દેશમાં મની લોન્ડરિંગ અને તેનાથી સંબંધિત બાબતો પર નજર રાખતી એજન્સી, એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) એ તાજેતરમાં પ્રિવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ (PMLA) સંબંધિત કેટલાક આંકડા રજૂ કર્યા છે. EDએ કહ્યું છે કે આ કાયદા હેઠળ અત્યાર સુધીમાં 1.45 લાખ કરોડ રૂપિયાની સંપત્તિ જપ્ત કરવામાં આવી છે. EDના ડેટા અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2024-25ના પ્રથમ નવ મહિનામાં 21,370 કરોડ રૂપિયાની સંપત્તિ જપ્ત કરવામાં આવી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે પીએમએલએ કાયદો 1 જુલાઈ, 2005 થી લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. તેનો ઉદ્દેશ્ય કરચોરી, કાળા નાણાંનો સંગ્રહ અને મની લોન્ડરિંગ જેવા ગંભીર ગુનાઓને રોકવાનો હતો.
આ કાયદો લાગુ થયા પછી, એજન્સીએ અત્યાર સુધીમાં 911 લોકોની ધરપકડ કરી છે. અત્યાર સુધીમાં, 44 કેસોમાં PMLA હેઠળ 100 લોકોને દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા છે, જેમાંથી 36 લોકોને ગયા વર્ષે એપ્રિલથી ડિસેમ્બર વચ્ચે દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યા હતા. એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે, “છેલ્લા પાંચ-છ વર્ષમાં, ED એ મની લોન્ડરિંગ સામે કાર્યવાહી વધુ તીવ્ર બનાવી છે અને ઘણા ટોચના રાજકારણીઓ, ઉદ્યોગપતિઓ, હવાલા ઓપરેટરો, સાયબર ગુનેગારો અને દાણચોરોની ધરપકડ કરી છે.”
મોદી સરકાર આવ્યા પછી વધારો થયો
EDના ડેટા અનુસાર, 2024 પહેલા, EDએ કુલ 1.24 લાખ કરોડ રૂપિયા જપ્ત કર્યા હતા. વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સત્તામાં આવ્યા પછી આ મિલકતનો મોટાભાગનો હિસ્સો, એટલે કે લગભગ રૂ. ૧.૧૯ લાખ કરોડ, જપ્ત કરવામાં આવ્યો છે. જોકે, કોંગ્રેસ સહિત વિપક્ષી પક્ષોએ આરોપ લગાવ્યો છે કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં EDએ આ કાયદાનો દુરુપયોગ કર્યો છે અને વિપક્ષી પક્ષોને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા છે. એજન્સીની કાર્યવાહીનો બચાવ કરતી વખતે, કેન્દ્રએ કહ્યું છે કે તે એક સ્વતંત્ર એજન્સી છે અને તેની તપાસ સંપૂર્ણપણે નિષ્પક્ષ છે.
2024 માં મોટી સફળતા મળી છે
ED ને 2024 માં ભ્રષ્ટાચારના પીડિતો અને બેંકો જેવા કાયદેસર દાવેદારોને જપ્ત કરાયેલી મિલકતો પરત કરવામાં પણ મોટી સફળતા મળી છે. EDએ અત્યાર સુધીમાં કાયદેસર દાવેદારોને 22,737 કરોડ રૂપિયા પહોંચાડ્યા છે. જ્યારે એપ્રિલ 2024 થી અત્યાર સુધીમાં 7,404 કરોડ રૂપિયા પરત કરવામાં આવ્યા છે. જે કેસોમાં બેંકો અથવા પીડિતોને પૈસા પરત કરવામાં આવ્યા છે તેમાં વિજય માલ્યા, નીરવ મોદી, મેહુલ ચોક્સી, રોઝ વેલી ચિટફંડ કૌભાંડ, નેશનલ સ્પોટ એક્સચેન્જ લિમિટેડ (NSEL) છેતરપિંડી અને અન્ય કેસોનો સમાવેશ થાય છે.
