‘ભારત’ બ્લોકનો જગદીપ ધનખડ સામે અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ, વિપક્ષ પાસે આગળ ક્યાં વિકલ્પો છે?

સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર આ નોટિસમાં 70 સાંસદોના હસ્તાક્ષર છે. ઉપરાષ્ટ્રપતિ વિરુદ્ધ પ્રસ્તાવ લાવવા માટે ઓછામાં ઓછા 50 સાંસદોની સહી જરૂરી છે. નોટિસ પર કોંગ્રેસ, RJD, TMC, CPI, CPI-M, JMM, AAP, DMK સહિત ઘણી પાર્ટીઓના સાંસદોએ હસ્તાક્ષર કર્યા છે. વિપક્ષી જૂથના મતે ધનખર તેમના સાંસદોની સતત અવગણના કરે છે. કોંગ્રેસના સાંસદ જયરામ રમેશની એક પોસ્ટ પણ સામે આવી છે. તેણે X (અગાઉનું ટ્વિટર) પર લખ્યું કે ઈન્ડિયા બ્લોક પાસે રાજ્યસભાના અધ્યક્ષ વિરુદ્ધ ઔપચારિક રીતે અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવવા સિવાય કોઈ વિકલ્પ નથી.

સવાલ એ થાય છે કે શું રાષ્ટ્રપતિને હટાવી શકાય છે, વિપક્ષ પાસે શું વિકલ્પો ઉપલબ્ધ છે? સંસદીય પ્રણાલીમાં ઉપરાષ્ટ્રપતિની મહત્વની ભૂમિકા હોય છે. તેઓ રાજ્યસભાના હોદ્દેદાર અધ્યક્ષ છે. જ્યારે ઉપપ્રમુખને તેમના પદ પરથી દૂર કરવામાં આવે ત્યારે જ અધ્યક્ષ તેમના પદ પરથી રાજીનામું આપી શકે છે. કલમ 67B હેઠળ અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવી શકાય છે. આ મુજબ, જો રાજ્યસભામાં ઉપરાષ્ટ્રપતિ વિરુદ્ધ અસરકારક બહુમતી મળે છે, તો લોકસભામાં તેમની વિરુદ્ધ સાદી બહુમતીથી સર્વસંમતિ બનાવવી જરૂરી છે. આ પછી તેઓ દૂર કરી શકાય છે.

14 દિવસની સૂચના આવશ્યક છે

હટાવવાની દરખાસ્ત દાખલ કરવા માટે, ઓછામાં ઓછા 14 દિવસ અગાઉ નોટિસ જારી કરવાની રહેશે. પ્રસ્તાવ રજૂ થયા બાદ તેના પર ઉપલા ગૃહમાં ચર્ચા અને મતદાનની જરૂર પડે છે. વર્તમાન પરિસ્થિતિમાં વિપક્ષ પાસે જરૂરી બહુમતીનો અભાવ છે. રાજ્યસભામાં 234 સાંસદો છે. ભાજપના 96, જ્યારે NDA પાસે 113 સાંસદો છે. 6 સાંસદો નોમિનેટ કરવામાં આવ્યા છે, જે સરકારને સમર્થન આપશે તેવું માની શકાય. આ સ્થિતિમાં એનડીએ 119 નંબર એકત્રિત કરે છે. જાદુઈ આંકડો હાલમાં 117 છે. આ મુજબ એનડીએ પાસે બહુમતી કરતા બે સાંસદો વધુ છે. જો ઈન્ડિયા એલાયન્સ સાથે આવે તો તેના સાંસદોની સંખ્યા 90 થઈ જશે.