આપણા દેશમાં ગંગા નદીની સૌથી મોટી ઉપનદી યમુના છે. યમુના નદી હિમાલયમાં યમુનોત્રી ગ્લેશિયરમાંથી નીકળે છે અને ૧૩૭૬ કિલોમીટરનું અંતર કાપે છે. દિલ્હીમાં જ્યારે પણ છઠ પૂજાનો સમય આવે છે, ત્યારે યમુના નદી ચર્ચામાં આવે છે. આનું કારણ યમુનાનું પ્રદૂષણ છે. તમે સોશિયલ મીડિયા પર યમુના નદીમાં બનેલા ફીણના સ્તરના ઘણા ફોટા જોયા હશે. દિલ્હી વિધાનસભા ચૂંટણીમાં યમુના નદીનું પ્રદૂષણ પણ એક મોટો મુદ્દો બન્યો. આમ આદમી પાર્ટીની કારમી હારનું મુખ્ય કારણ યમુના નદીનું પ્રદૂષણ પણ છે.
યમુના નદીની સફાઈના વચન સાથે આમ આદમી પાર્ટી દિલ્હીમાં સત્તામાં આવી, પરંતુ તેની હાલત એવી જ છે. ભાજપે યમુના નદીમાં ફીણને મોટો મુદ્દો બનાવ્યો અને કેજરીવાલ સરકારની આ નિષ્ફળતાનો જોરશોરથી પ્રચાર કર્યો. કોંગ્રેસના નેતા રાહુલ ગાંધી પણ યમુના નદીના કિનારે પહોંચ્યા અને કેજરીવાલને પૂછ્યું કે તેઓ ક્યારે યમુના નદીમાં ડૂબકી લગાવવાના છે? હવે આપણો મુખ્ય પ્રશ્ન એ છે કે યમુના નદીમાં આટલા બધા ખતરનાક રસાયણો ક્યાંથી આવે છે? અમને જણાવો…
યમુનાનું પાણી ખૂબ જ ખતરનાક છે
યમુના નદી દિલ્હી માટે પાણીનો મુખ્ય સ્ત્રોત છે. આમ છતાં, તેનું પાણી એટલું પ્રદૂષિત છે કે તેનો ઉપયોગ સ્નાન કરવા કે ખેતરોમાં સિંચાઈ કરવા માટે પણ થઈ શકતો નથી. તેનું પાણી પીવું એ એક અલગ વાત છે. આ નદીના પાણીમાં એટલા બધા ખતરનાક રસાયણો ભળી ગયા છે કે આ પાણી અત્યંત ઝેરી બની ગયું છે.
યમુનામાં ફીણ આવવાના ઘણા કારણો છે
યમુના નદીમાં ઓખલા બેરેજ પાસે ફીણ બનવાના ઘણા કારણો છે. આમાં, 18 નાળામાંથી આવતા ગંદા પાણીને ટ્રીટમેન્ટ વિના નદીમાં છોડવામાં આવે છે, જે તેના પાણીને ખૂબ પ્રદૂષિત કરે છે. આ ઉપરાંત, રાસાયણિક કારખાનાઓમાંથી આવતો કચરો પણ સીધો યમુનામાં વહે છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં ખાંડ અને કાગળ મિલોમાંથી નીકળતો કચરો હિંડોન કેનાલ દ્વારા યમુનામાં વહે છે ત્યારે આ સમસ્યા વધુ ખતરનાક બની જાય છે.
આ કારણે ફીણ બને છે
દિલ્હીમાં યમુનાના પાણીમાં પ્રદૂષણનું સ્તર એટલું ખતરનાક બની ગયું છે કે તેમાં કોઈ પણ જળચર પ્રાણી ટકી શકતું નથી. હકીકતમાં, ઔદ્યોગિક કારખાનાઓમાંથી આવતો કચરો યમુનામાં ફોસ્ફેટ અને ડિટર્જન્ટ ધરાવતા કચરા સાથે ભળે છે, જે ફીણનું નિર્માણનું કારણ બને છે. આ ફીણ યમુનાના પાણી પર તરતું રહે છે.
