલેજ તથા યુનિવર્સિટીઓ પ્રતિ ૧૦૦ વિદ્યાર્થી એક કાઉન્સિલર રાખવા પડશે. ખાનગી કોચિંગ ઈન્સ્ટિટ્યુટમાં વિદ્યાર્થીઓને પર્ફોર્મન્સના આધારે અલગ રાખવાની પદ્ધતિ નહીં કરી શકાય. વિગતવાર ગાઈડલાઈન સાથે તમામ યુનિવર્સિટીઓ, કોલેજ તથા ખાનગી ઈન્સ્ટિટ્યુટને સૂચના અપાઈ. આ માટે શિક્ષણ વિભાગ દ્વારા વિગતવાર ગાઈડલાઈન બહાર પડાઈ છે. જે નીચે મુજબ છે.
અમલીકરણ માટેની માર્ગદર્શિકા:
સમાન માનસિક સ્વાસ્થ્ય નીતિ: બધી સંસ્થાઓ UMMEED ડ્રાફ્ટ માર્ગદર્શિકા, MANODARPAN પહેલ અને રાષ્ટ્રીય આત્મહત્યા નિવારણ વ્યૂહરચના સાથે સુસંગત એક સમાન રાજ્ય-સ્તરીય માનસિક સ્વાસ્થ્ય નીતિ લાગુ કરશે.
કાઉન્સિલરની નિમણૂંક અને તાલીમ: બધી સંસ્થાઓ બાળ અને કિશોર માનસિક સ્વાસ્થ્યમાં તાલીમ પામેલા ઓછામાં ઓછા એક લાયક કાઉન્સિલર, મનોવિજ્ઞાની અથવા સામાજિક કાર્યકરની નિમણૂંક કરશે. ૧૦૦ થી ઓછા વિદ્યાર્થીઓ ધરાવતી સંસ્થાઓએ બાહ્ય માનસિક સ્વાસ્થ્ય વ્યાવસાયિકો સાથે ઔપચારિક રેફરલ વ્યવસ્થા સ્થાપિત કરવીવિદ્યાર્થી દીઠ કાઉન્સેલરનું પ્રમાણ: સંસ્થાઓએ ૧૦૦ વિદ્યાર્થીઓ દીઠ ઓછામાં ઓછો એક કાઉન્સિલરનું પ્રમાણ જાળવવું પડશે. માર્ગદર્શન પ્રણાલીઓ સતત, અનૌપચારિક અને ગુપ્ત સહાય સુનિશ્ચિત કરશે, ખાસ કરીને પરીક્ષાઓ અને શૈક્ષણિક સંક્રમણો દરમિયાન.
વિદ્યાર્થીઓનું અલગીકરણ નહીં: કોચિંગ સંસ્થાઓ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ શૈક્ષણિક પ્રદર્શનના આધારે વિદ્યાર્થીઓને અલગ પાડવામાં નહિ આવે. તેમને જાહેરમાં અપમાનિત કરશે નહીં અથવા અવાસ્તવિક શૈક્ષણિક અપેક્ષાઓ સેટ કરશે નહીં.
તાત્કાલિક રેફરલ પ્રોટોકોલ : સંસ્થાઓ માનસિક સ્વાસ્થ્ય સેવાઓ અને નજીકની હોસ્પિટલોમાં તાત્કાલિક રેફરલ માટે લેખિત પ્રક્રિયાઓ સ્થાપિત કરશે. આત્મહત્યા નિવારણ હેલ્પલાઇન્સ (ટેલિ-માનસ સહિત) છાત્રાલયો, વર્ગખંડો, સામાન્ય વિસ્તારો અને સંસ્થાની વેબસાઇટ્સ પર મુખ્ય રીતે પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે.
ફરજિયાત તાલીમ – વર્ષમાં બે વાર: સંસ્થાઓએ ખાતરી કરવી જાેઈએ કે શિક્ષણ અને શિક્ષણ સિવાયના કર્મચારીઓને વર્ષમાં ઓછામાં ઓછા બે વાર મનોવૈજ્ઞાનિક પ્રાથમિક સારવાર, ચેતવણી ચિહ્નોની ઓળખ, સ્વ-નુકસાન પ્રત્યે પ્રતિભાવ અને લાઇસન્સ પ્રાપ્ત માનસિક સ્વાસ્થ્ય નિષ્ણાતો દ્વારા રેફરલ પ્રક્રિયાઓમાં ફરજિયાત તાલીમ મળે.
