ભારતીય વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકર મંગળવારે શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO) સમિટમાં ભાગ લેવા પાકિસ્તાન પહોંચી રહ્યા છે. પાકિસ્તાનમાં તેમની મુલાકાતને લઈને જોરદાર ચર્ચા ચાલી રહી છે. તે જ સમયે, પાકિસ્તાનીઓ પણ ભારતના આ પગલાથી ખૂબ જ આશ્ચર્યચકિત છે. તંગ સંબંધો વચ્ચે ભારત વિદેશ મંત્રીને મોકલશે તેવી પાકિસ્તાની અધિકારીઓને પણ આશા નહોતી. પાકિસ્તાનીઓને લાગ્યું કે આવી સ્થિતિમાં જ્યારે બંને દેશોએ એક-બીજાના રાજદ્વારીઓને પાછા બોલાવ્યા છે, તો જ SCOમાં સામેલ થવા માટે કોઈ નોકરશાહ પાકિસ્તાન પહોંચશે.
15 અને 16 ઓક્ટોબરે ઈસ્લામાબાદમાં SCO સમિટ યોજાવા જઈ રહી છે. ગયા વર્ષે ગોવામાં આ સમિટ યોજાઈ હતી જેમાં પૂર્વ વિદેશ મંત્રી બિલાવલ ભુટ્ટો ભાગ લેવા આવ્યા હતા. તેમણે આ બહુપક્ષીય સંમેલનમાં કાશ્મીરનો મુદ્દો પણ ઉઠાવ્યો હતો. આ પછી તેને ભારતમાં ઘણી શરમનો સામનો કરવો પડ્યો. હવે પાકિસ્તાની નિષ્ણાતો પણ કહે છે કે એસ. જયશંકર ખૂબ જ બુદ્ધિશાળી છે અને તેઓ બિલાવલ ભુટ્ટોની ભૂલ ક્યારેય નહીં કરે. પ્રવાસની શરૂઆત પહેલા જ એસ જયશંકરે સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે પાકિસ્તાનમાં દ્વિપક્ષીય મુદ્દાઓ પર કોઈ ચર્ચા નહીં થાય.
એસ જયશંકરે કહ્યું હતું કે, હું પાકિસ્તાન અને ભારત વચ્ચેના સંબંધો પર ચર્ચા કરવાનો નથી. તેના બદલે, હું SCO ના સારા સભ્ય તરીકે વિદાય લઈ રહ્યો છું. તમને જણાવી દઈએ કે SCOની રચના 2001માં થઈ હતી જેમાં ભારત, પાકિસ્તાન, ચીન, ઈરાન, કઝાકિસ્તાન, તાજિકિસ્તાન, ઉઝબેકિસ્તાન અને કિર્ગિસ્તાન સામેલ છે.
પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રીએ શું કહ્યું?
જો કે પાકિસ્તાને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને આ કોન્ફરન્સ માટે આમંત્રણ આપ્યું હતું, પરંતુ તેને એવું પણ લાગ્યું કે ભારત કોઈ જુનિયર મંત્રી અથવા અમલદારને મોકલશે. પાકિસ્તાનના વિદેશ મંત્રી ઈશાક ડારે કહ્યું કે યજમાન દેશ ક્યારેય દ્વિપક્ષીય ચર્ચાનો પ્રસ્તાવ મૂકતો નથી. જો ભારત તરફથી કોઈ પહેલ થશે તો તેના પર ચોક્કસપણે વિચાર કરવામાં આવશે.
પાકિસ્તાની ન્યૂઝ ચેનલ સાથે વાત કરતા પૂર્વ વિદેશ મંત્રી હિના રબ્બાનીએ કહ્યું કે ભારતનું આ એક સ્માર્ટ પગલું છે. તેમણે કહ્યું કે બંને દેશો વિચિત્ર પરિસ્થિતિમાં છે. ભારત સાથે અમારા સંબંધો સામાન્ય નથી. આવી સ્થિતિમાં પણ ભારતે ખૂબ જ સમજી વિચારીને પગલું ભર્યું છે. ભારતમાં પાકિસ્તાનના ભૂતપૂર્વ હાઈ કમિશનર અબ્દુલ બાસિતે જયશંકરની પ્રશંસા કરી અને કહ્યું કે જયશંકર ખૂબ જ સંસ્કારી વ્યક્તિ છે અને તેઓ પાકિસ્તાનમાં કોઈ દ્વિપક્ષીય મુદ્દો ઉઠાવશે નહીં.
અન્ય એક પાકિસ્તાની નિષ્ણાતે કહ્યું કે જયશંકર વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની ખૂબ નજીક છે અને તેઓ કટ્ટરપંથીઓમાંના એક છે. જો પાકિસ્તાનનું કોઈ વલણ ખોટું હશે તો તેઓ ચોક્કસ જવાબ આપશે. પાકિસ્તાનની હાલત પહેલેથી જ ખરાબ છે, તેથી શાહબાઝ શરીફ કાશ્મીર જેવો મુદ્દો ઉઠાવવાની ભૂલ નહીં કરે. તે જ સમયે, ભારતે આ પગલું એ ધ્યાનમાં રાખીને ઉઠાવ્યું છે કે વિશ્વને એ સંદેશ ન જાય કે ભારત પોતે જ વાતચીતમાં અડચણો ઉભી કરી રહ્યું છે.