Sir Edwin Lutyens : જ્યારે અંગ્રેજો દિલ્હીનું નિર્માણ કરી રહ્યા હતા, ત્યારે તેમના મનમાં નક્કી હતું કે તેઓએ ઘણા ભાગો બનાવવાના છે જે ફક્ત મોટા અંગ્રેજ અધિકારીઓ અને અંગ્રેજ ઉમરાવો માટે જ બનાવવામાં આવશે. આ વિસ્તારોમાં ભારતીયો આવવા પર પ્રતિબંધ હતો. આમાં લ્યુટિયન્સ દિલ્હીનો વિસ્તાર પણ સામેલ છે. આજના સમયમાં જો આ વિસ્તાર દિલ્હીના મોટા માર્કેટ ટાયકૂન્સ કે રાજકારણીઓની મજાક ઉડાવે છે તો તેઓ તેમને લ્યુટિયન દિલ્હી કહીને સંબોધે છે. શું તમે વિચાર્યું છે કે આ Lutyen’s Delhi (What is Lutyen’s Delhi) અને આવા વિચિત્ર નામનું કારણ શું છે.
1911 માં, બ્રિટિશ સરકારે ભારતની રાજધાની કોલકાતાથી દિલ્હી ખસેડી. ત્યારપછી દિલ્હીનું બ્યુટિફિકેશન શરૂ થઈ ગયું હતું. બ્રિટિશ આર્કિટેક્ટ સર એડવિન લ્યુટિયનને દિલ્હીમાં એક એવો વિસ્તાર બનાવવાની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી જે ખૂબ જ પોશ અને અનોખો હશે. આ વિસ્તારને લ્યુટિયન બંગલો ઝોન અથવા લ્યુટિયન ઝોન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તેમણે આર્કિટેક્ટ્સની એક ટીમનું નેતૃત્વ કર્યું અને શહેરના મધ્યમાં વાઈસરોયનું ઘર બનાવ્યું, જેને આજે આપણે રાષ્ટ્રપતિ ભવન તરીકે ઓળખીએ છીએ.
લ્યુટિયન્સ દિલ્હીનું નામ કેવી રીતે પડ્યું?
અહીં અખિલ ભારતીય યુદ્ધ સ્મારક બનાવવામાં આવ્યું હતું. ત્યાંથી વાઈસરોય હાઉસ સુધી એક રસ્તો બનાવવામાં આવ્યો, જેને કિંગ્સ વે નામ આપવામાં આવ્યું. હવે યુદ્ધ સ્મારકને ઈન્ડિયા ગેટ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે અને કિંગ્સ વેને રાજપથ અને પછી દત્તા પથ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
કનોટ પ્લેસ, જનપથ, વડાપ્રધાન કાર્યાલય, નેશનલ મ્યુઝિયમ વગેરે જગ્યાઓ આ વિસ્તારમાં આવે છે. સમગ્ર વિસ્તારનું નામ લ્યુટિયન્સના નામ પરથી લ્યુટિયન દિલ્હી રાખવામાં આવ્યું હતું. આ તે છે જ્યાં મંત્રીઓ, સાંસદો, લોકસભા અધ્યક્ષ, ઉપરાષ્ટ્રપતિ, અન્ય મહત્વપૂર્ણ સરકારી કચેરીઓના વડાઓના બંગલા છે. તેનું બાંધકામ 1931 માં પૂર્ણ થયું હતું જ્યારે તેનું સત્તાવાર રીતે ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું.
મિલકત કેટલી છે?
હવે વાત કરીએ આ વિસ્તાર કેટલો મોંઘો છે. લ્યુટિયન્સ દિલ્હીની વેબસાઈટ પર અહીંની પ્રોપર્ટીની કિંમતો દર્શાવેલ છે. લ્યુટિયન બંગલા ઝોન, કસ્તુરબા ગાંધી માર્ગ ખાતે 10 BHK બંગલો વેચવામાં આવી રહ્યો હતો. તે કેજી માર્ગ, વકીલ લેન, મંડી હાઉસ ખાતે સ્થિત હતું. આ બંગલાની કિંમત 110 કરોડ રૂપિયા નક્કી કરવામાં આવી હતી.
આ સિવાય ફિરોઝશાહ રોડ પર 12 રૂમનું મકાન વેચાઈ રહ્યું હતું, જેની કિંમત 500 કરોડ રૂપિયા (5,50,00,00,000) નક્કી કરવામાં આવી છે. આના પરથી તમે અહીં બંગલાની કિંમતનો અંદાજ મેળવી શકો છો. આના પરથી તમે અંદાજ લગાવી શકો છો કે દિલ્હીની આ જગ્યા કેટલી મોંઘી હશે.
