ભગવાન બદ્રી વિશાલના કપાટ ખુલતા પહેલા જ કેન્દ્ર સરકારે ઉત્તરાખંડને એક મોટી ભેટ આપી છે. કેન્દ્ર સરકારે ચમોલી જિલ્લા હેઠળ આવતા જ્યોતિર્મઠ શહેર વિસ્તારના પુનર્નિર્માણ અને આપત્તિ સંરક્ષણ માટે 291.15 કરોડ રૂપિયાની રકમ મંજૂર કરી છે. મુખ્યમંત્રી પુષ્કર સિંહ ધામીએ આ મહત્વપૂર્ણ મંજૂરી માટે પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી અને ગૃહમંત્રી અમિત શાહનો આભાર વ્યક્ત કર્યો છે.
મુખ્યમંત્રી ધામીએ જણાવ્યું હતું કે આ પ્રોજેક્ટ ફક્ત પુનર્નિર્માણ યોજના નથી પરંતુ જ્યોતિર્મઠના આયોજિત અને લાંબા ગાળાના વિકાસ તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. તેમણે કહ્યું કે સરકાર આ વિસ્તારને આપત્તિના જોખમથી સુરક્ષિત બનાવવા અને સ્થાનિક લોકો અને શ્રદ્ધાળુઓને વધુ સારી માળખાકીય સુવિધાઓ પૂરી પાડવા માટે કામ કરી રહી છે.
આ પ્રોજેક્ટ ભૂસ્ખલન પ્રભાવિત વિસ્તારમાં સ્થિરતા લાવશે
સીએમ ધામીએ એમ પણ જણાવ્યું હતું કે આ પ્રોજેક્ટ માત્ર જમીનના ભૂસ્ખલનથી પ્રભાવિત વિસ્તારને સ્થિર કરશે નહીં પરંતુ સ્થાનિક રહેવાસીઓ અને દેશ-વિદેશથી ભગવાન બદ્રી વિશાલના દર્શન કરવા આવતા ભક્તોને સલામત રહેઠાણ પણ પૂરું પાડશે. આ ઉપરાંત, ભગવાન બદ્રીનાથના શિયાળુ નિવાસસ્થાન, નરસિંહ મંદિરની આસપાસ રહેતા રહેવાસીઓની સુરક્ષા પણ સુનિશ્ચિત કરવામાં આવશે.
નોંધનીય છે કે 2 જાન્યુઆરી, 2023 ના રોજ જ્યોતિર્મઠમાં અચાનક જમીન ધસી પડવાની ઘટનાઓ નોંધાઈ હતી. શહેરના ઘણા ઘરો અને ઇમારતોમાં મોટી તિરાડો પડી ગઈ હતી. નિષ્ણાતોના મતે, શહેર વિસ્તારના લગભગ 22 ટકા બાંધકામો આ આપત્તિથી પ્રભાવિત થયા હતા. પરિસ્થિતિની ગંભીરતા જોઈને, મુખ્યમંત્રી ધામીએ તાત્કાલિક અધિકારીઓ સાથે બેઠક યોજી અને રાહત અને પુનર્વસન માટે કાર્ય યોજના પર કામ શરૂ કર્યું.
CM ધામીએ નિષ્ણાતોની ટીમ સાથે સુવિધાઓનું મૂલ્યાંકન કર્યું
મુખ્યમંત્રીની સૂચના પર, NDMA, USDMM, IIT રૂરકી, CBRI, વાડિયા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ અને અન્ય એજન્સીઓના નિષ્ણાતોની 35 સભ્યોની ટીમે એપ્રિલ 2023 માં જ્યોતિર્મઠની મુલાકાત લીધી હતી અને PDNA (પોસ્ટ ડિઝાસ્ટર નીડ એસેસમેન્ટ) કર્યું હતું. આ સમયગાળા દરમિયાન, ટીમે આ વિસ્તારમાં રહેઠાણ, પાણી પુરવઠો, સ્વચ્છતા, શિક્ષણ, આરોગ્ય, રસ્તાઓ અને પુલો જેવી નાગરિક સુવિધાઓનું વિગતવાર મૂલ્યાંકન કર્યું.
ઉત્તરાખંડ રાજ્ય આપત્તિ વ્યવસ્થાપન સત્તામંડળ (USDMA) એ જ્યોતિર્મઠના કાયમી પુનઃસ્થાપન માટે એક વ્યાપક યોજના તૈયાર કરી છે. આ અંતર્ગત, અસ્થિર ભૂપ્રદેશને સ્થિર કરવા, ડ્રેનેજ અને ગટર વ્યવસ્થામાં સુધારો કરવા અને ભવિષ્યના મકાન બાંધકામ માટે જમીનને સુરક્ષિત બનાવવા માટે કાર્ય કરવામાં આવશે. આ પ્રોજેક્ટમાં ઘરો અને માળખાગત સુવિધાઓના તોડી પાડવા અને પુનર્નિર્માણ સંબંધિત વિવિધ પ્રવૃત્તિઓનો પણ સમાવેશ થાય છે.
ઉત્તરાખંડ રાજ્ય માટે પ્રોજેક્ટ જરૂરી
પ્રોજેક્ટના પ્રથમ તબક્કામાં અલકનંદા નદી કિનારે પગના અંગૂઠાના રક્ષણના કાર્યો, ઢાળ સ્થિરીકરણ, પાણી પુરવઠા અને સ્વચ્છતા પ્રણાલીને મજબૂત બનાવવાનો સમાવેશ થાય છે. આ કાર્યો માટે વિગતવાર પ્રોજેક્ટ રિપોર્ટ્સ (DPRs) USDMA દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવ્યા હતા, જે રાષ્ટ્રીય આપત્તિ વ્યવસ્થાપન સત્તામંડળ (NDMA) ને મોકલવામાં આવ્યા હતા અને ત્યારબાદ ગૃહ મંત્રાલયને સુપરત કરવામાં આવ્યા હતા. રાજ્ય સરકાર આ પ્રોજેક્ટની મંજૂરી માટે સતત કેન્દ્ર સરકારના સંપર્કમાં હતી. મુખ્યમંત્રી ધામીએ પોતે પ્રધાનમંત્રી અને ગૃહમંત્રી સાથે અનેક વખત વાત કરી હતી અને તેમને રાજ્યની જરૂરિયાતોને પ્રાથમિકતા આપવા વિનંતી કરી હતી.
મુખ્યમંત્રીએ કહ્યું કે બદ્રીનાથ ધામના કપાટ ખુલવાની પૂર્વસંધ્યાએ કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા આપવામાં આવેલી આ ભેટ ઉત્તરાખંડ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ માત્ર નાણાકીય સહાય નથી પરંતુ રાજ્ય પ્રત્યે કેન્દ્રની સંવેદનશીલતા અને પ્રતિબદ્ધતાનું પ્રતીક છે. તેમણે કહ્યું કે રાજ્ય સરકાર જ્યોતિર્મઠના સલામત અને ટકાઉ વિકાસ માટે સંપૂર્ણ સમર્પણ સાથે કામ કરવાનું ચાલુ રાખશે. આ પ્રોજેક્ટ માત્ર જ્યોતિર્મઠને આપત્તિઓથી સુરક્ષિત બનાવવામાં એક સીમાચિહ્નરૂપ સાબિત થશે નહીં પરંતુ પર્યટન, યાત્રાધામ અને સ્થાનિક અર્થતંત્રને પણ એક નવું પરિમાણ આપશે.