તમામ સ્ટાફ માટે સમાવિષ્ટ વર્તણૂકીય તાલીમ: સ્ટાફ સભ્યોને સંવેદનશીલ, સમાવિષ્ટ અને બિન-ભેદભાવપૂર્ણ રીતે વિદ્યાર્થીઓને ટેકો આપવા માટે સંવેદનશીલ બનાવવામાં આવશે. ખાસ કરીને SC, ST, OBC, EWS, LGBTQ+ સમુદાયો, અપંગ વિદ્યાર્થીઓ, આઘાતથી બચી ગયેલા, શોકગ્રસ્ત વિદ્યાર્થીઓ, અગાઉ આત્મહત્યાના પ્રયાસો કરનારા વિદ્યાર્થીઓ અને હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા વિદ્યાર્થીઓ.
ગુપ્ત રિપોર્ટિંગ અને નિવારણ પદ્ધતિઓ: સંસ્થાઓ જાતિ, વર્ગ, લિંગ, જાતીય અભિગમ, અપંગતા, ધર્મ અથવા વંશીયતાના આધારે જાતીય સતામણી, રેગિંગ, ગુંડાગીરી અને ભેદભાવના કેસોની જાણ કરવા અને તેને ઉકેલવા માટે મજબૂત, ગુપ્ત અને સરળતાથી સુલભ સિસ્ટમો સ્થાપિત કરશે. વિદ્યાર્થીની શારીરિક અને માનસિક સલામતીને પ્રાથમિકતા આપતા તાત્કાલિક મનોસામાજિક સહાય પૂરી પાડવામાં આવશે. ફરિયાદીઓ સામે કોઈ બદલો લેવાનો પ્રયાસ સહન કરવામાં આવશે નહીં.
માતાપિતા પ્રત્યે સંવેદનશીલતા કાર્યક્રમો: સંસ્થાઓ માતાપિતા અને વાલીઓ માટે શારીરિક અને ઓનલાઇન માધ્યમો દ્વારા નિયમિત જાગૃતિ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરશે જેથી તેઓ માનસિક સ્વાસ્થ્યની ચિંતાઓ ઓળખી શકે, શૈક્ષણિક દબાણ સમજી શકે અને તેમના બાળકોને સહાનુભૂતિપૂર્વક ટેકો આપી શકે. માનસિક સ્વાસ્થ્ય સાક્ષરતા અને જીવન કૌશલ્ય શિક્ષણને વિદ્યાર્થી અભિગમ અને અભ્યાસેતર પ્રવૃત્તિઓમાં સંકલિત કરવામાં આવશે.
દસ્તાવેજીકરણ અને વાર્ષિક અહેવાલ: સંસ્થાઓ અનામી રેકોર્ડ જાળવી રાખશે અને જરૂર પડે ત્યારે માનસિક સ્વાસ્થ્ય હસ્તક્ષેપો, રેફરલ્સ, તાલીમ કાર્યક્રમો અને સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓ પર નિયમનકારી અધિકારીઓને વાર્ષિક અહેવાલ સબમિટ કરશે.
અભ્યાસ ઈત્તર પ્રવૃત્તિઓનો પ્રચાર: વિદ્યાર્થીઓના સર્વાંગી વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા અને શૈક્ષણિક તણાવ ઘટાડવા માટે રાજ્ય-સ્તરીય કાર્યક્રમો જેમ કે SCOPE, ફિનિશિંગ સ્કૂલ, ખેલ મહાકુંભ, સપ્તધારા, NSS અને અન્ય સહિત અભ્યાસેતર પ્રવૃત્તિઓને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવશે.
કારકિર્દી પરામર્શ સેવાઓ: કોચિંગ સેન્ટરો અને તાલીમ સંસ્થાઓ સહિતની સંસ્થાઓ, વિદ્યાર્થીઓ અને વાલીઓને લાયક સલાહકારો દ્વારા નિયમિત કારકિર્દી પરામર્શ સેવાઓ પૂરી પાડશે. જેથી સારી રીતે જાણકાર, રસ-આધારિત કારકિર્દી પસંદગીઓને પ્રોત્સાહન મળે અને શૈક્ષણિક ચિંતા ઓછી થાય.
રહેણાંક સંસ્થાઓમાં નિવારક પગલાં: છાત્રાલયો અને રહેણાંક સુવિધાઓ ખાતરી કરશે કે કેમ્પસ પજવણી, ગુંડાગીરી, હાનિકારક પદાર્થો અને જાેખમી વાતાવરણથી મુક્ત રહે. આવેગજન્ય સ્વ-નુકસાન વર્તન ઘટાડવા માટે ચેડા-પ્રતિરોધક છત પંખા અને છત અને બાલ્કનીમાં પ્રતિબંધિત પ્રવેશ જેવા સલામતી પગલાં અમલમાં મૂકવામાં આવશે.
