હિન્દુ ધર્મમાં પૂર્ણિમા તિથિનું વિશેષ મહત્વ છે. પરંતુ હિંદુ ધર્મમાં કારતક મહિનામાં આવતી પૂર્ણિમાને ખૂબ જ પવિત્ર અને વિશેષ માનવામાં આવે છે. દેવ દિવાળી પણ કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. દેવ દિવાળીને દેવતાઓની દિવાળી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. એવી માન્યતા છે કે કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે ભગવાન શિવે ત્રિપુરાસુર નામના રાક્ષસનો વધ કર્યો હતો. ત્રિપુરાસુરના અંતની ઉજવણી કરવા માટે, દેવતાઓએ સમગ્ર સ્વર્ગને દીવાઓથી પ્રકાશિત કર્યું, જે દિવાળીમાં પરિવર્તિત થયું. તેથી કાર્તિક પૂર્ણિમાને ત્રિપુરી પૂર્ણિમા અથવા ત્રિપુરારી પૂર્ણિમા પણ કહેવામાં આવે છે.
કાર્તિક પૂર્ણિમા વ્રત 2024 ક્યારે છે: પૂર્ણિમા તિથિ 15 નવેમ્બર 2024ના રોજ સવારે 06:19 વાગ્યે શરૂ થશે અને બીજા દિવસે 16 નવેમ્બર 2024ના રોજ સવારે 02:28 વાગ્યા સુધી ચાલુ રહેશે. શુક્રવાર, 15 નવેમ્બર 2024 ના રોજ કારતક પૂર્ણિમા વ્રત રાખવામાં આવશે.
કારતક પૂર્ણિમાના સ્નાન અને દાનનો સમય – કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે સ્નાન અને દાન માટેનો શુભ સમય સવારે 04:58 થી 05:51 સુધીનો રહેશે. આ દિવસે સત્યનારાયણ પૂજાનો શુભ સમય સવારે 06:44 થી 10:45 સુધીનો રહેશે. ચંદ્રોદયનો સમય સાંજે 04:51 છે.
દેવ દિવાળીનો શુભ સમય– દેવ દિવાળીના દિવસે પ્રદોષ કાળ સાંજે 05:10 થી 07:47 સુધી રહેશે.
કાર્તિક પૂર્ણિમા પૂજા સમય
બ્રહ્મ મુહૂર્ત- 04:57 AM થી 05:50 AM
અભિજિત મુહૂર્ત- 11:43 AM થી 12:26 PM
વિજય મુહૂર્ત- બપોરે 01:52 થી 02:35 સુધી
સંધિકાળ મુહૂર્ત- સાંજે 05:26 થી 05:53 સુધી
સાંજે- 05:26 PM થી 06:46 PM
અમૃત કાલ- સાંજે 05:38 થી 07:04 સુધી
કાર્તિક પૂર્ણિમાના દિવસે લક્ષ્મીની પૂજાનું મહત્વઃ- કાર્તિક પૂર્ણિમાના દિવસે લક્ષ્મીની પૂજા કરવી ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે લક્ષ્મીની પૂજા કરવાનો શુભ સમય બપોરે 11:39 થી 12:33 સુધીનો રહેશે.
કાર્તિક પૂર્ણિમા રાહુકાળ અને ભાદ્રાનો સમય – કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે ભાદ્રાની છાયા હોય છે. જ્યોતિષમાં ભદ્રા અને રાહુકાલ પૂજા અને શુભ કાર્યો માટે શુભ માનવામાં આવતા નથી. તેથી, ભદ્રા અને રાહુકાળ દરમિયાન શુભ કાર્યો પર પ્રતિબંધ છે. કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે રાહુકાલ સવારે 10:44 થી બપોરે 12:05 સુધી રહેશે. ભદ્રા સવારે 06:43 થી 04:37 સુધી રહેશે.
કાર્તિક સ્નાન કાર્તિક પૂર્ણિમાના રોજ સમાપ્ત થાય છે – ઘણા ભક્તો કાર્તિક સ્નાન લે છે. એટલે કે બ્રહ્મ મુહૂર્તમાં સૂર્યોદય પહેલા દરરોજ પવિત્ર નદીમાં સ્નાન કરવું પડે છે. જો નદીમાં સ્નાન કરવું શક્ય ન હોય તો તમે ઘરે પણ કરી શકો છો. કાર્તિક સ્નાન શરદ પૂર્ણિમાથી શરૂ થાય છે અને કાર્તિક પૂર્ણિમા પર સમાપ્ત થાય છે.
કારતક પૂર્ણિમાનું મહત્વ- કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે દીવાનું દાન કરવાનું વિશેષ મહત્વ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે દેવી લક્ષ્મીની યોગ્ય રીતે પૂજા કરવાથી વ્યક્તિ શાશ્વત પુણ્ય પ્રાપ્ત કરે છે. આ દિવસે તુલસીની પૂજા કરવાથી શુભ ફળ મળે છે તેવું માનવામાં આવે છે.
કારતક પૂર્ણિમાનો ઉપાયઃ– કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે દેવી લક્ષ્મીને પ્રસન્ન કરવા માટે ચંદ્રને અર્ઘ્ય ચઢાવવું જોઈએ. ધનની દેવી લક્ષ્મીની કૃપા મેળવવા માટે પીપળના વૃક્ષની પૂજા કરવી જોઈએ. કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે મુખ્ય દ્વાર પર દીવો પ્રગટાવવો જોઈએ. આ દિવસે પવિત્ર નદીમાં સ્નાન કરવું અને દીવો દાન કરવાથી આર્થિક સમૃદ્ધિ આવે છે તેવું માનવામાં આવે છે.
